Psychopathologie – begrippen
,College 1
Classificatiesystemen
Begrip
Betekenis
Classificatiesystemen
Helpt om informatie sterk te reduceren en overzichtelijk te maken. Ze hebben het doel
gedrag in te delen, om te kijken of er een stoornis is of om verschillende stoornissen van
elkaar te kunnen onderscheiden. Dit gaat dus om het vaststellen van een stoornis,
diagnostiek gaat over het ontstaan ervan.
Veelgebruikte systemen zijn: DSM en de ICD.
DSM
Diagnostic and Statistical Manual of the mental disorders
ICD
International Classification of Diseases
WHO
World Health Organization: hebben de ICD opgesteld.
APA
American Psychiatric Association: hebben de DSM opgesteld.
DC: 0-5
Diagnostic Classification of Mental Health and Developmental Disorders in Infancy and Early
Childhood, Zero to Five. Dit systeem is gericht op kinderen jonger dan 5 jaar. Met de DSM
lukt het namelijk niet om een stoornis vast te stellen voor zulke jonge kinderen. Werkt nog
wel met een assensysteem:
As I: stoornis
As II: relationelecontext (gedrag, affect, betrokkenheid)
As III: medische en ontwikkelingsstoornis en conditie
As IV: psychosociale stressoren
As V: niveau van ontwikkeling
Classificeren
Alleen beschrijvend (niet verklarend). Classificeren is een onderdeel van diagnostiek.
Diagnosticeren
Nauwkeurig leren kennen. Diagnosticeren is meer dan classificeren (het is breder en gaat
verder), zie tabel 2.6 Rigter. Dit is het proces waarbij de mate van ernst, het ontstaan en
blijven voortbestaan van een stoornis wordt verklaard
hypothesen vormen obv informatie over
- Symptomen
, - Ontstaansgeschiedenis
- relevante omstandigheden
- observaties in verschillende contexten
- reactie op bepaalde interventie
Beschrijvende diagnostiek
Dit is classificeren en gebeurt via semi-gestructureerde klinische interviews zoals ADIS, SCID,
met ouders en kind. Zoals bij de DSM-5.
Verklarende diagnostiek
In kaart brengen van levensgeschiedenis, risico- en beschermende factoren in kind en
omgeving
Comorbiditeit
Het tegelijkertijd voorkomen van twee of meer aandoeningen/stoornissen bij een persoon.
Dimensionele benadering
Er wordt op een glijdende schaal aangegeven in welke mate kenmerken van een stoornis
aanwezig zijn.
Categoriale benadering
psychiatrische stoornissen worden gezien als afzonderlijke eenheden, categorieën, iemand
heeft de stoornis wel of iemand heeft die niet.
College 2
Toiletting problems; enuresis
Begrip Betekenis
Enuresis Onwillekeurige urinelozing (dus op ongepaste plekken).
Medische oorzaak is hierbij uitgesloten.
Synoniemen:
- Broek- of bedplassen
- Dysfunctional voiding
- Functionele incontinentie
DSM V
- Herhaalde urinelozing in bed of kleding (...)
- Minimaal 2 keer per week gedurende 3 maanden ofwel
significante beperking in het functioneren
- Ten minste 5 jaar oud (of mentale leeftijd van minimaal
5 jaar)
Nb. Niet het gevolg van een lichamelijke aandoening of
middelengebruik
Incontinentie Kan ook voorkomen bij medische afwijkingen, bij enuresis is
dit uitgesloten.
Enuresis diurna Onzindelijkheid overdag bijv. door overactieve blaas of
uitstelgedrag.
Enuresis nocturna Onzindelijkheid ‘s nachts
, - Alleen ‘s nachts: monosymptomatisch
- Ook overdag: non-monosymptomatisch
Primaire enuresis Nooit zindelijk geweest
Secundaire enuresis Een periode van zes maanden zindelijk geweest (vanaf leeftijd
van vijf jaar) en daarna een terugval.
Corticale rijping signaaltjes herkennen, sociale consequenties begrijpen,
motivatie te voldoen aan wensenopvoeders, etc. Hoort bij de
normale ontwikkeling.
Mictie-impuls Hoort bij de normale ontwikkeling.
Baby’s en peuters urineren reflexmatig: 0 – 2 jaar:
Reflexfase: geen controle over mictie-impuls, op het moment
dat de blaas genoeg gevuld is, laten ze het gewoon lopen, dit is
heel normaal.
Toiletting problems; encopresis
Begrip Betekenis
Encopresisy Onzindelijkheid voor ontlasting (poepen) bij kinderen na het
vierde jaar.
Frequentie = minstens 1x per maand gedurende minstens drie
maanden
Synoniem: broekpoepen
Synoniem voor poep: Faeces, defecatie en sfincter (sluitspier)
Retentieve encopresis Met obstipatie (verstopping) en overloopincontinentie (dunne
diaree)
Vicieuze cirkel: te weinig vocht in de ontlasting, dit ontstaat
door ophouden van ontlasting, wanneer je het ophoudt wordt
de ontlasting dikker en harder en doet dus ook meer pijn.
Wanneer je eenmaal pijnlijke ontlasting hebt gehad, ben je
sneller geneigd om het weer op te houden. Deze cirkel is heel
problematisch, kan al op jonge leeftijd spelen en is heel
moeilijk te doorbreken.
Niet-retentieve Zonder obstipatie en overloopincontinentie
encopresis
Voiding postponement Uitstellen van poepen, is een risicofactor.
Slaapstoornissen
Begrip Betekenis
Primaire De slaapstoornis staat op zichzelf en wordt niet veroorzaakt
slaapstoornissen door andere factoren.
Secundaire slaapstoornis wordt veroorzaakt door andere factoren (bijv.
slaapstoornissen depressie). De verdeling tussen primair en secundair is
losgelaten in de DSM 5. Omdat het soms moeilijk te zeggen is
wanneer er sprake is van welke soort.
