Inleiding in het Nederlandse recht
JWP Verheugt – negentiende druk
Hoofdstuk 7 – goederenrecht
1. Eigendom
Het woord ‘eigendom’ heeft niet echt een definitie; dit omdat het een zeer breed omvattend recht is
Wel wordt er gesteld dat het alleen kan bestaan, ten aanzien van een zaak.
Eigendomsrecht wordt ook wel het moederrecht genoemd, terwijl de rechten die eruit worden
afgeleid; beperkte rechten heten.
Definitie zaak; een voor menselijke beheersing vatbaar stoffelijk object (art 3:2 BW)
Onderscheid tussen roerende zaken (art 3:2 lid 2 BW) en onroerende zaken (art 3:3 lid 1 BW)
Art 5:3 BW; een eigenaar van een zaak is eigenaar van al haar bestanddelen
Bestanddelen: art 3:4 lid 1 BW; alles wat volgens verkeersopvatting onderdeel is van de zaak
Bij twijfel; art 3:4 lid 2BW; het is een bestanddeel als je het niet, zonder schade te maken, los kan
maken van de zaak.
Bevoegdheden van het eigendomsrecht met de daarbij horende beperkingen van het objectieve
recht.
1.1.Bevoegdheden van de eigenaar
Art 5:1 BW; de eigenaar is vrij zijn zaak te gebruiken.
Gebruiksrecht is onder te delen in genotsrecht en beschikkingsrecht
Genotsrecht; alle feitelijke handelingen die uit het eigendomsrecht kunnen voortvloeien
Hierbij hoort ook het recht op de vruchten van de zaak
De eigenaar kan ook afzien van het genotsrecht; bijvoorbeeld aan de huurder ervan
Beschikkingsrecht; geeft de eigenaar de bevoegdheid om rechtshandelingen te verrichten t.a.v. zijn
zaak; bijvoorbeeld het verkopen ervan
Beperkingen in het eigendomsrecht; volgens wettelijke voorschriften en regels van het ongeschreven
recht
1.2.Beperkingen door de wet
De beperkingen op het eigendomsrecht in de wet zijn te vinden in art 5:1 lid 2 BW
De grootste inbreuk op het eigendomsrecht, is de onteigening. In art 14 gw staat dat de overheid iets
mag onteigenen, zolang het een algemeen nut op basis van een wet in formele zin heeft.
1.3.Beperkingen door het ongeschreven recht
Fatsoensregel; je dient rekening te houden met andere mensen. Dit gebeurt door ongeschreven
fatsoensregels die in het verkeer onderling, maar ook in de rechtspraak gelden.
Twee expliciete onderwerpen:
1. Hinder
Titel 4 van boek 5 BW; bevoegdheden en verplichtingen van eigenaars van naburige erven
Hinder bestaat onder meer uit het verspreiden van rumoer, trillingen, stank of rook. Hierdoor kan
een ander minder genot halen uit zijn eigendom en dus is het een hinder van het genotsrecht.
, Wanneer is hinder in strijd met het recht? Hinder is onrechtmatig als de eigenaar inbreuk maakt op
het recht van een ander of door zijn gedrag tegenover deze in strijd is met hetgeen volgens
ongeschreven recht in het maatschappelijk verkeer is betaamt.
Dus: volgens het ongeschreven recht maatschappelijk onbetamelijk handelen.
Hoe bepaalt de rechter dit? Aard, ernst, duur en schade zijn allemaal factoren die hij daarbij
meeneemt.
Heeft het bedrijf wat hinder veroorzaakt een vergunnen? Dat maakt het niet per se rechtmatig.
2. Misbruik van bevoegdheid
Hier gaat het om het eigen optreden van de eigenaar. Het gaat om de beperkingen die zitten aan de
eigenaarsbevoegdheid.
Bijvoorbeeld als iemand zijn bevoegdheid enkel gebruikt om iemand schade toe te brengen, dan is
dat misbruik. Dit kan leiden tot aansprakelijkheid uit onrechtmatige daad.
1.4.Enkele kenmerken van de positie van de eigenaar
Het eigendomsrecht is een absoluut recht, evenals de hierna besproken beperkte rechten. Aan
absolute rechten zitten twee kenmerken verbonden:
1. Zaaksgevolg
Het eigendomsrecht op een zaak blijft bestaan op het moment dat de zaak niet meer in macht van de
rechthebbende is, maar in de macht van een derden. Dus het eigendomsrecht volgt de zaak,
ongeacht in wiens handen hij is.
2. Droit de préférence (= recht van voorrang) ; de bevoorrechte positie van de rechthebbende
Bevindt de zaak zich bij een derden en gaat deze op enig moment failliet, dan valt de zaak niet onder
het failliet. De zaak blijft buiten het faillissement. De eigenaar kan de zaak gewoon opvragen.
Separatist; de eigenaar die zijn zaak uit de boedel terug separeert
3. Revindicatie (art 5:2 BW)
De eigenaar heeft het recht om zijn zaak op te eisen van een ieder die haar zonder recht houdt.
Zal niet lukken als:
- Hij het eigendomsrecht heeft verloren (verkopen)
- Als hij een zakelijk of persoonlijk recht heeft verleend (uitlenen voor bepaalde tijd)
4. Onrechtmatige daad (art 6:162 BW)
Bij elke stoornis in het genots- of beschikkingsrecht kan de eigenaar een beroep doen op de
onrechtmatige daad.
Of je vordert een geldsom, of je vordert herstel in de oude staat.
2. Beperkte rechten
Onderscheid tussen; volledige en beperkte rechten.
Volledig recht is het eigendomsrecht of het recht op een voortbrengsel van de menselijke geest
Beperkt recht is een recht dat is afgeleid van een meer omvattend recht;
Rechten op goederen
- Volledige rechten
Eigendomsrecht
Recht op een voortbrengsel van de menselijk geest
- Beperkte rechten
Op goederen (of een zaak of een recht)
Vruchtgebruik
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jomyweg. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.