Samenvatting basisboek aanpak schulden
Hoofdstuk 4: schuldeisers, incassobureaus en deurwaardes
4.1 verschillen in bevoegdheden tussen schuldeisers, incassobureaus en deurwaardes
Er zijn drie partijen die druk op een schuldenaar kunnen uitoefenen om te betalen:
1. De crediteur: hier geldt hetzelfde als voor het incassobureau.
2. Incassobureau: ze kunnen de schuldenaar (dringend) vragen of hij wil betalen. Ze
kunnen allerlei instrumenten inzetten: brieven (al dan niet met indrukwekkende
logo’s), sms’jes, bellen, langsgaan enzovoort.
Ze mogen ook beide incassokosten rekenen (dit zijn de kosten die de schuldenaar
zich niet aan de afspraken houdt).
Als de schuldenaar ondanks al het aandringen nog niet betaald, houdt het op. Ze
kunnen geen betaling afdwingen. Ze doen onderzoek naar een mogelijke
betalingsregeling. Is het handig om een juridische procedure te staren? Dit is niet
handig als het iemand is die wel wil, maar niet kan.
Overgave naar een gerechtsdeurwaarde.
In bijzondere gevallen: CJIB, LBIO, Belastingdienst, uitkeringsinstanties.
3. Gerechtsdeurwaarde: is een openbaarambtenaar die je kan dwingen om je schuld
aan een crediteur te betalen. Hij heeft een executoriale titel: hij is gemachtigd met
jou geld de rekening te betalen.
- De gerechtsdeurwaarde kan ervoor zorgen dat je maar de helft van je inkomen of
uitkering betaald. Het deel wat je niet krijgt, kan de gerechtsdeurwaarder gebruiken
om de schuld te betalen.
- Ook kan hij tegen je zin in je spullen verkopen of de opdracht geven dat je bank geld
overmaakt zodat hij de schuld kan betalen.
- Hij gebruikt dit geld voor 2 doelen:
1. Om de schuldeiser te betalen.
2. Om zichzelf een vergoeding te geven voor zijn werk.
Het bedrag wat de gerechtsdeurwaarder in mag houden op het geld dat hij bij de
schuldenaar incasseert is een door de overheid vastgesteld bedrag.
Belastingdeurwaarders: zij incasseren belastingverplichtingen voor de landelijke
Belastingdienst, waterschappen, provincies en voor gemeenten. Zij leggen beslag als je bv de
waterschapsbelasting niet hebt betaald.
‘No cure, no pay’: het incassobureau krijgt alleen betaald als de schuldenaar de vordering
betaalt.
Redenen om deel een incassobureau te laten helpen:
- Omdat het gemak geeft aan de schuldeiser, zodat hij de incassoactiviteiten niet zelf hoeft te
verrichten.
- Sommige mensen nemen een brief van een incassobureau serieuzer.
,Iedereen kan een incassobureau beginnen, je hebt er geen speciale opleiding of vergunning
voor nodig. Ook veel advocaten, boekhouders en administratiekantoren voeren
incassodiensten uit.
4.1.3 De belangrijkste reden om een gerechtsdeurwaarder in te schakelen
Omdat de gerechtsdeurwaarder de bevoegdheden heeft die veel verder gaan dan de
eigen bevoegdheden of die van een incassobureau.
Executoriale titel: de toestemming die een rechter aan een gerechtsdeurwaarder geeft om
te incasseren. Dit wordt ook wel omschreven als een vonnis. De executoriale titel wordt pas
gegeven als de gerechtsdeurwaarder (met documenten van de schuldeiser) heeft bewezen
dat iemand inderdaad nog een bedrag moet betalen.
De gerechtsdeurwaarder moet altijd laten weten dat er een executoriale titel wordt
aangevraagd. Dit heeft twee redenen:
1. De schuldenaar heeft dan nog de mogelijkheid om alsnog te gaan betalen.
2. Het geeft de mogelijkheid voor schuldenaren waarbij er sprak is van een
misverstand, om naar de zitting te komen en te bewijzen dat de documenten van de
gerechtsdeurwaarder niet kloppen. In deze zitting mogen beide kanten hun verhaal
doen. Als hieruit komt dat de gerechtsdeurwaarde wel een executoriale titel krijgt,
dan mag hij onder meer:
Beslag leggen op het inkomen: de werkgever of uitkeringsinstantie stort al
het inkomen (salaris of inkomen) boven ongeveer 90% van het bedrag dat
iemand zou krijgen als hij of zij een bijstandsuitkering had naar de
gerechtsdeurwaarder. Het resterende bedrag wordt uitbetaald aan de
schuldenaar.
Een alleenstaande houdt bij beslag op het inkomen ongeveer €900 per maand
over. Een stel met kinderen ongeveer €1250 per maand.
Beslag leggen op de bank- of spaarrekening: de gerechtsdeurwaarder
verplicht de bank om al het geld dat op een bepaald moment op iemand
bank- of spaarrekening staat, over te maken. Dit gebeurt ook wanneer je de
bank- of spaarrekening deelt met iemand die schulden heeft. Een dergelijke
rekening wordt ook wel een en/of-rekening genoemd. In dat geval gaat jouw
geld ook naar de gerechtsdeurwaarder.
Beslag leggen op de inboedel: je inboedel zijn alle spullen die je in je huis
hebt staan. De gerechtsdeurwaarder mag bijna alle spullen die jein huis hebt
staan verkopen. Doorgaans verkoopt een gerechtsdeurwaarder spullen via
een veiling. Ze brengen dan veel minder op dan als je ze zelf had verkocht via
bijvoorbeeld Marktplaats.nl.
Beslag leggen op de roerende zaken: roerende zaken zijn de spullen die je
bezit die niet tot je inboedel behoren; auto, boot of caravan. Ook deze spullen
verkoopt een gerechtsdeurwaarder via een veiling.
En ook bij roerende zaken geldt dat ze dan veel minder opbrengen dan als je
ze zelf had verkocht via bijv. Marktplaats.nl.
Naast deze handelingen die alleen een gerechtsdeurwaarders mogen verrichten, mogen
zij ook alle handelingen verrichten die schuldeisers en incassobureaus mogen verrichten.
4.2 Het incassoproces
,Omdat crediteuren zelf kunnen kiezen hoe ze een vordering innen, kan hun incassoproces op
heel veel verschillende manieren inrichten. Er zijn crediteuren die:
- Eerst zelf het geld proberen te innen (evt. later een incassobureau of
gerechtsdeurwaarder).
- Gelijk een incassobureau inschakelen.
- Gelijk een gerechtsdeurwaarder inschakelen.
De volgorde van activiteiten is wel vaak een bepaalde volgorde; incassoproces:
1. Begint altijd met een herinnering dat je moet betalen en/of een aanmaning.
2. Levert niet genoeg op? Er worden dan incassokosten in rekening gebracht.
3. Een wordt er een herinnering gestuurd om te betalen + incassokosten.
4. Nog steeds geen betaling? Gerechtsdeurwaarder; deze legt beslag op in je
inkomen of andere zaken, zoals een auto, inboedel of spaar- of bankrekening.
Art. 3:276 BW: een schuldenaar mot zijn hele bezit (vermogen) gebruiken om de
schulden te betalen. In principe betekent dit dat een gerechtsdeurwaarder beslag mag
leggen op je inkomen, goederen, en eventuele bank- en spaarrekeningen (art. 435 lid 1 Rv).
In praktijk gebeurt het als eerst op het inkomen en als dat niet genoeg oplevert (ook) op
andere goederen.
In het kort ziet het incassoproces er als volgt uit:
1. Herinnering en/of aanmaning.
2. Incassokosten rekenen.
3. Beslag op het inkomen.
4. Beslag op andere zaken, zoals auto, inboedel of spaar- of bankrekening.
Overzicht van de partijen die de 4 soorten incassoactiviteiten mogen uitvoeren:
Crediteur Incassobureau Gerechtsdeurwaarde
r
Herinnering en/of X X X
aanmaning
Incassokosten X X X
rekenen
Beslag op het X
inkomen
Beslag andere X
zaken, zoals auto,
inboedel,
bankrekening
4.3 Een herinnering en/of een aanmaning
- Een herinnering is een document met 1 boodschap (u heeft niet betaald).
- Een aanmaning is een document met 2 boodschappen (u heeft niet betaald en u kan dat
zonder aanvullende kosten tot een bepaalde datum alsnog doen).
Een aanmaning mag niet via telefoon plaatsvinden, en moet schriftelijk zijn. Dit mag via
brief, per mail en per sms.
Sommatie: een ander woord voor aanmaning.
, 4.4 Het berekenen van incassokosten
Als de aanmaning nog niets oplevert, mogen schuldeisers, incassobureaus en
gerechtsdeurwaarders incassokosten in rekening brengen. Het bedrag dat ze in rekening
mogen brengen staat vast in de Wet buitengerechtelijke incassokosten (WIK).
Hoe hoger het bedrag dat nog betaald moet worden, hoe lager de incassokosten.
Het idee hierachter is dat incassokosten hoog genoeg moeten zijn om je aan te zetten om te
betalen, maar ook weer niet zo hoog dat je bij een lager bedrag ook wel zou betalen.
Hoofdsom (= bedrag vordering zonder Incassokosten
rente)
Tot €2500 15% van het openstaande bedrag. Maar bij elk bedrag mag
een minimum van €40 in rekening worden gebracht. Dus
ook op een vordering van €10 mag al €40 incassokosten
worden geheven.
Over de volgende €2500 10% van het openstaande bedrag.
Over de volgende €5000 5% van het openstaande bedrag.
Over de volgende €190.000 1% van het openstaande bedrag.
Over het meerdere 0,5% met een maximum van €6775.
Moet de schuldeiser geen belasting betalen? Geen 21% BTW meerekenen.
Banken, medische beroepen, onderwijs, overheid en verzekeringsmaatschappijen hoeven
geen belasting te betalen.
Moet de schuldeiser wel belasting betalen? 21% BTW berekenen over het
incassobedrag.
Spelregels die van toepassing zijn bij het rekenen van incassokosten:
1. Ze moeten een 14-dagenbrief versturen (aanmaning). Deze brief wijst de
schuldenaar op de achterstand en geeft aan dat hij 14 dagen de tijd heeft om het
bedrag te voldoen zonder dat er kosten in rekening worden gebracht. In de brief
moet staan wat de consequenties zijn van niet op tijd betalen, hoe hoog de
incassokosten (en evt. belasting) zijn.
Zijn er hogere incassokosten berekent dan mag? Dan is de aanmaning niet
rechtsgeldig en hoeft er niet betaald te worden.
2. Bij periodieke betalingen zoals telefoon- en energierekeningen mag er voor elke
termijn steeds opnieuw het minimumbedrag van €40 aan incassokosten in rekening
worden gebracht. Dit alleen als er direct een 14-dagnbrief is verstuurd.
Als de 14-dagenbrief pas wordt verstuurd als er al twee termijnen zijn verstreken,
dan moet de schuldeiser de termijnen samenvoegen. Er mag dan maar één keer
incassokosten gerekend worden.
4.5 Beslag op het inkomen
Wordt er niet gereageerd op aanmaningen en/of opgelegde incassokosten? De volgende
stap is doorgaans dat een gerechtsdeurwaarder beslag gaat leggen op het inkomen.
Hiervoor met de deurwaarder daarvoor een executoriale titel hebben.