Anatomie en Fysiologie H8.1
Het zenuwstelsel en het hormoonstelsel coördineren de activiteiten van alle
orgaanstelsels om homeostase te handhaven in reactie op veranderingen in de
buitenwereld. Het zenuwstelsel reageert vrij snel, maar kort op prikkels, terwijl
hormonale reacties langzamer ontstaan, maar veel langer duren.
Anatomisch gezien kan het zenuwstelsel in 2 grote gedeelten worden verdeeld.
Het centrale zenuwstelsel (CZS), dat uit de hersenen en het ruggenmerg
bestaat, integreert en coördineert de verwerking van sensorische informatie en
het doorgeven van impulsen naar de spieren. In het CZS zitten ook de hogere
functies, zoals intelligentie, het geheugen en emoties.
Alle communicatie tussen het CZS en de rest van het lichaam vindt plaats via het
perifere zenuwstelsel, dat al het zenuwweefsel buiten het CZS omvat.
Sensorische info die buiten het zenuwstelsel door zintuigen of receptoren wordt
geregistreerd, wordt doorgegeven door het afferente gedeelte van het PZS
naar plaatsen in het CZS waar de informatie wordt verwerkt. Daarna zendt het
CZS motorische impulsen d.m.v. het efferente gedeelte van het PZS naar
spieren en klieren, die effectoren worden genoemd.
Het efferente gedeelte van het PZS wordt onderverdeeld in het somatische
zenuwstelsel, dat de skeletspieren aanstuurt en het autonome zenuwstelsel
dat zorgt voor automatische, onwillekeurige regulering van glad spierweefsel,
hartspierweefsel, klierwerking en vetweefsel.
Het autonome zenuwstelsel bestaat uit een sympathisch gedeelte en een
parasympatisch gedeelte, die tegengesteld werken. Het sympatische
zenuwstelsel versnelt bv. De hartslag, terwijl het parasympatische zenuwstelsel
de hartslag vertraagt.