Samenvatting Fundamentals of Abnormal Psychology
Vak: Psychopathologie 2019/202
Opleiding: Bachelor psychologie Tilburg University
Referentie: Comer, J. S., & Comer, J. S. (2019). Fundamentals of Abnormal
Psychology (Vol. 9). Macmillan Learning.
Hoofdstuk 1 (HC 1)
Abnormale psychologie
Het wetenschappelijk onderzoeken van abnormaal gedrag met als doel om
abnormale patronen en abnormaal functioneren te beschrijven, voorspellen, uit te
leggen, en te veranderen wordt abnormale psychologie/psychopathologie genoemd.
Wat abnormaal precies is wordt vaak gedefinieerd door ‘de vier D’s’: afwijkend
gedrag (deviance), angst (distress), dysfunctioneel (dysfunction), gevaar (danger).
Deviance
Elke samenleving heeft normen – geschreven en ongeschreven regels voor correct
gedrag – en als iemand zich daar niet aan houdt, wordt dat gezien als afwijkend
gedrag. Oordelen over abnormaliteit hangen af van specifieke omstandigheden en
culturen.
Distress
Volgens vele klinische wetenschappers veroorzaken gedrag, ideeën, of emoties
eerst ‘distress’ voordat het als abnormaal gelabeld kan worden.
Dysfunction
Abnormaal gedrag belemmert het dagelijkse functioneren. Het maakt zo van streek,
leidt af of verward mensen dat ze niet voor zichzelf kunnen zorgen, niet kunnen
deelnemen in alledaagse sociale interacties, of niet productief kunnen werken.
Danger
De ultieme psychologische dysfunctie is als gedrag gevaarlijk wordt voor henzelf
en/of anderen.
Behandeling
Met behandeling kan abnormaal gedrag veranderen in meer normaal gedrag. In de
prehistorie werd abnormaal gedrag gezien als een kwaadaardige geest en de
genezing was de demoon uit het lichaam verdrijven. Schedels die uit die tijd
gevonden waren toonden sporen van een operatie bekend als trephinatie, waarbij
een stenen instrument (trephine) gebruikt werd om een ronde sectie van de schedel
te verwijderen. Door de schedel te openen zou de kwade entiteit vrij gelaten worden.
Latere samenlevingen verklaarde abnormaal gedrag ook door bezetenheid en de
oplossing was vaak een uitdrijving (exorcism).
Griekse en romeinse kijk
Hippocrates, ook wel de vader van moderne geneeskunde genoemd, dacht dat
ziekte natuurlijk oorzaken had. Hij dacht dat de oorzaak lag in de humors,
lichaamssappen die het mentaal en fysiek functioneren beïnvloedden.
,Middeleeuwen
De demonische kijk werd weer populair. De kerk stond centraal en wees alle
wetenschap af. Hierdoor werd afwijkend gedrag gezien als de invloed van satan.
Renaissance
Een Duitse dokter genaamd Johann Weyer was de eerste arts die zich
specialiseerde in mentale stoornissen en geloofde dat de geest net zo vatbaar was
voor ziektes als het lichaam. Hij wordt gezien als de stichter van de moderne
psychopathologie. Om de vele mentaal gestoorde op te vangen, ontstonden er
‘asylums’ of gesticht. Het idee was dat de mensen daar goed verzorgd werden, maar
toen ze te vol raakten, werden het net gevangenissen waar de patiënten wreed
behandeld werden.
19de eeuw
La Bicêtre wordt gezien als het eerste gesticht dat patiënten onder goede
omstandigheden behandelde. De hoofdarts, Philippe Pinel, vond dat patiënten zieke
mensen waren wiens ziekte met sympathie en aardigheid behandeld moesten
worden. William Tuke maakte dezelfde soort aanpassingen in Engeland. Hun
methodes heten ook wel morele behandeling, omdat ze de nadruk leggen op morele
begeleiding en op humane en respectvolle technieken. Benjamin Rush was het
meest verantwoordelijk voor het verspreiden van morele behandeling en wordt
gezien als de vader van Amerikaanse psychiatrie. Dorothea Dix zorgde voor politieke
aandacht wat leidden tot staat ziekenhuizen die morele behandeling aanbieden. Bij
het einde van deze eeuw liep deze beweging weer achteruit, doordat de instituties
overvol raakten en niet alle patiënten geneesbaar bleken.
Begin 20ste eeuw
Er ontstonden twee stromingen: het somatogenische perspectief dat dacht dat
abnormaal functioneren een fysieke oorzaak is en het psychogenische perspectief
dat dacht dat de oorzaak psychologisch was. Het somatogenische perspectief
ontstond door twee factoren. Emil Kraepelin publiceerde een boek over dat fysieke
factoren, zoals vermoeidheid, verantwoordelijk zijn voor mentale dysfunctie.
Daarnaast was dat een organische ziekte, syfilis, leidde tot algemene parese, een
onomkeerbare stoornis met mentale symptomen, zoals wanen, en fysieke, zoals
verlamming, een belangrijke ontdekking. Het psychogenische perspectief kreeg veel
volgers toen hypnose (mesmerisme) werd gedemonstreerd. Joseph Breuer ontdekte
dat zijn patiënten ineens geen symptomen meer vertoonden, nadat ze tijdens
hypnose vrij over stressvolle gebeurtenissen gepraat hadden. Dit inspireerde
Sigmund Freud tot zijn psychoanalyse.
Nu
In de jaren 50 ontdekten onderzoekers nieuwe psychotropische medicijnen die
invloed hebben op brein regionen en zo vele symptomen verminderen
(antipsychotica, antidepressiva en antiangst). Door deze medicijnen konden veel
patiënten normaal functioneren en begon de deïnstitutionalisering, het vrijlaten van
duizenden patiënten uit mentale instituties. Mensen met stoornissen worden zoveel
mogelijk buiten instituties verzorgt. In het begin van de jaren 50 bestond dit
voornamelijk uit privé psychotherapie waar individuen afspraken met een therapeut.
,Deze soort therapie is voor steeds meer problemen in gebruik tegenwoordig. In het
begin, zoals bij de psychoanalyse van Freud, was het voornamelijk voor angst of
depressie, maar nu ook voor huwelijks-, familie-, werk-, leeftijdsgenoten-, school-, of
samenlevingsproblemen. Vele programma’s voor psychologische stoornissen richten
zich niet alleen op het behandelen, maar ook het voorkomen (preventie). De
psychologie heeft een steeds groeiende interesse in het veld van de positieve
psychologie dat zich richt op het vergroten van positieve gevoelens, trekken en
vermogens. Het veld van de multiculturele psychologie wordt ook steeds belangrijker
door de groeiende diversiteit.
Wat doen klinische onderzoekers?
Onderzoeken volgens de wetenschappelijke methode door een hypothese opstellen
bij onderzoeksvragen.
Soorten onderzoek
- een gevalsstudie: gedetailleerde weergave van een persoons leven en
psychologische problemen.
- de correlationele methode: wat is het verband?
- de experimentele methode: een experiment is een onderzoeksprocedure met een
variabele die gemanipuleerd wordt (onafhankelijke variabele) en een andere
variabele die geobserveerd wordt (afhankelijke variabele). Als er een andere
variabele dan de onafhankelijke variabel een effect heeft op de afhankelijke
variabele, wordt dat een confound genoemd. Een controle groep is een groep waar
de afhankelijke variabele niet blootgesteld is aan de onafhankelijke variabele in
tegenstelling tot de experimentele groep om de effecten te kunnen vergelijken. De
meeste experimenten gebruiken willekeurige toewijzing (random assignment) om de
deelnemers in de twee groepen te verdelen, zodat de groepen gelijk verdeeld zijn.
Om de confound vooroordelen te vermijden wordt soms een ‘masked design/blind
design’ gebruikt waarbij deelnemers niet weten of ze in de experimentele of controle
groep zitten.
- quasi-experimenteel onderzoek/mixed design
- matched design: de onderzoekers wijzen de deelnemers niet willekeurig, maar
gebruik maken van groepen die al bestaan. Het is ethische onverantwoord om
kinderen te mishandelen voor een onderzoek naar kindermishandeling dus moeten
onderzoekers kinderen die al mishandeld zijn vergelijken met kinderen die dat niet
zijn. Om de vergelijking zo valide mogelijk te maken, matchen de onderzoekers
kinderen die misbruikt zijn met kinderen die niet misbruikt zijn van gelijke leeftijd,
geslacht, ras, aantal familieleden, soort buurt etc.
- natuurlijke experimenten: de natuur zelf manipuleert de onafhankelijk variabele
(overstromingen, aardbevingen etc.).
- analoge experiment: de onderzoeker produceert abnormaal gedrag in een lab en
experimenteert dan op de deelnemers.
- single-subject experimenteel design: een enkele deelnemer wordt geobserveerd
voor en na het manipuleren van de onafhankelijk variabele.
- longitudinale studie: studie die deelnemers bestudeert over een langere tijd
- epidemiologische studie: studie naar de prevalentie van een probleem
, Natuurlijk wel binnen de ethische rechten die bij iedere studie eerst worden
beoordeeld door een IRB (institutional review boards)!
Hoofdstuk 2 (HC 1)
Het biologische model
Voorstanders van het biologische model geloven dat het volledig begrijpen van
gedachten, emoties en gedrag een biologische basis heeft. Biologische
wetenschappers zien abnormaal gedrag als een ziekte door het verkeerd werken van
delen (hersenanatomie, chemie of schakeling) van het organisme.
Brein anatomie
De hersenen bestaan uit zo’n 86 biljoen zenuwcellen genaamd neuronen en
duizenden biljoenen steuncellen. Er zijn verschillende breinstructuren die de regie
hebben over bepaalde soorten functioneren. De basale ganglia spelen een
belangrijke rol in het plannen en produceren van beweging en de amygdala in het
emotionele geheugen. Er zijn ziektes die geassocieerd zijn met bepaalde gebieden in
het brein, zoals Huntington bij de basale ganglia en cortex.
Brein chemie
Psychologische stoornissen kunnen ook gerelateerd zijn aan de transmissie van
berichten van neuron naar neuron. De synaps scheidt het ene neuron van de andere,
waartussen het bericht op een of andere manier door die opening moet worden
doorgegeven. Wanneer een elektrische impuls het eind van het neuron bereikt, wordt
er een stof genaamd neurotransmitter vrij gegeven dat door de synaptische spleet
naar de receptoren van de dendriet reist. Een neurotransmitter kan een exciterend of
inhiberend effect hebben op het vuren van de cel. Abnormale activiteit van de
neurotransmitters is gelinkt aan mentale stoornissen. Lage activiteit van serotonine
en norepinephrine heeft te maken met depressie bijvoorbeeld. Het endocriene
systeem (hormonaal) heeft ook effect op deze stoornissen.
Brein schakeling
Het laatste decennium hebben onderzoekers hier de focus gelegd. Een brein
schakeling is een netwerk van bepaalde breinstructuren die samenwerken. Dit is een
uitbreiding op het bovengenoemde alleen in plaats van op een structuur te focussen
wordt gekeken hoe het communiceren tussen deze structuren verloopt.
Elke cel in het menselijk brein en lichaam bevat 23 chromosomen, bestaande uit
paren met één chromosoom van de moeder en de één van de vader. Elk
chromosoom heeft meerdere genen die de karakteristieken en trekken van persoon
bepalen. Het overerven van genen kan een rol spelen bij bepaalde mentale
stoornissen. Het verantwoordelijke gen kan een mutatie zijn, een abnormale vorm
van een gepast gen zijn dat per ongeluk ontstaan is. Of zo’n mutatie is overgeërfd.
Biologische behandelingen bestaan uit het voorschrijven van psychotropische
medicijnen. Brein stimulatie door elektrische impulsen, de oudste vorm ervan
(controversieel) is elektroconvulsieve therapie (ECT). Dan is er nog psycho-operatie
of ook wel hersenoperaties voor mentale stoornissen.
