Algemene economie Hoofdstuk 14.1 samenvatting
Bbp kan toenemen, omdat
- De hoeveelheid van de productiefactoren van jaar tot jaar toeneemt
- De productiviteit van de productiefactoren van jaar tot jaar toeneemt
- Stijgt ongeveer met 1%, maar kan minder, negatief of meer zijn
Conjunctuur = de min of meer regelmatige golfbeweging van de bestedingen en de productie
rondom de productiecapaciteit
- Periode met hoge en lage groei wisselen elkaar met een zekere regelmaat af
De conjunctuur heeft een grote invloed op:
- de overheidsfinanciën
- de resultaten van veel ondernemingen
- de werkgelegenheid, en daarmee ook;
- het inkomen van veel gezinnen
Verschillende soorten conjunctuurgolven zijn:
- Kondratieff (‘lange golf’)
o Belangrijkste oorzaak:
Grote product- en procesinnovaties
Grote doorbraken in de technologie
Door bijv. Industriële Revolutie, ICT
o Duur van de cyclus:
47-57 jaar
o De toepassingen van zo’n nieuwe technologie stimuleert:
Investeringen, productiviteit en de economische groei
o Kondratieff is door zijn lange duur van ondergeschikt belang voor de dagelijkse
gang van zaken in het bedrijfsleven
Wanneer bedrijven of de pers over de conjunctuur praten, bedoelen ze
meestal de Kitchin of de Juglar
Omdat zij vooral afhangen van het investeringsgedrag van
ondernemingen
- Juglar
o Belangrijkste oorzaak:
Investeringen in vaste activa
o Duur van de cyclus:
7-11 jaar
- Kitchin
o Belangrijkste oorzaak:
Voorraadinvesteringen
Deze investeringen kunnen snel worden aangepast aan de
afzetverwachtingen
Bij een lage afzetverwachtingen
o Kan de voorraad verminderd worden
, o
Kan het vermogen dat daaruit vrijkomt, gebruikt worden
voor andere doeleinden
o Voorraadinvesteringen dalen met als gevolg:
Een lager niveau van de bestedingen
Een lager niveau van de productie
Bij een hoge afzetverwachting
o Voorraden aanvullen
o Productie en inkopen verhogen
o Hoger niveau van de economische activiteit in de hele
economie
o Duur van de cyclus:
3-5 jaar
Fasen van de conjunctuurcyclus
- Trendlijn = gemiddelde groei van het bbp gedurende een hele conjunctuurgolf
o Op lange termijn zal de trendlijn samenvallen met de groei van de
productiecapaciteit
- Het feitelijke niveau van de bestedingen en productie schommelt hieromheen
- Overbesteding
o Als de feitelijke productie de productiecapaciteit overtreft (groter dan de trend)
- Onderbesteding
o Als de productiecapaciteit de feitelijke productie overtreft (kleiner dan de trend)
3 fasen van de conjunctuurcyclus
- De opgaande fase
o Hoeveelheidconjunctuur
o Toenemende groei van bestedingen en productie
o Arbeidsproductiviteit neemt toe
Want eerst willen bedrijven de extra productie opvangen met de mensen die
ze al hebben
o Vraag neemt toe, prijs blijft gelijk om overlopen naar concurrent te voorkomen
o Winsten nemen toe, omdat toename van de productie mogelijk is met bestaande
middelen
Want tijdens de outgap is de productie < productiecapaciteit
Hierdoor dalen de gemiddelde constante kosten
- Hoogconjunctuur
o Prijsconjunctuur
In eindproducten, grondstoffen, lonen etc.
o De vraag naar goederen en diensten overtreft de productiecapaciteit, dus zullen
ondernemingen in staat zijn om hun prijs te verhogen
o Sfeer van optimisme en vertrouwen in de toekomst
Consumptie en investeringen zijn dus van hoog niveau
Vraag naar krediet stijgt, dus de rente stijgt
o Er wordt de basis gelegd in omslag
Hoge vertrouwen ondernemingen overschatten de markt ze investeren
te veel productiecapaciteit neemt sterk toe aanbod stijgt te snel
, prijzen stijgen minder hard/dalen loonkosten stijgen snel door gespannen
arbeidsmarkt rendementen van de investeringen vallen tegen er wordt
door bedrijven minder geïnvesteerd (ook door de stijgende rente)
Omslag treft eerst de bedrijven met een marginaal rendement
Hoog break-evenpunt
Hoge afzet nodig om winst te maken, dus een kleine daling in de
afzet heeft al gevolgen
In de conjuncturele neergang gaan een paar failliet
Optimisme verandert in voorzichtigheid en pessimisme
- Neergang en laagconjunctuur (recessie)
o Bestedingen lopen terug, waardoor
Inflatie, productie, werkgelegenheid en winstgevendheid dalen
o Ondernemersvertrouwen daalt investeringen dalen
o Er is recessie
Definitie die we gebruiken in dit boek: Groei van economie neemt af en
verandert waarschijnlijk in negatieve groei
Officiële definitie: Wanneer het bbp twee kwartalen achter elkaar daalt
o Tijdens de recessie ontstaat er vanzelf de voorwaarden van een conjunctureel
herstel
Voorraden zijn sterk gedaald ondernemingen zullen ze aanvullen
productie wordt gestimuleerd er worden vervangingsinvesteringen
gedaan kapitaalgoederenindustrie en de bouw krijgen een voorzichtige
bestedingsimpuls
rente daalt, omdat de inflatie daalt en de vraag naar krediet wegzakt
concurrentiepositie van exporteurs verbeteren naarmate lonen, prijzen en
rente dalen in de conjuncturele neergang
Positieve outgap
- De bestedingen en de productie overtreffen de productiecapaciteit
- Overbesteding
- Hoge groeicijfers van het bbp
Negatieve outgap
- de productiecapaciteit overtreft de bestedingen en de productie
- onderbesteding
- langzame groei van het bbp of negatieve groei van het bbp
Rol van de investeringen in de levenscyclus
- investeringen zijn spelen grote rol in de levenscyclus
- zij veroorzaken de omslag van laag naar hoogconjunctuur en omgekeerd
dieptepunt: voorraden te laag en kapitaalgoederen te versleten
dus bedrijven moeten wel investeringen doen om te kunnen blijven produceren
ondernemingen zullen langzamerhand orders plaatsen
bedrijven die basisgoederen produceren zullen dit als eerste merken
langzamerhand neemt de bedrijvigheid toe en zullen zij ook bestellingen plaatsen
er is nog productiecapaciteit over aan het begin
winsten nemen toe, wanneer de afzet toeneemt
, werknemers worden aangenomen
consumptie neemt toe
hele bedrijfsleven merkt dat de afzet toeneemt
de grenzen van de productiecapaciteit worden benaderd
investeringen nemen toe
werkgelegenheid neemt verder toe
winsten zijn hoog en bedrijven zijn liquide
banken ondersteunen de overnamekoorts van ondernemingen
liquiditeit neemt toe
er ontstaan te hoge prijzen op de aandelen- en vastgoedmarkten
dit leidt tot afname in het vertrouwen
er ontstaan verkoopgolven
dit leidt tot financiële crisis
economische groei is nog steeds behoorlijk
rendement in investeren is groter dan sparen bij de bank
er wordt bij berekeningen van het rendement uitgegaan van hoge omzetten in de toekomst
dit wordt versterkt door consumentenbestedingen in de hoogconjunctuur
werkloosheid is gedaald en de lonen stijgen
afzet wordt overschat
consumentenbestedingen vallen tegen in de investeringen nemen af
er moeten afschrijvingen worden gepleegd met geringe opbrengsten op de hoge
kapitaalgoederenvoorraad
investeringen worden uitgesteld en de prijzen dalen om de overproductie te kunnen afzetten
zij hebben alle middelen nodig om de bank af te lossen
economie raakt over zijn hoogtepunt heen
de economie komt in neergang tot de investeringen zijn afgeschreven
de voorraden worden opnieuw aangevuld en er volgt een nieuwe opleving
Algemene economie Hoofdstuk 14.2 samenvatting
Conjunctuur van de EU
- Conjunctuur kan worden afgemeten aan de volumeveranderingen in het bbp
- Er zijn toppen en dieptepunten geweest
- Bij de dieptepunten komen afwisselende diepe en mindere diepe dalen voor
- In de praktijk heeft de conjunctuur een M-vormig verloop
o Van diep dal tot diep dal in 10 jaar door Juglar
o Minder diepe dal is de Kitchin
Als de economie uit een diep dal komt, zullen ondernemers hun
voorraden aanvullen
Dit is een stimulans voor productie
Na verloop van tijd zijn de voorraden weer op voldoende niveau
gekomen en dalen de voorraadinvesteringen
Dit is de oorzaak van een zeer tijdelijke dip in de groei
o Na een incident door een recessie herneemt de conjunctuur zijn 10-jarige
cyclus
Indicatoren
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper romypronk92. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.