Kortademigheid
Inleiding
kortademigheid=dyspneu=een subjectieve sensatie die kan worden omschreven al een
abnormale en onaangename gewaarwording van (moeilijkheden met) de ademhaling. Het
kan gepresenteerd worden als acuut of chronisch, als houdingsafhankelijk of
inspanningsgerelateerd. De ernst kan variëren.
De klacht in de bevolking
● 7,5% van mannen en 8,8% van de vrouwen die waren ondervraagd gaven aan in de
afgelopen 2 weken last te hebben gehad van benauwdheid of
ademhalingsproblemen.
● In een Brits epidemiologisch onderzoek werd gevonden dat bij 16-24 jarigen 26-33%
kortademigheid voorkomt
● steekproef van 1155 individuen tussen 25-70 jaar rapporteerde 38% kortademigheid
in het afgelopen jaar. (van deze patiënten werden door de huisarts reeds bekende
oorzaken van kortademigheid uitgesloten)
○ bij 11% leidde het tot een bezoek aan de huisarts
○ Er is dus een verschil in waarnemen en het ervaren ervan als een probleem
De eerste presentatie bij de dokter
● Kortademigheid wordt bij 30 per 1000 contactredenen gepresenteerd
● Komt relatief veel voor in de eerst 15 levensjaren en boven de 65 als presentatie bij
de huisarts
○ op jonge leeftijd vaak door acute (bovenste) luchtweginfectie, astma
○ COPD en hartfalen komen relatief veel op oudere leeftijd voor
● Als kortademigheid conform de verwachting optreedt en hersteld, wordt meestal
geen medische hulp gezocht
○ bij inspanning bv wanneer koolzuurgehalte in het bloed stijgt en daardoor op
een gegeven moment de ademhalingsfrequentie zodanig toeneemt dat men
zich ervan bewust raakt
○ pas als er een disproportionele verhouding is tussen de geleverde inspanning
en de ervaren, of te verwachten moeilijkheden met de ademhaling zal
kortademigheid worden gerapporteerd
■ Aangezien COPD en chronisch hartfalen geleidelijk optreedt en er
daardoor gewenning optreedt, is er onderrapportage
● Ook speelt de perceptie van de klacht een rol. Bij chronisch obstructief lijden bv
hebben mensen soms bij dezelfde obstructie, minder of geen last van perceived
kortademigheid. De subjectieve ervaring speelt dus een rol.
○ angst voor kortademigheid vormt niet zelden een reden voor euthanasie
, ●
Pathofysiologie en differentiële diagnose
Pathofysiologie
● Balans tussen aanvoer O2 en afvoer CO2. Mede door goede ventilatie
○ O2>via alveoli gebonden aan Hb in bloed, tegelijkertijd uitwisseling CO2.
○ Hart pompt O2 rijk bloed naar organen en weefsels, receptoren in bloedbaan
en hersenen detecteren balans Co2/O2 en kunnen als gewenst via cerebraal
ademcentrum ademfreq en hartminuutvolume reguleren.
● Bij de regulatie zijn dus meerdere systemen betrokken: ventilatie, circulatie en
zenuwstelsel: Er moet dus worden achterhaald welke discipline moet worden
betrokken: een indeling obv onderliggende orgaansystemen is dus pathologisch en
en differentieel diagnostisch een handige keus
, Differentiële diagnose
De longen: stoornissen in ventilatie
Obstructieve longaandoeningen
● Verhouding geleverde spierarbeid in relatie tot volume verandering en weerstand
○ Bij obstructieve longaandoeningen (astma, COPD) is dit verstoord: meer
spierarbeid, minder volumeverandering en lagere stroomsnelheid
■ bij astma toegenomen weerstand vnl in de expiratiefase
■ soms is de expiratiefase zodanig verlengd dat dat er te weinig tijd
overblijft voor adequate inspiratie>hyperinflatie (inspiratie stand van
de thorax)>kortademigheid
■ bij infecties van de bronchiaalboom (bronchitis, bronchiolitis) kan door
toegenomen slijmvorming en oedeem de diameter van de luchtwegen
afnemen>obstructie>toegenomen luchtweerstand
Restrictieve longaandoeningen
● Ventilatie schiet tekort als een deel van de long geen lucht meer krijgt en daardoor
samenvalt (collaps) of raakt verstopt met bv pus of slijm (atelectase).
○ naast kortademigheid kunnen symptomen als hoesten en toegenomen
sputumproductie (slijm uit diepere luchtwegen vermengd met speeksel)
aanwijzingen zijn voor atelectase
○ De aanwezigheid van koorts wijst op een infectieuze oorzaak (pneumonie)
○ De longen kunnen ook acuut afgesloten raken door een corpus
alienum>levensbedreigend
○ pneumothorax>acuut>deel van de long valt weg
● Stoornissen waarbij (een deel van) het longweefsel wegvalt heten restrictieve
stoornissen> alle stoornissen waarbij het maximale longvolume is afgenomen.
○ Kunnen afwijkingen in de long zelf zijn>atelectase en fibrose
○ Ook kunnen het afwijkingen buiten de long zijn> bv afwijkende thoraxvorm
(ziekte van Bechterew) of hoogstand van het diafragma tijdens de
zwangerschap.
Obstructie van de hogere luchtwegen
● stoornis in ventilatie door obstructie van de hogere luchtwegen
○ kenmerk hiervan is optreden van stridor (hoog piepend geluid bij de
ademhaling)
● veelvoorkomende bij kinderen zijn: laryngitis subglottica=pseudokroep
○ pseudokroep is acuut
● epiglottitis na een insectenbeet (acuut)
Hart en bloedvaten:stoornissen in de circulatie
Kan op drie manieren kortademigheid veroorzaken: pompfalen, obstructie door een
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper raheema1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.