Samenvatting
Samenvatting Anatomie en fysiologie van de mens - Hoofdstuk 12 Zenuwstelsel
- Instelling
- Hogeschool Leiden (HSL)
Anatomie en fysiologie van de mens - Hoofdstuk 12 Zenuwstelsel
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 22 pagina's
Voorbeeld 3 van de 22 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
1 beoordeling
Door: info632077 • 1 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 12 ZenuwstelselNa bestudering van Hoofdstuk 12 Zenuwstelsel:
ken je de algemene functies van het zenuwstelsel;
weet je het onderscheid tussen het animale en het vegetatieve zenuwstelsel;
begrijp je de algemene werking van het zenuwstelsel;
ken je de anatomische en fysiologische indeling van het zenuwstelsel;
ken je de bouw en functie van de verschillende typen cellen van het zenuwweefsel;
weet je hoe prikkels in impulsen worden omgezet;
heb je inzicht in impulsopwekking en impulsgeleiding;
weet je hoe impulsoverdracht plaatsvindt;
ken je de bouw en functies van de delen van het centrale zenuwstelsel;
ken je de bouw en functies van de delen van het perifere zenuwstelsel;
weet je wat een reflexboog is;
weet je welke typen reflexen er zijn;
ken je de bouw en functies van het vegetatieve zenuwstelsel;
ken je de bouw en functies van de hersenvliezen;
weet je hoe hersenvocht ontstaat en circuleert;
ken je de bloedvoorziening van de hersenen.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Samenvatting
Het zenuwstelsel wordt op twee manieren ingedeeld. De anatomische indeling gaat uit van de bouw
en de ligging: je onderscheidt het centrale zenuwstelsel (CZS) en het perifere zenuwstelsel (PZS). De
fysiologische in deling gebeurt op grond van de werking: je onderscheidt het vegetatieve
zenuwstelsel (= autonoom = onwillekeurig) en het animale zenuwstelsel (= willekeurig). Het CZS
omvat de hersenen het ruggenmerg. Het PZS bestaat uit de zenuwen die de organen en weefsels met
het CZS verbinden. Aan het ruggenmerg ontspringen in totaal 31 paar ruggenmergzenuwen.
Zenuwweefsel bestaat uit twee typen cellen: neuronen (zenuwcellen) en neuroglia (steuncellen).
Belangrijke structuren van zenuwweefsel zijn: zenuwen, banen (tracti), zenuwknopen (ganglia) en
kernen (nuclei). Binnen het CZS onderscheid je grijze stof (voornamelijk cellichamen en dendrieten)
en witte stof (voornamelijk gemyeliniseerde axonen).
Zenuwcellen zijn gevoelig voor prikkels. Een prikkel veroorzaakt een kortdurende verandering van de
elektrische eigenschappen van de celmembraan. Al deze veranderingen leiden tot een
actiepotentiaal die een stroomstootje veroorzaakt: de impuls. De impuls verplaatst zich langs de
celmembraan (impulsgeleiding) en kan via een synaps overgedragen worden aan een andere
zenuwcel, aan een spiercel of aan een kliercel (impulsoverdracht).
De hersenen bestaan uit: grote hersenen, tussenhersenen (thalamus en hypothalamus), hersenstam
(middenhersenen, pons, verlengde merg) en kleine hersenen. Aan de hersenstam ontspringen twaalf
paar hersenzenuwen.
Het vegetatieve zenuwstelsel coördineert de vegetatieve functies en bestaat uit twee antagonistische
delen: het sympathische en het parasympatische zenuwstelsel.
Een reflex is een onmiddellijke, automatische motorische reactie van het lichaam op een of andere
prikkeling (sensorische verandering). De reacties is een spiercontractie of een kliersecretie.
,De drie vliezen rondom het CZS zijn van buiten naar binnen: dura mater (harde vlies), arachnoïdea
mater (spinnenwebvlies) en pia mater (zachte vlies). Hersenen en ruggenmerg worden omgeven
door hersenvocht (liquor) dat bevindt zich in de spinnenwebruimte. Ook binnenin de hersenen, in de
ventrikels die met elkaar in verbinding staan zit liquor. Liquor wordt voortdurend ververst. Functies
van de liquor zijn: aanvoer van voedingsstoffen en zuurstof en afvoer van afvalstoffen,
instandhouding van een constante hersendruk, bescherming van de hersenen tegen schokken en
stoten, en het voor de hersenen opheffen van de invloed van de zwaartekracht.
De hersenen hebben een hoge zuurstofbehoefte. De meeste grote bloedvaten liggen op het
hersenoppervlak, de uitgebreide capillairnetwerken liggen dieper. Er bestaat een bloed-
hersenbarrière.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
12.1 Algemene functies
De algemene functies van het zenuwstelsel zijn:
Regulatie van activiteiten van weefsels en organen: organen en weefsels worden geremd of
gestimuleerd wanneer veranderingen in of buiten het lichaam daartoe aanleiding geven
Coördinatie van activiteiten van weefsels en organen: weefsels en organen moeten
nauwkeurig op elkaar afgestemd zijn
Regulatie en coördinatie van vegetatieve functies: zorgen dat de vegetatieve hoofdfuncties
(circulatie, spijsvertering, uitscheiding, ademhaling en begrenzing door huid) moeten nauw
samenwerken
Coördinatie van contacten met de buitenwereld: bewust kunnen reageren op wat er gebeurt
om je heen
Coördinatie van de psychische functies: het herinneren, je kunnen beheersen, fantaseren
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
12.2 Algemene werking
De werking van het zenuwstelsel gebeurt in drie functionele fases:
Sensorische input: het centrale zenuwstelsel ontvangt impulsen van sensoren die prikkels
hebben waargenomen en ze vervolgens omgezet hebben in impulsen
o Sensor: een cel die gevoelig is voor een bepaalde verandering in de omgeving >
prikkel ? Impuls > via zenuwen naar het zenuwstelsel
Verwerking: de sensorische input wordt naar een specifiek deel van de hersenen gestuurd en
daar beoordeeld > de hersenen bepalen vervolgens of er op moet worden gereageerd
Motorische output: er gaan impulsen vanuit de hersenen naar de organen (effectoren =
spieren en klieren) die de eventuele reactie(s) moeten uitvoeren
, 12.3 Indelingen
12.3.1 Anatomische indeling
De anatomische indeling gebeurt op basis van de bouw en de ligging van het zenuwstelsel.
We onderscheiden het centrale zenuwstelsel (CZS) en het perifere zenuwstelsel (PZS)
o Het centrale zenuwstelsel:
ligt binnen de beschermende botten van de schedel en de wervelkolom
bestaat uit de hersenen (98% van zenuwstelsel) en het ruggenmerg
De delen van de hersenen zijn: grote hersenen, tussenhersenen, hersenstam
en kleine hersenen.
o Het perifere zenuwstelsel:
ligt grotendeels buiten de schedel en de wervelkolom;
verbindt het centraal zenuwstelsel met de organen;
bestaat uit de hersenzenuwen, de ruggenmergszenuwen, de grensstreng en
de zenuwen van het vegetatieve zenuwstelsel.
12.3.2 Fysiologische indeling
De fysiologische indeling gebeurt op basis van de functie van het zenuwstelsel. Drie aspecten
hierbij zijn: integratie, hiërarchie en richting van het signaal
Integratie
Integratie is het goed op elkaar afgestemd zijn van de organen en gebeurt zowel door het
vegetatieve zenuwstelsel als het animale zenuwstelsel.
Het vegetatieve zenuwstelsel:
o verzorgt de integratie van de vegetatieve stelsels;
o werkt autonoom (onwillekeurig), buiten de wil om;
o bestaat uit twee delen met een antagonistische werking: het sympathische
zenuwstelsel (actief bij actie van het lichaam) en het parasympathische zenuwstelsel
(actief bij rust van het lichaam).
Het animale zenuwstelsel:
o verzorgt de integratie tussen lichaam en omgeving door middel van communicatie en
gedrag;
o werkt willekeurig, onder invloed van de wil.
Hiërarchie
Wat betreft functie is er een zekere mate van hiërarchie in het zenuwstelsel. De hersenen
zijn de ‘baas’; zij regelen het bewustzijn en laten het lichaam al of niet reageren.
Richting van het signaal
Op basis van de richting van het signaal (de impulsen) onderscheiden we:
o afferente (aanvoerende) informatie, verloopt via sensibele zenuwbanen in de
richting van de grote hersenen;
o efferente (afvoerende) informatie, verloopt via motorische zenuwbanen in de
richting van de periferie;
o korte zenuwbanen, zijn niet efferent of afferent maar verzorgen schakelingen binnen
het CZS.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lvansteen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 49497 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen