Samenvatting Methoden van onderzoek| Boek ‘ Dit is onderzoek’
Hoofdstuk 1|Wat wil de onderzoeker weten?
1.1 Wat zijn de probleemstelling, de doelstelling en de onderzoeksvraag?
-Onderzoeksplan en een onderzoeksverslag beginnen altijd met een introductie of inleiding
Inleiding| schetsen van achtergrond van het onderzoek aanleiding onderzoek, wat is het
probleem precies, hoe heeft dat geresulteerd in onderzoeksvraag of vragen?
-Vertaling van een probleem in een onderzoeksvraag, nadenken over
1-probleemstelling 2-doelstelling 3-onderzoeksethiek 4-onderzoeksvraag
Probleemstelling | is de achtergrond waaruit de onderzoeksvraag voorkomt
Er is behoefte aan informatie om het probleem te kunnen oplossen , taak v/d onderzoeker om goede
informatie te leveren. Op basis van die informatie bedenken anderen een oplossing en voeren deze
uit.
Voorbeeld| Probleem ZZP’er wordt geconstateerd door de Kamer van Koophandel, die in de
praktijk vaak dit soort problemen tegenkomt. Als dit in de inleiding staat, met voorbeelden van
problemen, is het duidelijk dat het om een serieus probleem gaat, dat om onderzoek vraagt.
-Analyseren van het probleem| = lastig. Opdrachtgevers weten vaak wel wat ze willen, maar kunnen
moeilijk aangeven wat hun probleem is.
Op site www.ditisonderzoek.noordhoff ( staat een lijst met aandachtspunten voor de
probleemanalyse)
Taak als onderzoeker is informatie te leveren voor anderen om problemen te signaleren en op te
lossen.
-Beleidsvraag| = als een producent een onderzoeker vraagt aan te geven hoe hij zijn marktaandeel
kan vergroten. Antwoord op een beleidsvraag is meestal een advies over wat je als instelling of
bedrijf kunt doen.
Type vraag Voorbeeld vraag Rol onderzoeker
Beleidsvraag Hoe kan ziekte verzuim worden Nee
verminderd?
Onderzoeksvraag Wat zijn de oorzaken van het Ja
ziekteverzuim?
Bij de probleemformulering moet je informatie betrekken die al aanwezig is. Is het probleem eerder
gesignaleerd? Is daar onderzoek naar gedaan? Wat zijn de resultaten? hierin kan literatuur
onderzoek een belangrijke rol spelen.
Doelstelling| is het antwoord op de vraag waarom je het onderzoek doet, wat je ermee wilt bereiken
Doel voorbeeld ZZP’ers | is het verkrijgen van informatie over door zzp’ers ervaren problemen, om
zzp’ers op basis van die informatie te helpen om die problemen op te lossen.
-Verschil tussen zuiver wetenschappelijk en toegepast onderzoek
Zuiverwetenschappelijk | als het doel is om met onderzoek alleen maar kennis te verzamelen.
Wetenschappelijk verantwoorde wijze onderzoek | op verantwoorde wijze onderzoek doen +
onderzoeksresultaten moeten betrouwbaar en valide zijn
Toegepast onderzoek| je verzamelt ook kennis, maar je past die ook toe > draagt bij aan de oplossing
van het probleem
Twee soorten onderzoek Omschrijving Eis
Toegepast onderzoek Onderzoek dat kennis oplevert om Wordt op wetenschappelijk
praktijkproblemen op te lossen verantwoorde wijze uitgevoerd
Zuiver wetenschappelijk onderzoek Onderzoek dat wetenschappelijke Wordt op wetenschappelijk
kennis oplevert, niet noodzakelijk verantwoorde wijze uitgevoerd
ter oplossing van problemen
,Onderzoeksethiek| voorafgaande aan het onderzoek afvragen of het ethisch verantwoord is om het
onderzoek uit te voeren ( op de meeste websites van beroepsverenigingen vind je informatie over
onderzoeksethiek) houd altijd rekening in de afspraken met je opdrachtgever met de ethische
voorwaarden die er voor jouw vakgebied gelden
Onderzoek uitvoeren door de volgende vijf vragen positief te kunnen beantwoorden
1-doen de respondenten vrijwillig mee aan het onderzoek?
2-wordt er aan de respondenten van tevoren duidelijk uitgelegd wat het doel en de werkwijze van
het onderzoek zijn?
3-worden de gegevens van de respondenten vertrouwelijk , maar het liefst anoniem verwerkt?
4-hebben de uitkomsten van het onderzoek geen nadelige gevolgen voor de respondenten?
5-wordt het onderzoek op een eerlijke en objectieve manier uitgevoerd?
Onderzoeksvraag| is de vraag waarop het onderzoek antwoord moet geven
= de rode draad die door de opzet van je onderzoek en je onderzoeksopzet loopt. Het moet ECHT
een vraag zijn!
-vaak eerst een aantal onderzoeksvragen proberen totdat je op de uiteindelijke onderzoeksvraag
komt, probeer zo helder mogelijk te formuleren
ZZP voorbeeld| verstandig om eerst een open vooronderzoek te doen, bij ZZP’ers welke problemen
zijn er dan? Verstandig om die problemen te inventariseren, voordat je een vragenlijst maakt.
Hoe kom je van het probleem via de doelstelling bij de onderzoeksvraag?
-Wat is het probleem waaruit het onderzoek voortkomt?
-waarom wordt het onderzoek uitgevoerd?
-is het onderzoek ethisch verantwoord?
-wat is de onderzoeksvraag?
1.2 Gaat het om een open of gesloten onderzoeksvraag, een kwalitatief of kwantitatief onderzoek?
Open onderzoeksvraag kwalitatief onderzoek is het verifieerbaar?
Gesloten onderzoeksvraag kwantitatief onderzoek is het reproduceerbaar?
-Open onderzoeksvragen
Voorbeeld| Onderzoek naar het monteren van meubels is er sprake van een openonderzoeksvraag:
welke problemen ervaren consumenten bij het monteren van een kast?
Doel = verkrijgen van relevante informatie voor het verbeteren van de gebruiksaanwijzing, de
onderzoekers beginnen met een openvizier
Er is geen observatie schema, observeren met open vizier
-Gesloten onderzoeksvragen
Voorbeeld | Is er een verschil tussen jongens en meisjes in agressief gedrag?
-onderzoekers weten bij voorbaat wat ze kunnen verachten, er zijn nl verschillende vormen van
agressie weten wat ze willen observeren, in tegenstelling tot de meubel observatie. Ze kunnen
gebruik maken van een vaststaand observatie schema waarin scoringscategorieën vastliggen
1) Kwalitatief onderzoek –In geval van een open onderzoeksvraag kwalitatief onderzoek
Onderzoeksvraag is meestal breed en er is weinig voor kennis.
Vooral beschrijvingen vinden en vrijwel geen numerieke tabellen of grafieken
Uitgewerkte gespreks- of observatie verslagen vormen het uitgangspunt van de analyse + foto’s en
video’s
, De meest gangbare opvatting van kwalitatief onderzoek is dat je je openstelt voor dat wat je in het
onderzoeksveld tegenkomt. (onderzoeksgegevens zijn meestal teksten)
Kwalitatief onderzoek is onderzoek waarbij problemen in en van situaties , gebeurtenissen en
personen beschreven en geïnterpreteerd worden met behulp van gegevens van kwalitatieve aard,
zoals belevingen, ervaringen, betekenisverleningen die verzameld zijn via open interviews en / of
participerende observatie en/of bestaande documenten
2) Kwantitatief onderzoek – als de onderzoeksvraag smal is en je weet wat je inhoudelijk kunt
verwachten als je gaat interviewen of observeren
-Je legt aan de respondenten telkens dezelfde vragen voor of je observeert telkens hetzelfde soort
gedrag volgens vaste richtlijnen
-onderzoek data zijn meestal getallen, meestal in de vorm van een datamatrix die je vaak op
systematische wijze met statistische programmatuur , zoals Excel en SPSS analyseert
Kwantitatief onderzoek is onderzoek waarbij het onderzoeksmateriaal bestaat uit cijfermatige
gegevens, die statistisch geanalyseerd worden om antwoord te geven op de onderzoeksvraag
| In kwantitatief onderzoek gaat het niet alleen om de vraag of er een relatie is tussen bijv. RSI
klachten en de hoeveelheid beeldschermwerk die mensen verrichten, maar ook om de vraag hoe
sterk het verband is 80% RSI door beeldschermwerk dan is het duidelijk dat dit een belangrijk
aangrijpingspunt is bij het terugdringen van RSI klachten, als echter maar 30% verklaard wordt door
beeldschermklachten moet je opzoek gaan naar andere factoren die RSI klachten verklaren |
3) Verschillen tussen kwalitatief onderzoek en kwantitatief onderzoek
Keuze Kwantitatief onderzoek Kwalitatief onderzoek
Gesloten of open onderzoeksvraag Gesloten onderzoeksvraag, Open onderzoeksvraag, bijv. : ‘Wat kan
bijv. : ‘Hoe tevreden zijn er volgens studenten aan onderwijs
studenten over (onderdelen) van verbeterd worden?’
het onderwijs?’
Onderzoeksvraag ligt wel of niet vast Onderzoeksvraag ligt vast Onderzoeksvraag kun je tijdens het
onderzoeksproces aanpassen
Doelstelling Doel is vooral beschrijven en Doel is voor het ontwikkelen van
toetsen van vooraf vastgelegde (nieuwe) ideeën
ideeën
Dataverzameling Je verzamelt op één manier De dataverzameling is niet standaard, je
standaardmanier data, bijv. een verzamelt op verschillende manieren
vragenlijst over studiesatisfactie data bijv. : je praat niet alleen met
studenten, je observeert ook, bijv.
tijdens werkgroepen
Resultaat data verzameling Resultaat van de Resultaat van de dataverzameling zijn
dataverzameling zijn cijfers observatie en gespreksverslagen en
bestaande gegevens zoals
dagboekfragmenten
Verwerking data Data evalueer je met statistische Observatie – en gespreksverslagen
analyses reduceer je tot labels en vervolgens
breng je daar structuur in
In beide gevallen moet controleerbaar zijn hoe een onderzoeker tot zijn conclusie komt.
-Voor kwantitatief onderzoek geldt de reproduceerbaarheidseis ; je moet je verslag zo maken dat
iemand anders in staat is het onderzoek over te doen ( duidelijk hoe je aan respondenten kwam en
welke onderzoeksinstrumenten je gebruikte)
, -Voor kwalitatief onderzoek is dat lastiger je moet wel duidelijk maken hoe je aan je conclusies
komt > conclusies moeten plausibel en je werkwijze moet transparant zijn : verifieerbaarheidseis
( vaak vermelden kwalitatieve onderzoekers in bijlagen bij hun onderzoeksverslag de interview- en
observatieverslagen en geven ze in de tekst met voorbeelden aan hoe zij die geanalyseerd hebben )
1.3) Wat zijn onderzoekseenheden en eigenschappen/kenmerken ?
Over wie of wat wil onderzoeker iets zeggen? onderzoekseenheden
Wat wil hij daar over zeggen? eigenschappen / kenmerken
Alle eenheden samen vormen samen de populatie
1-Onderzoekseenheden
Generalisatie met de keuze voor je onderzoekseenheden leg je dit vast
Voorbeeld | Onderzoeksvraag : ‘Hoe vaak komen vermoeidheidsklachten onder studenten voor? ‘ –
er wordt waarschijnlijk NL studenten bedoelt, maar gaat het om HBO- MBO – WO studenten?
(eenheden zijn in dit geval dus niet duidelijk, studenten is een breed begrip)
Onderzoekseenheden zijn de personen , instanties of situaties waarover je op basis van je
onderzoek uitspraken wilt doen
Daarnaast zitten eenheden soms verstopt in de onderzoeksvraag ‘zijn jongens agressiever dan meisjes?’
eenheden zijn niet jongens of meisjes, maar kinderen of jongeren afhankelijk van de leeftijd van de doelgroep
waarover je iets wilt zeggen. Geslacht is hier de eigenschap van de eenheden, de eigenschap van de kinderen of
jongeren
2-Eigenschappen of kenmerken
Voorbeeld| ‘Hoe vaak komen vermoeidheidsklachten onder studenten voor?
vermoeidheidsklachten van de studenten zijn de eigenschappen
Kenmerken zijn de eigenschappen van de eenheden waarover je uitspraken doet op basis van
onderzoeksresultaten
Verband tussen eenheden en kenmerken
Onderzoeksvraag Hoe vaak komen Is het ziekteverzuim in Zijn jongens
vermoeidheidsklachte overheidsbedrijven agressiever dan
n onder studenten groter dan bij niet- meisjes?
voor? overheidsbedrijven?
Eenheden / populatie Hbo – universitaire Nederlandse bedrijven Nederlandse kinderen
studenten
Eigenschappen / Vermoeidheidsklachte Ziekte verzuim Geslacht
kenmerken n Wel/niet agressie
overheidsbedrijf
Door een datamatrix te ontwerpen, krijg je helder wat de onderzoekseenheden en wat de
eigenschappen van die onderzoekseenheden zijn datamatrix = een tabel waarin gegevens
overzichtelijk zijn weergegeven
Klachten mentale Klachten Leeftijd Geslacht
vermoeidheid lichamelijke
vermoeidheid
Student 1 Ja Ja 20 Man
Student 2 Nee Nee 19 Vrouw
Etc. etc.