Een samenvatting van het boek Feldman Ontwikkelingspsychologie. Dit boek wordt gebruikt bij de Minor Kind in zorg 1 voor de opleiding Verpleegkunde aan de Hogeschool Utrecht.
Ontwikkelingspsychologie Feldman
Leeftijdscategorie 0-1 jaar: De babytijd
Fysieke ontwikkeling
Groei en ontwikkeling
Vier principes van groei:
1) Cefalocaudaal principe (van hoofd tot staart)
Het principe dat groei een patroon vormt dat begint met het hoofd en de bovenste
lichaamsdelen en zich vervolgens uitstrekt naar de rest van het lichaam
2) Proximodistaal principe
Het principe dat de ontwikkeling zich vanuit het centrum van ons lichaam naar buiten voltrekt.
3) Principe van hiërarchische integratie
Het principe dat eenvoudige vaardigheden zich doorgaans afzonderlijk en onafhankelijk van
elkaar ontwikkelen en later geïntegreerd worden in complexere vaardigheden
4) Principe van de onafhankelijkheid van systemen
Het principe dat verschillende lichaamssystemen een verschillend groeitempo kennen
Het zenuwstelsel en de hersenen
Voor de geboorte vermenigvuldigen neuronen in een snel tempo (100 tot 200 miljard
neuronen). Bij de geboorte hebben deze neuronen relatief weinig verbindingen in de 1e
twee jaar miljarden nieuwe verbindingen. De complexiteit van de neuronenverbindingen blijft
het hele leven toenemen. Overbodige neuronen sterven af. Omvang van de neuronen blijven
zich ook toenemen en de neuronen groeperen zich naar functie (en sommige naar de
hersenschors). Na drie à vier maanden maken de synapsen en myelinisering een groeispurt
door in het gebied betrokken bij auditieve en visuele vaardigheden.
Shakenbabysyndroom wanneer een baby zodanig geschut wordt dat het hoofdje heen
en weer beweegt, kan het beschadigingen van de hersenen,
bloedvaten en zenuwen veroorzaken
Omgevingsinvloeden op de ontwikkeling van de hersenen
De ontwikkeling is zeer gevoelig voor omgevingsinvloeden. De plasticiteit is een belangrijke
factor hiervan.
Plasticiteit de mate waarin zich ontwikkelende structuren/gedragspatronen te
veranderen zijn als gevolg van ervaring.
Gevoelige periode een specifieke, afgebakende tijd, meestal vroeg in het leven, waarin je
het meest gevoelig bent voor omgevingsinvloeden die betrekking
hebben op een specifiek facet van de ontwikkeling
De cycli van de babytijd
Een van de belangrijkste taken van de baby is het ontwikkelen van ritmen: cyclische
patronen van gedrag. Een van de belangrijkste ritmen is dat van de gedragstoestand van de
baby: de mate van bewustzijn tijdens zowel innerlijke als externe stimulatie.
Slaap
Gemiddeld slaapt een pasgeboren baby 16/17 uur per dag. De slaap voltrekt zich in spurts
van ongeveer twee uur, gevolgd door perioden van ‘wakker’ zijn.
Wiegendood een raadselachtige stoornis waarbij ogenschijnlijk gezonde baby’s in
hun slaap overlijden.
Er wordt dan ook aangeraden om baby’s niet op hun zij of buik, maar op hun rug te laten
liggen
,5.2 De fysieke ontwikkeling
Reflexen niet aangeleerde, gestructureerde, onvrijwillige responsen die automatisch
optreden indien de aanwezigheid van bepaalde stimuli.
Fundamentele reflexen:
Motorische ontwikkeling bij baby’s
Grove motoriek
Deze wordt als eerst ontwikkeld bij het kind, dit zijn alle grove bewegingen die we maken.
maand of 6: naar achter schuiven/
8 tot 10 mdn: kruipen
rond 9 mdn: lopen door zich vast te houden
eind 1e jaar: los lopen (50% van de kinderen)
6 mdn: zonder steun rechtop zitten
Fijne motoriek
Het perfectioneren van de grove motorische vaardigheden
3 mdn: opent hand duidelijk
3,5 mdn: grijpt rammelaar
8,5 mdn: grijpt met duim en wijsvinger
11 mdn: houdt potlood op de juiste manier vast
14 mdn: bouwt toren van twee blokken
16 mdn: plaatst stokjes in gaatjes
24 mdn: imiteert lijnen op papier
33 mdn: kopieert cirkel
Dynamische systeemtheorie
beschrijft hoe motorische vaardigheden worden samengesteld door de coördinatie van
,een breed scala aan vaardigheden die door een kind worden ontwikkeld, gecombineerd met
de motivatie van het kind en de ondersteuning van zijn omgeving
Ontwikkelingsnormen
Normen zijn de gemiddelde prestaties van een grote steekproef kinderen
Bayley Scale of Infant Development (BSID-III)
een metingsinstrument dat ontworpen is om de algemene mentale en motorische
ontwikkeling van jonge kinderen vast te stellen (aanvulling op Apgar-score)
Voeding
Goede voeding is van essentieel belang voor de fysieke ontwikkeling.
Volgens het Nederlandse Voedingscentrum is borstvoeding de beste voeding voor baby’s.
Moedermelk bevat waardevolle voedings- en afweerstoffen die kinderen nodig hebben voor
hun groei, ontwikkeling en gezondheid. Een voordeel is dat borstvoeding daardoor ook
beschermt tegen ziekten. Borstvoeding heeft ook belangrijke emotionele voordelen voor
zowel moeder als kind. Aan de voeding van een baby worden geleidelijk verschillende
soorten vast voedsel toegevoegd, een voor een om de voorkeuren en allergieën van het kind
te leren kennen.
Ondervoeding heeft invloed op fysieke aspecten van de groei en kan ook het IQ en de
schoolprestaties negatief beïnvloeden
Marasme door ondervoeding veroorzaakte ziekte waarbij kinderen
stoppen met groeien
Kwashiorkor een door ondervoeding veroorzaakte ziekte waarbij de
maag, de ledematen en het gezicht van een kind water
vasthouden en opzwellen
Failure-to-thrive-syndroom een stoornis waarbij kinderen stoppen met groeien door
een gebrek een stimulatie en aandacht van hun ouders
Obesitas kan ook bij baby’s een probleem zijn, hoewel er geen duidelijk verband bestaat
tussen obesitas bij baby’s en obesitas op latere leeftijd.
5.3 De ontwikkeling van zintuigen
Sensatie de fysieke stimulatie van de zintuigen
Perceptie het met behulp van zintuigen en de hersenen ordenen, interpreteren,
analyseren en integreren van stimuli
Zeer jonge baby’s kunnen van dichtbij redelijk zien, en het gezichtsvermogen neemt tijdens
de babytijd snel toe. Al binnen enkele uren na de geboorte prefereren baby’s hun moeders
gezicht boven andere gezichten. Als ze zo’n negen maanden oud zijn, kunnen baby’s
menselijke gezichten beter onderscheiden dan die van andere diersoorten.
De voorkeur van baby’s voor bepaalde soorten stimuli zijn genetisch voorgeprogrammeerd.
Het vermogen om te horen begint al voor de geboorte. Kinderen worden geboren met
voorkeuren voor bepaalde geluidcombinaties. Baby’s hebben een tamelijk goede
gehoorperceptie na de geboorte, waaronder het vermogen om geluid te lokaliseren.
Binnen enkele maanden kunnen baby’s tonen onderscheiden en kunnen ze de fijne
onderscheidingen maken die essentieel zijn voor hun toekomstige vermogen om spraak te
begrijpen en produceren.
De reukzin is goed ontwikkeld, bij jonge baby’s zelfs zo goed ontwikkeld dat sommige 12 tot
18dagen oude baby’s hun moeder puur op basis van geur kunnen herkennen. De smaak is
ook goed ontwikkeld; baby’s kunnen zoete smaken van bittere smaken onderscheiden.
Baby’s lijken een aangeboren voorkeur te hebben voor zoete smaken
, Tegenwoordig wordt algemeen erkend dat baby’s worden geboren met het vermogen om
pijn te ervaren. Tastzin is een van de sterkst ontwikkelde sensorische systemen in een
pasgeborene. Het is ook één van de eerste zintuigen die zich goed ontwikkeld
Multimodale benadering van perceptie benadering waarbij bekeken wordt hoe informatie
die wordt opgevangen door verschillende
individuele zintuigen, wordt geïntegreerd en
gecoördineerd
Het lijkt erop dat baby’s al vroeg het verband kunnen leggen tussen wat ze via verschillende
zintuigen over een object te weten zijn gekomen.
Affordances de actiemogelijkheden die een bepaalde situatie of stimulus verschaft
Baby’s gebruiken hun zeer goed ontwikkelde tastzin om de wereld te verkennen en te
ervaren. Pas recent is duidelijk geworden dat de tastzin ook een belangrijke rol speelt bij de
toekomstige ontwikkeling van het individu.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Michelleeexx. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.