IPC Samenvattingen Boek Hargie P2
Hoofdstuk 3 – Communicating without words: skilled nonverbal behaviour
In vergelijking met non-verbale communicatie zijn verbale boodschappen:
- Veel meer afhankelijk van woorden/symbolen
- Worden discreet verpakt in afzonderlijke woorden in plaats van in gedrag
- Gebruik van vocale kanaal
- Voor groot deel vooral expliciet i.p.v. impliciet.
- Vooral cognitieve i.p.v. emotionele zaken
- Verschillende gebieden in de hersenen
6 soorten van non-verbale communicatie:
HAPTICS
In situaties waarin het op de juiste manier wordt gebruikt, is de kans groter dat de persoon
aanraakt
- Om positiever geëvalueerd te worden
- Om voorkeursbehandeling te krijgen
- Om geld terug te krijgen
- Om tips te ontvangen van klanten die aan tafel wachten
Touch avoidance: is a general predisposition distinguishing those who like this form of contact
and engage in it from others who devalue and largely shun tactile communication.
1
,Aanraken wordt gebruikt om een aantal doelen te bereiken die betrekking hebben op zowel
de context waarin deze plaatsvindt als de relatie van de interactors. Heslin en Alper (1983)
identificeerden vijf van dergelijke doelen:
1. Functional/professional: Een aantal professionals raakt mensen aan in de normale
gang van zaken: verpleegkundigen, tandartsen, artsen, opticiens, pedicure,
beveiligingspersoneel van de luchthaven en kappers, om er maar een paar te noemen
2. Social/polite: We hebben verschillende cultureel voorgeschreven vormen van contact
die worden gebruikt als onderdeel van het begroetingsritueel. Westerse wereld:
handdruk.
3. Friendship/warmth: Dit omvat contacten zoals een vriendelijk klopje, of een
geruststellende handdruk, bedoeld om minnelijke relaties tot stand te brengen.
4. Love/intimacy: In hechte relaties is aanraken een zeer diepgaande manier om de
diepte van voelen over te brengen. Deze liefde kan natuurlijk voor een kind,
echtgenoot of ouder zijn. Zelfs met een partner kan liefde verschillende vormen
aannemen, van de passie van de vroege romantiek tot de blijvende toewijding van de
ouderdom
5. Sexual arousal: De beroemde seks therapeuten Masters en Johnson (1970)
beweerden dat seks de ultieme vorm van menselijke communicatie is
Aanvullende functies van aanraking:
- Spelen
- Negatieve gevoelens, slaan
- Leiden, manager bijvoorbeeld
- Invloed en leiding
- Symbolisch/ritueels
- Per ongeluk
KINESICS
1. Gestures: Hier ligt de nadruk op bewegingen van handen en armen. Deze variëren
afhankelijk van factoren zoals cultuur en situatie
- Emblems: Emblemen zijn een van de weinige non-verbale signalen die, in feite,
werken als woorden. VB: dove taal, politieagenten.
- Illustrators: direct gelinkt aan een speech
- Regulators: einde van je beurt aangeven.
- Affect displays: Handbewegingen brengen ook emotionele toestanden over, hoewel
het gezicht een rijkere bron van dergelijke informatie is. Gebaren kunnen emotionele
disposities zoals schaamte onthullen.
- Adaptors:
o Object-adaptors: met een pen spelen tijdens het gesprek (tension release)
o Self-adaptors: bevat een deel van je lichaam, bijv. Krassen om met de handen wrijven
(tension release)
o Alter-adaptors: gebaren die gebruikt worden uit verdediging, bijv. Armen gekruist voor de
borst.
o Other adaptors: gericht op iemand anders, bijv. een moeder aait haar kind.
2
, Ø Gestures aiding communication:
2. Head nods: Hoofdbewegingen zijn een bepaalde vorm van gebaar en kunnen als zodanig
het gesprek vervangen of hiermee verband houden. Hoofdknikken en schudden zijn een
alomtegenwoordig kenmerk van het interactieve proces en houden op nogal betrokken
manieren verband met de rol van spreker en luisteraar.
3. Posture: Houding kan onthullende zijn van status, emotie, interpersoonlijke attitudes en
geslacht. Heller (1997) bracht vier hoofdcategorieën van menselijke houding in kaart: staand,
zittend, gehurkt en liggend.
- Status: Houding is een van de signalen die worden gebruikt om beslissingen te nemen
over de relatieve status van degenen die we observeren en waar we mee omgaan,
tenminste wanneer status gepaard gaat met macht en het potentieel voor
dominantie.
- Interpersonal attitudes: De gekozen relatieve houding is een belangrijke indicator van
hoe interacteren over elkaar en de relatie tussen hen voelen.
- Emotions: bijvoorbeeld verveling -> komt tot uiting
- Personality: Zo kan depressiviteit worden ontdekt door non-verbale communicatie.
4. Eye gaze: Blik verwijst in de eerste plaats naar het kijken naar een ander in het gezicht.
Wederzijdse blik gebeurt wanneer de ander heen en weer beweegt. Dit wordt soms ook wel
oogcontact genoemd als de ogen het specifieke doelwit zijn, hoewel precies hoe nauwkeurig
we kunnen beoordelen of iemand ons recht in de ogen kijkt of alleen in die regio van het
gezicht open staat voor debat.
- Expressing emotional information: denk aan angst, blijdschap of verdriet.
- Initiating and regulating interaction: Iemands oog vangen is de noodzakelijke eerste
stap om communicatiekanalen te openen en contact met hen te zoeken. In een
groepsdiscussie worden staarpatronen gebruikt om de gespreksstroom te
orkestreren, waarbij leden op bepaalde punten in het spel worden gebracht.
- Revealing cognitive activity: Oog gedrag kan worden gebruikt om onderliggende
denkprocessen te achterhalen.
- Monitoring feedback: Feedback krijgen door te staren
- Marking the relationship: De mate van onze betrokkenheid bij een ander wordt
weerspiegeld in ons ooggedrag. We maken steeds meer oogcontact met mensen die
we positief waarderen. 'Oogcontact vormt de kern van het directheidsconcept, omdat
het interesse kan signaleren, aanpak, betrokkenheid, warmte en verbinding
tegelijkertijd.'
5. Facial expressions: 3 belangrijke onderdelen van het gezicht: de wenkbrauwen en het
voorhoofd, ogen en de neusbrug en de wangen en mond.
- Smiles
3
, PROXEMICS
Waarneming en gebruik van persoonlijke en sociale ruimte (space). 4 aspecten hiervan:
1. Primair territorium: een bezitter die er alleen gebruik van mag maken, bijv. een huis, een
slaap kamer. Een gebeid van privacy.
2. Secundair territorium: minder sterk gelinkt aan een individu of groep. Menen kunnen hier
komen uit gewoonte, bijvoorbeeld altijd op elfde plek zitten in een stamkroeg. Maar een
kunnen geen ownership claimen.
3. Publiek territorium: een plek die voor iedereen toegankelijk is om voor een beperkte tijd
gebruik van te maken. Bijv. bankje in het park, parkeerplaats.
4. Interactie territorium: een speciaal type plek dat door andere gemaakt is terwijl ee
interactief bezig zijn. Het bestaat alleen zolang als de interactie zelf maar tijds die periode
lopen anderen er liever omheen dan dat ze er bij gaan staan. Bijv. een groep heeft een
gesprek op het voetpad.
PHYSICAL CHARACTERISTICS
- Body size and shape
- Height
ENVIRONMENTAL FACTORS
- Formality
- Warmth
- Privacy
- Familiarity
- Constraint
- Distance
VOCALICS
SAMENVATTEND
We regulate conversations through gestures, gaze and vocal inflection. Revealing emotions
and interpersonal attitudes, negotiating relationships, signalling personal and social identity
and contextualising interaction, are further uses served by means of haptics, proxemics,
kinesics and vocalics. Together with physical characteristics of the person and the
environment. We need information about other people’s qualities, attributes, attitudes and
values in order to know how to deal with them.
Hoofdstuk 1 – The features of interpersonal communication
What is interpersonal communication?
Hamilton (2014): het proces waarbij mensen op begrijpelijke manieren ideeën, gedachten en
gevoelens delen. Twee centrale thema’s:
• Intersubjectiviteit: streven om anderen te begrijpen en om de beurt begrepen te
worden.
• Impact: de mate die weergeeft waarin een boodschap verandering brengt in
gedachten, gevoelens of gedrag.
4
