In dit bestand staan aantekeningen van het vak Sociologie, voor het tweede leerjaar van Social Work op het Saxion. Hierin worden de volgende sociologen behandeld: Karl Marx, Guy Standing, Jürgen Habermas, Max Weber, Emile Durkheim.
Deze aantekeningen zijn een goede aanvulling op het boek Grootmee...
SOCIOLOGIE
LEERJAAR 2
Tanja Schuur | Social Work | Saxion
,INHOUD
De lessen: Economie, Democratie & Gemeenschap...................................................................................... 4
Les 1: Waar gaat het met onze wereld heen? – Karl Marx............................................................................4
Karl Marx: 1818 – 1883............................................................................................................................. 4
Economische theorieën kapitalisme......................................................................................................... 4
Vervreemding........................................................................................................................................... 5
Vals bewustzijn......................................................................................................................................... 5
Les 2: Het Precariaat; Guy Standing.............................................................................................................. 5
Wat is het Precariaat?............................................................................................................................... 5
Welke mensen/banen? Voorbeelden....................................................................................................... 6
Gevolgen precariaat (Micro)..................................................................................................................... 6
Arbeidsflexibiliteit..................................................................................................................................... 6
Mondiaal/overheden................................................................................................................................ 6
Bedrijven.................................................................................................................................................. 7
Werknemers............................................................................................................................................. 7
Gevolgen samenleving.............................................................................................................................. 7
Les 3 (4): Democratie; Jürgen Habermas....................................................................................................... 8
Sociale rationaliteit vs. Instrumentele rationaliteit................................................................................... 8
Democratische besluitvorming?............................................................................................................... 8
Kolonisering van de leefwereld................................................................................................................. 8
Herrschaftsfreie dialog.............................................................................................................................. 8
Les 4 (3): Rationalisering & bureaucratie; Max Weber..................................................................................9
Pandemie: verklaringen + handelingen zijn veranderd.............................................................................9
Hoofdmotieven van sociaal handelen....................................................................................................... 9
Rationalisering: toename doelrationeel handelen....................................................................................9
Rationalisering & kapitalisme................................................................................................................... 9
Rationalisering van bestuur.................................................................................................................... 10
Bureaucratie: uitoefenen controle op basis van kennis..........................................................................10
Waarom is het logisch dat doelrationaliteit dominant is?.......................................................................11
Waarom is het problematisch dat er een bureaucratie/doelrationaliteit bestaat?.................................11
Les 5: Sociale Cohesie; Emile Durkheim...................................................................................................... 11
Sociale cohesie........................................................................................................................................ 11
Functionalisme....................................................................................................................................... 11
Wat bindt ons in moderne samenlevingen?............................................................................................ 11
Van mechanische naar organische solidariteit........................................................................................11
Wat houdt mensen samen?.................................................................................................................... 12
Gevaar voor collectief bewustzijn........................................................................................................... 12
Zelfmoord............................................................................................................................................... 12
,Waar zou het heen moeten gaan volgens Durkheim?............................................................................. 12
Durkheim vs. Marx.................................................................................................................................. 12
Oefenvraag............................................................................................................................................. 12
,DE LESSEN: ECONOMIE, DEMOCRATIE &
GEMEENSCHAP
1. Crisis in de economie? Waar gaat het met onze wereld heen op economisch gebied?
2. Verval in de middenklasse? Waar gaat het heen met de wereld nu het verschil tussen de have’s
en de have not’s steeds groter wordt?
3. Bureaucratisering, standaardisering, depersonalisering? Waar gaat het heen met de wereld als de
regels de baas worden?
4. De democratie in crisis? Waar gaat het heen met de wereld als we niet meer tot
overeenstemming kunnen komen?
5. Verval van de gemeenschap? Waar gaat het heen met de wereld nu het lijkt alsof de sociale
cohesie afbrokkelt?
6. Waar gaat het heen?
LES 1: WAAR GAAT HET MET ONZE WERELD
HEEN? – KARL MARX
Karl Marx: 1818 – 1883
- Klassenstrijd
o Arbeiders (proletariaat) vs. Kapitalisten (bourgeoisie)
- Kapitalisme
- Vervreemding
- Vals bewustzijn
Economische theorieën kapitalisme
- Meerwaardetheorie: Doordat men in het
kapitalisme arbeid doet in dienst van
iemand anders, krijgt de baas de waarde
die door loonarbeid is toegevoegd i.p.v. dat
dit wordt uitgekeerd aan de werknemer.
De werknemer wordt uitgebuit.
- Accumulatietheorie: door de werknemers
uit te buiten wordt er geld verdient,
waarmee er betere productiemiddelen
gekocht kunnen worden en steeds meer
winst gemaakt kan worden.
- Concentratietheorie: De bedrijven die steeds meer en betere investeringen hebben gedaan en
daardoor groter zijn geworden, kunnen steeds meer verkopen, steeds meer winst maken, etc.
waardoor kleinere bedrijven om vallen omdat die er niet tegenop kunnen. Dus het kapitaal blijft
in handen van de mega bedrijven
- Crisistheorie: Doordat er zoveel competitie is tussen bedrijven, raakt de markt verzadigd
(nagenoeg iedereen heeft het product in huis). Hierdoor ontstaat er een hoog/laag conjunctuur
waarin het groeipercentage het ene moment heel hoog is en het andere moment heel laag.
Wanneer deze veranderingen te groot worden, ontstaat er een crisis.
- Verpauperingstheorie: De spanningen van dit ‘economische spel’ lopen zo hoog op dat het ten
koste gaat van de lagere klassen. Ze worden ontslagen, krijgen lagere lonen en/of moeten langer
doorwerken.
, Vervreemding
Wat mensen volgens Marx onderscheid van andere diersoorten is dat mensen zelf iets kunnen
produceren; wij zijn zelf in staat om bijvoorbeeld eten te maken, maar ook kleding en huizen enz. Dat is
volgens hem ook een beetje de essentie van ons leven; we worden daar gelukkig van. Als we niet meer
kunnen bepalen waar we werken en wat we maken verliezen we uiteindelijk het contact met onszelf.. Je
kan vervreemd raken van:
- Het arbeidsproces
o Door het werken voor de markt, werken we niet meer voor onze eigen behoeftes, we
raken vervreemd van het proces en het product. Hierdoor is arbeid niet meer
bevredigend
- Het arbeidsproduct
- De medemens
o Je ziet ze niet meer als medemens, ze zijn ook maar schakels in het proces
- De wereld
o Dingen zijn ontastbaar geworden, we weten niet meer zo goed waarin we leven. De
leefwereld is anders dan de economische wereld
- De natuur
o Er is niks natuurlijks meer aan onze omgeving, er is geen échte natuur meer in Nederland
bijvoorbeeld. Alleen zelf gemaakte natuur. We zijn alleen nog maar bezig met
consumeren, niet meer
- Levenssferen & economische sectoren
- Van zichzelf: hebben i.p.v. zijn
Vals bewustzijn
Wanneer je denkt dat je zelf kiest, maar dat niet zo is. Je word van alle kanten beïnvloed, je keuze is niet
meer van jezelf.
LES 2: HET PRECARIAAT; GUY STANDING
Wat is het Precariaat?
- Aparte sociaaleconomische groep (class in the making)
o Elite
o Salariaat
o Proficients
o Proletariaat
o Precariaat
- Groep die arbeidszekerheden mist
o Zekerheid op de arbeidsmarkt: mogelijkheden om inkomsten te vergaren
o Zekerheid binnen de baan die je hebt: bescherming tegen willekeurig ontslaan en
aannemen van personeel en opleggen van kosten wegens nalatigheid etc.
o Baanzekerheid: behouden van baan + baan blijft hetzelfde waard
o Zekerheid van een veilige werkomgeving
o Zekerheid van het ontwikkelen van je vaardigheden
o Inkomenszekerheid
o Zekerheid gerepresenteerd te worden: ook recht te mogen staken, bij een vakbond
horen
- Wat is het verschil tussen Salariaat, Proletariaat?
o Proletariaat (arbeidersklasse) en Precariaat: het verschil tussen deze twee is dat
Precariaat nog minder zekerheden heeft als het proletariaat. Proletariaat heeft
bijvoorbeeld wél een vast contract, maar nog wel laag inkomen. Precariaat heeft geen
vast inkomen.
o Salariaat heeft vast contract, hoger loon en kunnen doorgroeien.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper tanja_schuur. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,59. Je zit daarna nergens aan vast.
