Inleiding in het Nederlandse recht
JWP Verheugt – negentiende druk
Hoofdstuk 10 – Burgerlijk procesrecht
1. Bevoegdheid van de burgerlijke rechter
Art 112 lid 1 Grondwet is opgedragen aan de rechterlijke macht; de berechting van geschillen over
burgerlijke rechten en over schuldvorderingen.
- Procedure tegen een publiekrechtelijk rechtspersoon? Alleen met een zuivere
privaatrechtelijke verhouding → fundamentum petendi
Bij persoon vs persoon (natuurlijke personen)
Of; (rechts)persoon vs overheid die handelt als privaat persoon
Vb: huurovereenkomst tussen persoon en gemeente
Fundamentum petendi werd losgelaten in het arrest Guldemon/ Noordwijkerhout.
Daaruit bleek dat het enige criterium voor de bevoegdheid van de rechter was dat het over een regel
van het burgerlijk recht moest gaan. (schuldvorderingen vallen hier ook onder) → objectum litis
Arrest Schellen en deuropeners; Hoge Raad beslist dat een eiser niet bevoegd is zijn zaak ook aan te
spannen bij de burgerlijke rechter als de wet voor de beslechting een andere rechtsgang heeft
aangewezen.
Dus als een andere rechtsgang openstaat, of heeft opengestaan, dan mag je de zaak niet aanspannen
bij de burgerlijke rechter.
In geschil met een bestuursorgaan moet je de zaak voorleggen aan de bestuursrechter.
De burgerlijke rechter is ‘restrechter’ in de gevallen waar de bestuursrechter is uitgesloten in het
bestuursrecht
2. Kenmerken van het burgerlijk procesrecht
Kenmerken die enkel bij het civiele recht horen:
1. Partij-autonomie (art 1:1 BW)
Ieder staat vrij om een proces te beginnen in geval van geschil
De partijen beslissen de omvang van het geding (onderwerpen en max. bedrag)
Gestelde en niet-weersproken feiten worden door de rechter aangenomen als
vaststaand
Partijen zijn vrij om een begonnen geding te beëindigen op ieder moment
Rechter mag geen uitspraak doen over feiten die niet zijn gevorderd
2. Lijdelijkheid van de rechter (passiviteit)
Het zijn twee partijen tegenover een onpartijdige burgerlijke rechter. De rechter
houdt zich er buiten en de partijen voeren het proces.
Als een partij een gebeurtenis noemt en de andere partij erkent dit, dan moet de
rechter aannemen dat het zo is. Het is niet zijn taak om uit te zoeken of het ook echt
zo is.
Toch enkele punten waar de rechter wel ingrijpt bij het geding:
1. Art 20 Rv; rechter moet optreden tegen een onredelijke vertraging van de
procedure. Dit vloeit voort uit art 6 EVRM; een procedure moet plaatsvinden in
een redelijke termijn. De rechter kan ingrijpen, op verzoek of zelfstandig, door
termijnen voor de partijen te stellen.
2. Art 25 Rv; rechter moet rechtsgronden aanvullen. Hij mag de vordering van de
eiser niet weigeren omdat hij het juridisch niet goed onderbouwd heeft. Dan
moet hij de onderbouwing verbeteren.
, 3. De rechter mag op eigen initiatief partijen eisen voor hem te verschijnen ter
terechtzitting. → comparitie (inlichtingen- en schikkingscomparitie)
Inlichtingen-comparitie is voor nadere inlichting van de partijen
Schikkingscomparitie is bedoeld om partijen tot een schikking te bewegen. Als de
partijen het eens worden, hoeft de rechter geen einduitspraak te doen.
3. Verplichte procesvertegenwoordiging
Partijen mogen niet hun eigen stukken schrijven en uitwisselen en zij mogen niet zelf ter
terechtzitting het woord voeren.
Redenen
1. Doelmatigheid van de procedure wordt bevorderd. Het wordt efficiënter.
2. Het leidt tot eerlijke procesvoering. Voorkomt de ongelijkheid tussen partijen.
3. Het werk van de rechter wordt vereenvoudigd.
In kantonzaken geldt geen verplichte vertegenwoordiging (art 79 lid 1 Rv)
4. Het proces verloopt schriftelijk
5. De procedure is niet kosteloos
Kosten komen geheel ter laste van de partijen. De partij die in het vonnis ongelijk heeft,
wordt de kosten opgelegd.
De Staat betaalt de rest van de kosten van algemene middelen.
6. Zo nodig een toevoeging
Art 18 lid 2 Gw; de wet stelt regels omtrent het verlenen van rechtsbijstand aan minder
draagkrachtigen → wet op de rechtsbijstand
Verleent toevoegingen voor mensen die een deel of het geheel van het proces niet kunnen
betalen. Zij hoeven enkel een bijdrage te doen, afhankelijk van hun financiële situatie.
Als de zaak wordt verloren, dan moet de partij wel de proceskosten zelf betalen.
3. De dagvaarding
De dagvaardingsprocedure heet sinds het digitaal procederen vorderingsprocedure en zaak wordt
een vorderingszaak genoemd
De verzoekschriftprocedure heet een verzoekzaak
Dagvaarding = geschrift waarin de eiser de gedaagde oproept om op een bepaalde dag voor de
rechter te verschijnen. Het bevat een omschrijving van de vordering van de eiser.
- Wordt opgesteld door de advocaat van de eiser
- In het proces worden beide partijen vertegenwoordigd door een advocaat
- De advocaat schrijft alle stukken en schrijft de zaak in op de griffie / rol
Comparitie; als beide partijen naar de rechtbank moeten komen
De dagvaarding moet door een deurwaarder aan de gedaagde in persoon of aan een van diens
huisgenoten worden afgeleverd = betekening (art 46 Rv)
Als de gedaagde niet reageert op de dagvaarding, dan wordt de vordering in beginsel toegezegd. Het
vonnis wordt dan, zoals gezegd; bij verstek gewezen.
Art 111 Rv; eisen aan een dagvaarding:
- De naam (met voornamen) en de woonplaats van de eiser en – afhankelijk van het soort
procedure – de naam van zijn advocaat of gemachtigde
- De eis (petitium) met de gronden daarvan(fundamentum petendi).
- De aanwijzing van het gerecht dat van de zaak moet kennisnemen
- De dag en het uur waarop gedaagde bij de rechter moet verschijnen (roldatum)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jomyweg. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.