Dit is een overzicht van de belangrijkste pedagogen die worden genoemd in het vak Pedagogische Vragen in Historisch Perspectief met een korte uitleg. Deze personen zijn chronologisch geordend.
Tijdlijn
KLASSIEKE OUDHEID
Sofisten (5e eeuw voor chr.):
- Leerplan:
o Trivium (van de menswetenschappen):
Grammatica
Dialectica
Retorica
o Quadrivium (van de natuurwetenschappen):
Aritmetica
Geometrica
astronomia
musica
Socrates:
- Deugd van de politieke mens
- Streven naar harmonie
Plato:
- Deugd van de politieke mens
- Streven naar harmonie
- Opvoeding heeft 2 doelen:
o Datgene aan wezenskennis oproepen dat al in de opvoedeling aanwezig is, dus niet
aanleren
o De besten selecteren voor de belangrijkste maatschappelijke functies, op basis van
de aangeboren kwaliteiten
- Gestuurd door de Idee
Aristoteles:
- Niet gestuurd door Idee maar de harmonisch gevormde mens moest volgens hem worden
beschouwd als uitkomst van drie verschillende factoren: (hij was wat ‘moderner’)
o Aanleg
o Milieu
o Educatie
- Potentie zat in ieder kind, door onderwijs komt het eruit
MIDDELEEUWEN EN VROEG MODERNE TIJD
15e eeuw:
Humanisten: Erasmus, Vives en Montaigne
1466: Erasmus
- Vroege opvoeding (van jongs af aan):
(Moeder verzorgde het kind en vader gaf het kind karakter. Spel en aanmoediging centraal in
de opvoeding, en juist geen straf en slaag.)
o Hoewel Erasmus Seneca’s opmerking ‘Niemand is te oud om te leren’ instemmend
heeft aangehaald, laat Erasmus duidelijk merken dat het beter is je zo vroeg mogelijk
zoveel mogelijk eigen te maken; immers: op latere leeftijd neem je veel minder
soepel op.
o Ook vroeg beginnen met leren omdat je iets dat verkeerd is aangeleerd, moeilijk
weer afleert.
, o We leren als eerste de taal en taal is een onmisbare schakel tussen woorden en
zaken, voor Erasmus het argument om op te merken dat het in de opvoeding dus
allereerst zaak is de taal ter harte te nemen. Hij zag juist in taalverwaarlozing grote
gevaren voor het onderwijs en de wetenschapsbeoefening in het algemeen verval
van elke discipline, m.n. godgeleerdheid.
- Kneedbaarheid: kinderen zijn van nature geneigd tot het kwade (christendom) maar kunnen
en moeten wel gevormd worden.
Mensen worden niet geboren maar gevormd. De rede maakt de mens. De natuur, waarin
Gods voorzienigheid zich manifesteert, bepaalt dat de mens zich door de rede van het dier
onderscheidt. Dat onderscheid verplicht de mens tot ontwikkeling. Een kind moet worden
opgevoed en onderwezen, want ‘tot wat voor een wild en nutteloos schepsel zal een mens
uitgroeien, tenzij hij van jongsaf een grondige vorming krijgt?’
Erasmus beschouwt de ratio, in het voetspoor van Aristoteles’ concept van de aangeleerde
theorie, als een sturend mechanisme dat de mens niet alleen in staat stelt ervaringen naar
waarde te schatten, maar dat ook en vooral ervoor zorgt gevaarlijke of nutteloze
experimenten te vermijden.
- Spelenderwijs leren: Het is van groot belang rekening te houden met het opnamevermogen
van kinderen: beetje bij beetje en binnen de verstandelijke capaciteiten, maar wel
doelgericht.
- Empirisch pragmatisme: In casuïstische voorbeelden en praktische aanwijzingen schuilen zijn
werkwijze en methode, met experientia als sleutelbegrip.
- Zijn pedagogische idealen waren vooral het dienen van de samenleving als bestanddeel van
de christelijke pietas (deugdzaamheid, vroomheid) en eruditio (kennis).
- Ruimdenkend opvoeden
- Onderwijs is van enorm belang, niet moeilijk kinderen aan te zetten tot leren namelijk een
aangeboren verlangen naar kennis. Het doel van de opvoeding was volgens Erasmus: het
functioneren als nuttig lid van de samenleving. civic humanism
Mensen die geen letteren en filosofie kregen, vergleek hij met dieren. Door morele kennis
word je een beter mens.
- Voorstander van het losmaken van de school van de kerk, beter zelfstandig
1492 – 1540: Vives
- Verbinding humanisme en contrareformatisch denken
- Persoonlijkheidsvorming centraal
- Meisjes en jongens uit elkaar (meisjes mochten niet alle lectuur lezen, i.t.t. Erasmus: vrijheid
in alles lezen). Meisjes moesten zich richten op hun rol als moeder.
- Doel opvoeding:
o Christelijk: vroom leven in vereniging met God
o Mens als wezen met een persoonlijke taak
1533: Montaigne
- Ontwikkelde essay
- Honnête homme: een beschaafd mens door de praktijk van het leven/gecultiveerde
levenservaring (rondkijken/rondreizen), en dus niet door boekenwijsheid en kennis van de
klassieke cultuur
- Net als Erasmus gericht op jongens (Vives juist op meisjes)
- Iedereen authentieke persoonlijkheid ontwikkelen en eigen (kritisch) oordeel kunnen
vormen kritiek schoolse aanpak: slechts bekrompen kennis
- Talent kinderen centraal
- Zelfstandigheid
- Andere opvoeder
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper StudentVrijeUniversiteit. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
