Samenvatting Neurowetenschappen, inclusief aantekeningen, colleges 1 t/m 15 en de verplichte literatuur uit het boek Purves et al., Neuroscience 6th edition. Ik heb het vak in 1 keer gehaald met een 7,2. Practicumtoets gehaald met een 9.
Neurowetenschappen
Sofie van Miert, Bewegingswetenschappen 2019
De functie van het zenuwstelsel - College 1
Kenmerken leven: - Voortplanting
- Uitscheiding
- Stofwisseling
→ Vereist energie in vorm van ATP en vereist concentratiegradiënten
→ (CH2O)n + O2 (Koolhydraten verbranden) --> H2O + CO2 + ATP + warmte
1-celligen: Voorwaarden voor leven zelf verzorgen, zonder zenuwstelsel
Ons lichaam = kolonie van 1-celligen
Heeft wel zenuwstelsel nodig omdat de cellen niet in direct contact staan met externe milieu en
anders het interne milieu vervuild zal worden doordat er geen mogelijkheid is voor homeostase.
Cel Inwendig milieu Bloed Extern milieu
Inwendig milieu (dun laagje vocht) beïnvloeden m.b.v. gespecialiseerde cellen die
concentratiegradiënt beïnvloeden.
Vegetatieve verrichtingen van stelsels (materiële uitwisseling):
Gestuurd door parasympatisch + sympathisch zenuwstelsel + hormoonstelsel
Opname van stoffen uit omgeving
• Tractus digestivus: Opname van stoffen en water
• Tractus respiratorius: Opname van zuurstof
Transport stoffen binnen lichaam
• Tractus circulatorius
Afgifte van stoffen aan omgeving
• Tractus uropoïeticus: afgifte van stoffen en water
• Tractus respiratorius: afgifte van kooldioxide en warmte (huid)
Animale verrichtingen = info uitwisseling tussen individu en omgeving (niet bij planten)
- Sensorische systeem: Zintuigen die prikkels uit omgeving opvangen + zenuwstelsel dat ze
verwerkt
- Motorisch systeem: Tractus locomotorius → skelet + spieren + zenuwstelsel die spieren
activeert
Tractus genitalis = voortplantingsstelsel
Homeostase
➔ Bewaakt door CZS en hormoonstelsel die activiteit van organen coördineren
➔ Hormoonstelsel: langzame aanpassing van metabole functies
➔ CZS: snelle aanpassing van secretie en spieractiviteit, grijpt specifieker aan in het
lichaam dan het hormoonstelsel
➔ Samenstelling van het inwendig milieu binnen nauwe grenzen houden
➔ Waarden van grootheden sturen d.m.v. motorische of effectorsystemen
Vegetatief zenuwstelsel
Visceraal/ autonoom/ onbewust/ onwillekeurig zenuwstelsel
Regelt met hormoonstelsel de activiteit van vegetatieve organen, die betrokken zijn bij materiële en
energetische uitwisseling tussen inwendig en uitwendig milieu.
- Sensoren in vegetatieve organen
- Effectoren zijn gladde spieren
- Afferent deel: prikkels vanuit sensoren in periferie naar integratieve deel
- Integratief deel
- Efferent: motorisch deel dat signalen van integratieve deel naar de effectoren voert
Parasympatisch deel: stimuleert anabole processen, remt katabole processen
o Trofotroop = voeding bevorderend en herstel homeostase
(Ortho)sympatisch deel: regelt responsen bij activiteit en stress, arbeid bevorderend
o Ergotroop
Animaal zenuwstelsel
Somatisch/ cerebrospinaal/ bewust/ willekeurig zenuwstelsel
Regelt activiteit van organen betrokken bij informatieve uitwisseling tussen organisme en omgeving.
Planning en uitvoering van bewegingen van het spier-skeletstelsel.
- Sensoren in speciale zintuigen, huid, spieren, pezen en gewrichten
- Effectoren zijn dwarsgestreepte spieren
- Afferent deel: prikkels vanuit sensoren in periferie naar integratieve deel
- Integratief deel
- Efferent: motorisch deel dat signalen van integratieve deel naar de effectoren voert
Tegenkoppeling (negatieve feedback): zorgt dat dreigende afwijkingen deels worden afgeweerd.
Dreigende afwijkingen van de norm leiden automatisch tot een correctie zodanig dat de feitelijke
afwijking veel kleiner is dan de dreigende afwijking.
• Dreigende verstoring: treedt op als er geen sprake is van tegenkoppeling
• Feitelijke verstoring: treedt op als er wel sprake is van tegenkoppeling
• Een feitelijke verstoring zorgt voor correctie, dus correctie kan nooit groter zijn dan feitelijke
verstoring (temp. broedstoof kan dus niet lager worden dan de norm)
,Sofie van Miert
Functionele anatomie van het zenuwstelsel - College 2
CZS = hersenen + ruggenmerg
PZS = sensorische neuronen die weefsels verbinden met het CZS
➔ Somatische motorische: Motoraxonen die skeletspieren verbinden met CZS
➔ Viscerale/ autonome motorische:
➔ Autonome ganglion (efferent): gladde en hartspieren en klieren
➔ Sympathisch: Ganglion langs of voor de vertebrale kolom
➔ Parasympatisch: Ganglion in of naburig aan organen
➔ Enteric system: Kleine ganglion en individuele neuronen in darmwand verzorgen
darm motiliteit en secretie
Ganglion = ophoping van zenuwcellichamen
Afbeelding 5 boek: Neuroscience
Zenuw = bundel van axonen
Craniale zenuwen = verbinding PZS tot buiten schedel (ogen etc.)
Medulla spinalis = volwassen zenuwstelsel
Neurale circuits:
- Subsets van neuronen en gliacellen
- Primaire componenten van neurale systemen die verschillende typen informatie verwerken
Neurale systemen
- Sensorisch systeem: informatie verwerven en verwerken van interne en externe omgeving
- Motorisch systeem: organiseren en genereren van bewegingen
- Associatieve systeem (cognitie): hogere orde breinfuncties (perceptie, emotie, herinnering)
Zenuwstelsel = product van genexpressie wat begint bij embryogenese
, Sofie van Miert
Gen = coderend (exonen) en regulerend DNA (promoter en intronen --> òf en hoeveel genexpressie)
➔ Mens heeft 20.000 genen
➔ 70% hiervan in ontwikkeling van zenuwstelsel of volgroeid zenuwstelsel
Genomics: analyseren van complete DNA-sequenties van een soort of individu
Splice varianten: informatie coderen uit eenzelfde gen, voor verschillende eiwitten.
Neuron: genereren membraanpotentialen die via synapsen worden doorgegeven
- Cellichaam (Soma)
- Neurieten
o 1 Axon: kan vertakkingen hebben (1000-2000)
▪ Kort axon bij lokale circuitneuronen of interneuronen
▪ Lang axon bij projectie neuronen
▪ Axonheuvel: motorneuron bepaalt hier of potentiaal doorgaat
o Dendrieten: primaire doel voor synaptische input vanuit de axon (veel ribosomen)
- Synapsen: Intercellulaire communicatie (hier veel mitochondriën)
o Chemisch
o Elektrisch: synchronisatie van lokale neuronnetwerken
- Gap junction: verzorgt cytoplasmatische continuïteit en directe transfer van elektrische en
chemische signalen tussen cellen in het zenuwstelsel.
Gliacellen:
- Mechanische steun
- Functies in ontwikkelende en volwassen zenuwstelsel
- Herstel schade in zenuwstelsel in hersengebieden waar regeneratie van gliacellen of
neuronen nuttig is
- Voorkomen van regeneratie in gebieden waar dat niet goed is
- Regeling ionisch milieu neuronen
o Astrocyten (CZS) --> buffering ionen en voeding neuronen
--> stervormig
- Elektrische isolatie neurieten: myelineschede verhoogt potentiaalsnelheid tot 120 m/s
o Schwanncellen in (PZS) --> myeline (vettige stof, verdikking bij actief axon)
o Oligodendrocyten (CZS) --> myeline
- Controleren van opname en metabolisme van neurotransmitters bij synaptische spleet
- Koppel tussen brein en immuunsysteem
- Faciliteert flow van interstitiële vocht door hersenen tijdens slaap (afvalstoffen verwijderen)
- Microgliacellen: Opruimen cel resten ontstaan door cel vernieuwing of letsel, en secretie van
signaalmoleculen (moduleren van ontsteking en celdood beïnvloeden).
- Glia stamcel: prolifereren en genereren precursors, gedifferentieerde gliacellen en neuronen
o Subset astrocyten: in sub ventriculaire zone (SVZ)
o Oligodendrocyte precursors: in witte stof (polydendrocytes)
Neuron convergentie = aantal input neuronen op 1 neuron
Neuron divergentie = aantal output van 1 neuron op andere neuronen
Synaptische spleet: hierin bevinden zich extracellulaire eiwitten die de diffusie, binding en
degradatie van moleculen beïnvloeden
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sofievm. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,48. Je zit daarna nergens aan vast.
