Samenvatting van het boek Toegepaste Organisatiekunde (7e druk) en aantekeningen van colleges.
Deze samenvatting bevat de volgende onderdelen:
- H7: 1 t/m 5
- H8: 1 t/m 5
- H9: 1 t/m 4
- H10: 1 t/m 5
- H11: 1 t/m 3
- Aantekeningen van colleges
Dit is tentamenstof voor de Hogeschool van Arnhem en ...
Paragraaf 1: Voor- en nadelen planning
Voordelen planning:
- Planning coördineert activiteiten efficiënter en effectiever werken
- Planning is stimulans om vooruit te denken
- Planning verhoogt participatie van medewerkers vergroting van draagvlak + medewerking en participatie van medewerkers
voor opstellen planning
- Planning vormt basis voor effectieve controle- en beheersingsmechanismen voor het vergelijken
Nadelen planning:
- Maken van planning kost tijd en geld wel een investering
- Planning kan leiden tot verstarring flexibiliteit is gewenst
Paragraaf 2: Soorten plannen
Planning indelen naar:
- Tijdspanne waarop planning betrekking heeft
o Soorten planningen:
Strategische planning
• Opgesteld door de top
• Lange termijn 5 tot 10 jaar
Tactische planning
• Opgesteld door middenkader
• Afgeleid van strategische doelen en strategische planning
• Middellange termijn 1 tot 5 jaar
Operationele planning
• opgesteld door lager kader
• Korte termijn <1 jaar
Figuur 7.1
- Manier waarop planning in organisatie wordt opgesteld: top-down vs. bottom-up
o Top-down planning van bovenaf opgelegd
Top maakt plannen die naar beneden worden uitgewerkt
Fasen:
• Concernleiding bepaalt doelstellingen
• Directies van divisies lager bepalen globale plannen
• Afdelingen van divisies bepalen tactische uitvoering in deelplannen
• Tactische deelplannen worden gebruikt voor operationele kortetermijnplanning
o Bottom-up planning van onderaf opgelegd
Onderin organisatie wordt planning gevormd en werkt uit naar boven
Fasen:
• Afdelingen komen zelf met toekomstplannen
• Top keurt plannen (na aanpassing) goed
• Afdelingen werken toekomstplannen uit + uitvoeren
Voordeel t.o.v. top-down lagere delen van organisatie voelen zich meer verbonden
Nadeel basis heeft geen overzicht over gehele organisatie afdelingsplannen kunnen niet op elkaar
afgestemd worden synergie ontbreekt
Paragraaf 3: Criteria voor effectieve plannen
Criteria effectief plannen:
- Specifiek + meetbaar anders kan je niet controleren
- Richten op kerngebieden keuzes maken + concentreren op paar aandachtsgebieden
- Uitdagend maar realistisch anders verveling/demotivering
- Richten op specifieke periode anders opdelen in deelplannen
- Prestatiebeloning
Paragraaf 4: Besluitvorming
Besluitvorming: het proces waarbij men op bepaald moment bewust kiest uit alternatieve handelswijzen om probleem op te lossen
Typen beslissingen:
- Geprogrammeerde beslissingen men neemt deze routinematig + goed bekend met materie van probleem
o Makkelijk om probleemgebied te structureren
o Procedure voor besluitvorming
- Niet-geprogrammeerde beslissingen niet vooraf te structureren of programmeren
2
,Samenvatting Toegepaste Organisatiekunde 2019-2020
H7 t/m H11
o Betrekking op unieke situatie
Probleem heeft zich nog nooit voorgedaan
Soorten besluitvormingscondities:
- Zekerheid besluitvormer is volledig geïnformeerd over probleem, oplossingen en resultaten
o Ideale beslissingssituatie bestaat bijna niet
- Risico besluitvormer moet baseren op incomplete, maar betrouwbare informatie
o Precieze uitkomsten zijn niet zeker
o Voldoende informatie over kans dat mogelijke uitkomst uitkomt
Kansverdeling tussen mogelijke uitkomsten bekend
Kiezen voor alternatief met hoogste verwachtingswaarde = Bayesiaanse statistiek van Thomas Bayes
• Beslissingsboom opstellen (zie college 4)
Praktijkvoorbeeld 7.3
o Risicomijders en risicozoekers beslissen overeenkomstig het verwachte nut
- Onzekerheid besluitvormer heeft weinig tot geen informatie over kans op mogelijke uitkomsten
o Kent wel mogelijke uitkomsten maar niet kans op deze uitkomsten
Geen mogelijkheid om verwachte winst uit te rekenen
- Fuzzyness besluitvormer kent geen mogelijke uitkomsten en geen kansverdeling van uitkomsten
o Aangewezen op ervaring en intuïtie
Figuur 7.2
Besluitvormingsproces:
1. Identificeer en verifieer probleem belangrijkst onderscheid maken tussen probleemsymptomen en oorzaak van probleem
2. Genereer alternatieven
3. Evalueer alternatieven
4. Selecteer beste alternatief
5. Implementeer gekozen alternatief
6. Evalueer beslissing
Figuur 7.3
Besluitvormingsmodellen:
- Rationele besluitvormingsmodel = klassieke model managers zijn logische, rationele, economisch handelende wezens
nemen beslissingen die het best zijn voor organisatie
o Aannamen:
Manager is volledig geïnformeerd en handelt in situatie van volledige zekerheid
Door gebruik van rekenkundige technieken, rationaliteit en logica zal manager alternatieven evalueren en
optimale oplossing kiezen
- Beperkt-rationele besluitvormingsmodel = organisationele, neoklassieke of gedragskundige model (van Herbert Simon)
mensen nemen niet altijd logische en rationele beslissingen
o Begrensde rationaliteit rationaliteit en logica van mensen zijn begrensd kan/wil niet
o Tevredenstelling zoekt naar eerste de beste oplossing die probleem naar tevredenheid oplost
o Aannamen:
Manager heeft incomplete informatie over situatie waarover beslissing genomen moet worden opereert in
toestand van risico, onzekerheid en fuzzyness
Beslisser neemt genoegen met eerste alternatief dat probleem naar tevredenheid oplost
- Vuilnisvatmodel (van Cohen, March en Olsen) management van organisatie moet prioriteiten stellen
o Vuilnisvat is gevuld met problemen, beslissers en alternatieve oplossingen
Als het tijd is, worden deze uit het vuilnisvat getrokken
- Politieke besluitvormingsmodel men die besluitvorming als politiek proces zien
o Verschillende partijen hebben baat bij verschillende uitkomst
o Dominante coalitie zal de strijd winnen
o Logische rationaliteit moet plaatsmaken voor politieke rationaliteit geeft interne machtsverhoudingen weer
o Vb.: investeringsbeslissingen
Kahneman ideeën over begrensde rationaliteit menselijke irrationaliteit in besluitvormingssituaties
Factoren die besluitvorming beïnvloeden:
- Emoties en stress door grote consequenties rationele verloop tegenwerken
- Framing positieve informatie prefereren boven negatieve
o Vertekening leidt tot verkeerde beslissing
- Escalatie van verbondenheid niet willen accepteren dat eerder genomen beslissing fout was ondanks vele signalen,
doorgaan met oude patroon
- Intuïtie gevoel dat beslisser heeft over keuzen die gemaakt moeten worden zonder redenatie of bewuste analyse
Besluitvorming in groepen:
- Nominale groepstechniek gestructureerde vergadertechniek beperkt discussie en communicatie tijdens
besluitvormingsfase
o Voordeel tijdswinst + onafhankelijker van discussiekracht
o Fasen:
Groep komt bijeen op te lossen probleem staat centraal iedereen noteert ideeën en oplossingen
Iedereen deelt ideeën en oplossingen
Open discussie om oplossingen/alternatieven duidelijk te krijgen
Geheime schriftelijke stemming rangorde van ideeën
- Delphi-techniek voor groepen zonder dat leden bij elkaar hoeven te komen
o Fasen:
Probleem wordt geïdentificeerd iedereen geeft oplossingen via speciaal enquêteformulier
Iedereen vult zelfstandig en anoniem eerste formulier in
Verzameling van formulieren iedereen krijgt formulieren te zien
Iedereen vult opnieuw formulier in leidt tot nieuwe ideeën en aanpassingen van eerste ideeën
Dit wordt zo lang herhaald tot er consensus is bereikt doorgaan tot iedereen eens is met één oplossing
- Brainstormen iedereen stelt random ideeën voor
o Bedoeld voor ‘genereren van alternatieven’
o Later schrappen
o Doel vrijer, ongedwongen klimaat creëren
o Regels:
Kritiek is verboden
Wilde ideeën worden gewaardeerd
Veel ideeën en oplossingen zijn nodig
Combinatie van ideeën en verbeteringen worden aangemoedigd
Besluitvormingsregels bij groepsbesluiten:
- Vetorecht ieder groepslid heeft recht om bepaalde beslissing tegen te houden door vetorecht te gebruiken regel wordt
vaak gecombineerd met andere regel
o Kost tijd als telkens 1 iemand dit inzet
- Unanimiteitsregel beslissing is alleen geldig als alle groepsleden erachter staan
o Veroorzaakt trage besluitvorming
o Regel kan leiden tot compromisvorming
- Consensusregel beslissing wordt genomen als meerderheid eens is en minderheid de beslissing kan aanvaarden (neutraal)
- Meerderheidsregel gelijk aan consensusregel, maar mening minderheid doet er niet toe
- Eenmansregel 1 iemand kan beslissing nemen en rest moet zich daarbij neerleggen
o Groep heeft adviserende taak
Voordelen groepsbeslissingen:
- Meer kennis aanwezig
- Meer ervaring voorhanden
- Meer perspectieven en alternatieven beschikbaar
- Meer stimulans tot bedenken van intelligente oplossingen
- Meer argumenten begrip voor totstandkoming beslissing
- Grotere verbondenheid met beslissing
- Meer democratie legitimiteit van beslissing
- Grotere leerervaring
Nadelen groepsbeslissingen:
- Kost meer tijd
- Discussie kan gedomineerd worden
- Participanten kunnen zich gedwongen voelen te conformeren aan groep
o Kan leiden tot zelfcensuur + beperking alternatieven
- Door tijd kan gezocht worden naar tevredenstellende oplossingen i.p.v. beste
- Niemand voelt zich persoonlijk verantwoordelijk voor beslissing
- Secundaire zaken kunnen overhand krijgen
Groepsdenken: hechte groep laat wens van unanimiteit en consensus zwaarder wegen dan goede beoordeling alternatieven
- Symptomen door Irving Janis:
o Illusie van onkwetsbaarheid van zichzelf overtuigd te grote risico’s nemen
o Illusie van moraliteit nemen aan dat ze altijd moreel en ethisch correct handelen
o Illusie van unanimiteit ten onrechte denken dat iedereen het eens is
o Collectieve rationalisatie zien andere gewenste beslissing ‘niet’
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper yg99. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
