Ontwikkelingsstrategieën
Harde schaal voorkomt uitdroging
Grote dooier voeding embryo
Placenta levert voedsel via moeder
Post embryonale ontwikkeling
Metamorfose
Groei
Veroudering
Modelsystemen voor onderzoek
Vertebraten alle diersoorten die botten hebben (gewervelden), kip, muis en kikker
Invertebraten zonder botten, rondwormen (C. elegans), insecten
Planten
Embryonale stam cellen delen zich in een nieuwe stam cel of tot een type x/y cel
o Zijn pluripotent kunnen elke cel in ons lichaam vormen
o Eicel is Totipotent kan mens vormen, Toti slaat op totaal
Geschiedenis van ontwikkelingsbiologie
Aristoteles 1. Preformatism: preformed embryo
2. epigenesis: modelling of an embryo
19e eeuw bewustzijn dat alles uit cellen bestaat
Weismann 19e eeuw theorie verschil tussen:
o Somatische cellen (lichaamscellen)
o Kiem (germ) cellen (eicellen of spermacellen)
o Mutatie in kiemcellen wel doorgegeven aan het nageslacht
Rol van kern
Chromosomen
o Histonen en DNA
Kiem cellen 1n
o Fusie van pronucleï 2n
o Zygote kern 2n
Type ontwikkelingen
Mozaïek (mosaic) ontwikkeling
o Kern determinanten verdeeld (segregatie) over dochtercellen, onstaan van “fate”van
de cel, dus determinanten in de cel bepalen wat voor cel het wordt.
Regulatieve ontwikkeling
o Inductieve processen “fate” hangt af van invloed van buitenaf (verschil in 1 ei-ige
tweelingen veroorzaakt door oorzaken van buitenaf)
o “fate” ligt niet vast
, o Er is regulatie van verlies of misplaatsing
Verschillende typen klievingen
Micromeren liggen bovenop (klein)
Onder liggende grote cellen heten macromeren
Type klievingen aan de hand van hoeveelheid dooier
Type klievingen
unequal cleavage
o Geeft twee cellen die niet gelijk zijn in grootte
Asymmetric cleavage
o Geeft twee cellen met verschillende ontwikkelingsmogelijkheden
Rotational cleavage
Ook holoblastisch (compleet)
Ook bij mens
,Patterning and morphogenesis (patroonvorming en het ontstaan van vorm)
Lichaamsassen
Patroonvorming van kiemlagen
Apoptosis = geprogrammeerde celdood
o Tussen de vingers van mensen, eerste vliezen
Migratie van neurale lijst cellen (neural crest cells)
o Model en vorm van het gezicht
Transcriptie factoren
Zorgen ervoor dan ongedifferentieerde cellen gedifferentieerde cellen ontstaan door genen
aan en uit te zetten
Als een eiwit dat door het lichaam gemaakt is terug kan komen in de kern en de activiteit van
genen kan beïnvloeden noem je dat een transcriptie factor
Feedback loops
Expressie van genen
Temporele genexpressie
o Veranderingen in tijd
Spatiele genexpressie
o Veranderingen van positie
Spatiele-temporele genexpressie
o Verandering in tijd en positie gedurende ontwikkeling
, Progressieve determinatie van cell fate
Stap voor stap
Specificatie
o Wat een cel zou worden als je hem uit het embryo haalt en in een neutrale omgeving
brengt
Determinatie
o Autonome differentiatie, zelfs op de verkeerde plek in het embryo
o Heeft al besluit genomen, onomkeerbare keuze
Differentiatie
o Het is zichtbaar wat een cel is geworden
o Je ziet bijvoorbeeld uitlopers of filamenten
Covert
Bedekt, niet zichtbaar van buitenaf
o Specificatie en determinatie
Overt
Wel zichtbaar van buitenaf
o Differentiatie
Model patterning
1. Gradient van een morphogen
o Direct contact
o Diffusie
o Gap junction
Concentratie bepaalt wat het wordt
2. Asymmetrische distributie van cytoplasma determinanten (anders
dan kerndeterminanten)
3. Overlappende genexpressie patronen
4. Combinatie van de hiervoor genoemde mechanismen voor cel
determinatie
HC 3 3.1 en 3.2 Wim Dictus ontwikkelingsbiologie
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper roosbakker. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.