studentnummer@student.vu.nl voor connect en communicatie met de vu.
Celtheorie:
- Een levend organisme bestaat uit minstens 1 cel
- Cellen zijn kleinste unit van leven
- Nieuwe cellen komen voort uit ouder-cellen door celdeling
- Cellen leven, omdat ze metabolisme hebben
Alle organismen:
- Samengesteld uit dezelfde moleculen
- Hebben metabolisme en gebruiken energie
- Hebben interactie met de omgeving (milieu)
- Zijn stabiel (homeostase)
- Reproduceren op basis van de gegeven opgeslagen in het DNA (genoom)
- Kennen groei en ontwikkeling
- Staan onder invloed van evolutie
Metabolisme: opbouw en afbraak van stoffen die het functioneren van levende cel mogelijk maken.
- Anabolisme: opbouw van macromoleculen en structuren van de cel.
- Katabolisme: afbraak van macromoleculen om energie of bouwstenen te produceren.
- Deze processen worden uitgevoerd door enzymen (eiwitten).
Cellen staan in contact met hun omgeving. Homeostase: reactie op omgeving en op interne
processen zodanig dat cel zelf in stabiele conditie blijft.
De diversiteit in het leven komen door de eigenschappen die zijn gecodeerd in het genoom. Deze
eigenschappen zijn overerfbaar. Het genoom bevat genen die coderen voor eiwitten. De eiwitten
voeren cellulaire processen uit. Variatie in eigenschappen ontstaan door mutaties. Mutatie leidt tot
veranderd eiwit, met veranderde functie. De omgeving bepaalt of de mutatie een voordeel of een
nadeel is. Bij een voordeel zal het zich verder ontwikkelen en overgedragen worden aan volgende
generaties natuurlijke selectie / evolutie.
Evolutie kan op verschillende manieren:
Verticaal: (ouder-kind)
- Doorgeven van genetische veranderingen aan nageslacht
, - Veranderde soorten komen voort uit voorouders
- Natuurlijke selectie door omgeving
Horizontaal: (bacteriën)
- Uitwisseling genen tussen soorten
- Zeldzaam in hogere organismen, veelvoorkomend bij bacteriën
- Horizontale overdracht van genen speelt een grote rol bij verspreiding antibiotica-resistentie
Basis celtypen:
- Prokaryote cel bacteriën, archaea (geen celkern)
- Eukaryote cel planten, schimmels, dieren (celkern)
Nucleolus: meer DNA wat kan worden afgelezen.
Het genoom van een cel bevat alle aanwezige genen in een cel, deze coderen voor eiwitten. De
informatie wordt niet altijd afgelezen, wat voor regulatie zorgt.
Het proteoom bepaalt wat een cel zelf kan. Het is een verzameling eiwitten die aanwezig zijn in een
cel op een bepaald moment. Het proteoom kan verschillen per cel-type en per omstandigheden.
Het genoom en proteoom bepalen de vorm en functie van de cel:
- Metabolisme: opbouw en afbraak bouwstenen
- Signalering en regulatie
Cytoplasma: inhoud van een cel buiten de kern, maar binnen het plasmamembraan:
- Ribosomen translatie (eiwitproductie)
- Semi-autonome organellen mitochondriën, chloroplasten
- Endomembraan systeen ER, Golgi, lysosomen/peroxisomen
- Cytoskelet
- Cytosol (de oplossing waar dit alles in drijft)
- Metabolisme vindt plaats in het cytoplasma.
Mitochondriën:
- Energie voorziening van de cel
- Produceren ATP
- Hebben zuurstof nodig voor reacties
- Dubbele membraan oorsprong symbiotische bacteriën
Endomembraan systeem heeft als functie eiwit- en lipide-productie en modificatie en distributie.
Endoplasmic Reticulum (ER):
- Netwerk van membraanbuizen lumen afgeschermd van cytoplasma
- Ruw endoplasmic reticulum:
Verbonden met ribosomen
Eiwitsynthese
Eiwitmodificatie glycosylering, lipidering
Eiwit-kwaliteitscontrole (afbraak als niet goed)
Biogenese van eiwitten die getransporteerd worden naar plasmamembraan,
extracellulaire ruimte, lysosomen en peroxisomen (transport via vesicles)
, - Glad ER:
Geen ribosomen
Detoxificatie van opgenomen moleculen
Metabolisme van polysachariden
Opname en afgifte calcium (regulatie)
Synthese en modificatie van lipiden (voor membranen en vetopslag)
Golgi: stapel membraan compartimenten. De eiwitten reizen tussen de compartimenten in vesicles.
Functies van het golgi:
- Protein sorting:
Membraaneiwitten naar het plasmamembraan
Excretie extracellulaire eiwitten
Eiwitten voor lysosomen en peroxisomen
- Opdelen van eiwitketens in functionele units:
Proteolyse door proteases (eiwitknippende enzymen)
Peroxisomen en lysosomen bevatten schadelijke enzymen en stoffen:
Ze zijn zeer reactief en daarom ingepakt in vesicle. Zo zijn ze afgeschermd van de rest van
cytoplasma. Ze kunnen fuseren met vesicles met materiaal dat moet worden afgebroken
(bacteriën/virussen, oude organellen).
College 2: 4-9-2019
Cellen zijn opgebouwd uit structuren die bestaan uit atomen. Cellen oefenen hun functie uit door
deze structuren. Cellen gebruiken daarbij energie.
- Een eiwit bestaat uit aminozuren
- Een eiwit functioneert als het ‘gevouwen’ is
Energie komt vrij bij het verbreken van chemische binding.
- ATP geeft energie als het wordt omgezet in ADP + Phosphaat
Elementen waaruit moleculen in een cel zijn opgebouwd zijn vooral C, O, H en N.
Atoom: de kleinste deeltjes die de eigenschappen van een element hebben. Ze bestaan ook uit
deeltjes; protonen(+), elektronen (-) en neutronen (geen lading).
Atoomnummer staat voor het aantal protonen.
Het proton aantal bepaalt het element. Het neutron aantal bepaalt het isotoop.
Atomen van hetzelfde element hebben in de kern dezelfde aantal protonen (atoomnummer is
hetzelfde) en verschillende aantallen neutronen.
De nucleus van radio-isotopen is instabiel en vervalt. Als het uit elkaar valt komt er energie bij vrij.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper taraloos11. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,48. Je zit daarna nergens aan vast.