Handvat tentamen
Geschiedenis computer
1. Van automatisch weefgebouw van Jacquard Loom
2. Naar Analytical Engine van Charles Babbage
3. Naar ENIAC en EDSAC
4. Naar (personal) computer
Omslagpunt van mechanisch naar elektrisch (relais): Analytical Engine naar ENIAC en EDSAC.
Omslagpunt van data en instructies apart naar data en instructies gezamenlijk: ENIAC en EDSAC.
Bestanden en data
Wat is een bestand, wat is het onderscheid met gegevens (‘data’).
Een bestand is een digitaal document waarmee informatie elektronisch kan worden opgeslagen en
uitgewisseld. Oftewel een bestand is een geordende verzameling van gegevens in elektronische
vorm. Een bestand bevat dus gegevens; een bestand is een verzameling van data.
Oftewel: data zijn geen bestanden, data wordt opgeslagen in de bestanden.
Voorbeelden bestand: Word-document, PDF-document.
Voorbeeld data: de inhoud van de documenten zijn de data.
Wat is een bestandstype
Een digitaal bestand is niet meer dan een lange serie bytes. Het is dus belangrijk om te weten wat die
bytes betekenen, hier voor heb je het bestandstype nodig. Dit gegeven heb je altijd nodig omdat dit
de structuur van het bestand is. Het bestandstype is slechts een afspraak. Door de extensie te
veranderen wordt een Word-document niet zomaar een PDF-bestand. Bestandsstructuur: hoe je de
bytes moet interpreteren. Oftewel de interpretatie van de structuur wordt bepaald door het
bestandstype.
Wat is Big data
Big data is een verzameling gegevens uit traditionele en digitale bronnen binnen en buiten een
bedrijf. Deze verzameling gegevens vormt een bron voor voortdurende ontdekking en analyse. Big
data is een term die de grote hoeveelheid gegevens beschrijft (zowel gestructureerd als
ongestructureerd) die een bedrijf dagelijks te verwerken krijgt. Oftewel: een geautomatiseerde
analyse van digitale gegevens.
Voorbeelden: in de gezondheidszorg voorspellen van ziekteuitbraken, de overheid wat betreft
fraudebestrijding.
Hardware
Hardware is eenvoudig gezegd al het tastbare in en rond een computer(systeem), de fysieke
apparatuur met andere woorden. Oftewel hardware is hetgeen wat je fysiek kunt zien en aanraken
van een computer. Ander woord voor geautomatiseerd werk zoals bedoeld in artikel 80sexies Sr.
Voorbeelden hardware:
Een pc bestaat enerzijds uit interne fysieke componenten, zoals een moederbord, een harde schijf,
een processor, een netwerkkaart, enz.
, Anderzijds zijn er ook externe componenten (randapparatuur), zoals een toetsenbord, muis, monitor,
printer, luidsprekers, scanner, enz.
Bij een smartphone zijn er bijvoorbeeld de bedieningsknoppen, de behuizing en het beeldscherm aan
de buitenkant en de micro-elektronica aan de binnenkant.
Software
Software is een verzamelnaam voor alle (“niet-tastbare”) programmatuur en omvat zowel
besturings- als toepassingsprogramma’s.
De besturingsprogramma’s zijn alle programma’s die nodig zijn voor het functioneren van een
computersysteem. In het jargon spreekt men over systeemsoftware of het besturingssysteem.
Bekende voorbeelden zijn Windows, Macintosh, Android, iOS, Linux, enz. Het zorgt voor een
gebruiksvriendelijke laag (een “interface”) waarmee een persoon een computer kan bedienen.
Op de systeemsoftware kunnen dan weer andere programma’s worden geïnstalleerd (zgn.
“toepassingsprogramma’s) zoals Microsoft Office, webbrowsers, computerspellen, enz.
Software wordt regelmatig geüpdatet, vaak omwille van prestatie- of beveiligingsverbeteringen.
Voorbeelden software: DocuSign-programma, het spel, besturingsprogramma. Valt onder gegevens
zoals bedoeld in artikel 80quinquies Sr.
Metadata
Men kan kijken naar de metadata. Dit zijn gegevens die data ‘omschrijven’. Bij een document kunnen
dit bijvoorbeeld de auteur, de verschijningsdatum en het aantal pagina’s zijn. Metadata bestaan dus
uit eindeloos veel stukjes informatie die de karakteristieken van bepaalde gegevens omschrijven. Je
kunt het dus zien als ‘extra informatie’ over een bepaald bestand. Elke bewerking van een bestand
wordt dus opgenomen in de zogenoemde metadata.
Let op: onderscheid data en metadata is van belang voor het auteursrecht. Metadata is namelijk niet
oorspronkelijk en wordt niet beschermd in het auteursrecht ex artikel 1 jo. 10 Aw.
Er is echter wel een voorstel voor de ePrivacyverordening: metadata mag verwerkt worden als het
noodzakelijk is voor het aanbieden van een communicatiedienst (dit zegt iets over de opzet van je
verbinding, die metadata wel mogen verwerken als het noodzakelijk is voor de communicatiedienst).
Wat is een computer
Een computer is een apparaat waarmee gegevens volgens formele procedures (algoritmen) kunnen
worden verwerkt. Met het woord computer wordt in het alledaagse taalgebruik een
elektronisch, digitaal apparaat bedoeld, maar er bestaan ook mechanische en analoge computers. De
huidige computers werken altijd in het binaire stelsel.
Artikel 80sexies Sr beschrijft ‘geautomatiseerde werken’. Hieronder vallen computers, netwerken van
aan elkaar verbonden computers en geautomatiseerde inrichtingen voor telecommunicatie. Het
wetsartikel Computercriminaliteit 3 wil geautomatiseerd werk nog meer verruimen door de
verwerkingsfunctie centraal te stellen. Hieronder vallen computers, servers, modems, smartphones,
tablets en ook routers.
Een computer, ook wel een host, device of apparaat genoemd, is een elektronisch apparaat dat
gegevens verwerkt aan de hand van een set instructies (software of applicatie).
Wat zijn de componenten van de computer
Hardware: geheel aan elektronische en technische componenten.
Software: set van instructies.