Politicologie
Tentamenstof: H1 t/m H3 en H5 t/m H9
H1 Problemen, politiek en politicologie
Er zijn verschillende benaderingen voor het begrip politiek:
1. Politiek en overheid
- Een situatie waarbij de overheid betrokken is of zou moeten zijn
- Het overheidsbeleid, als mede de totstandkoming en effecten ervan
- Elke mengeling van conflict en samenwerking
2. Politiek en het verdelingsvraagstuk
- Wie krijgt wat, wanneer en hoe?
- Het vormen en verdelen van de macht
- De gezaghebbende toedeling van waarden voor een samenleving
3. Politiek en collectieve-actieproblemen
- Het oplossen van collectieve-actieproblemen
- In collectieve actieproblemen botst het eigenbelang van elk individu met het
eigenbelang van een ander individu.
Collectief-actieprobleem – het eigenbelang van elk individu botst in bepaalde mate met
het eigenbelang van ieder ander individu. Er zijn drie manieren om collectieve-
actieproblemen op te lossen: overheidsingrijpen, de verleiding om te ‘free-riden’ verkleinen
en moraal.
Politicologie kan omschreven worden door middel van 4 centrale vragen:
1. Vraag over het object: politiek is met andere woorden het object van de
politicologie, wat politicologen bestuderen.
2. Vraag over de centrale begrippen: staat en overheid, macht en invloed,
democratie en vrijheid, rechten en plichten.
3. Vraag over de wetenschappelijke strategieën: welke theorie, model en methode
moet er gebruikt worden?
4. Vraag over de wetenschappelijke benaderingen: het bestuderen van het object
vanuit verschillende invalshoeken/benaderingen:
Er zijn 4 wetenschappelijke benaderingen:
Theoretische Empirische Normatieve Vergelijkende
politicologie politicologie politicologie politicologie
Kenmerk Zuivere theorieën Het toetsen van Het vraagstuk van de Het vergelijken naar
- Vereenvoudiging theorieën aan gewenste politieke tijd en/of plaats
- Abstrahering feitelijke gegevens orde
- Generalisatie
Voorbeeld Trias politica = Nationale Locke, Rousseau, Veranderlijkheid
Verschillende functies kiezersonderzoeken Macchiavellie of van verkiezingen in
van de staat moet aan rechtvaardigheid Europa
verschillende machten theorie van Rawls
worden opgedragen
, H2 Modellen, politiek proces en besluitvorming
Er zijn verschillende modellen en benaderingen in het politieke proces:
Politiek systeemmodel van Easton
Beleidsprocesmodel van Bentley
Barrièremodel van Bachrach en Baratz
Transactiekostenbenadering van Coase en Williamson
Pad-afhankelijkheidsbenadering van David en Arthur
Het politiek systeemmodel van Easton
Een model van het gehele politieke proces. Het is een vereenvoudigde weergave van een
theorie, relaties tussen onderdelen worden gevisualiseerd.
Model van Easton en
Bentley in één
De omgeving presenteert zowel wensen als steun aan de overheid.
Sluiswachters houden sommige wensen tegen en laten andere wensen toe in het
besluitvormingsproces.
Naast specifieke steun voor concrete beleidsmaatregelen, zijn burgers in een bepaalde mate
loyaal aan het systeem. Deze loyaliteit wordt diffuse steun genoemd.
Conversie betekent ‘omzetting’: binnen de overheid worden de wensen en problemen in
besluiten omgezet.
Output is de fase waar de besluiten uitgevoerd worden.
Ten slotte vormen burgers een oordeel over de uitgevoerde besluiten en presenteren zij
nieuwe wensen. Dit heet de terugkoppeling of feedback
Volgens Easton ontstaat een stabiel politiek systeem door:
- Poortwachters
- Diffuse steun
- Terugkoppeling
Beleidsprocesmodel van Bentley
Ook wel fasenmodel, is een model van het gehele beleidsproces.
Centrale begrippen: - Agendavorming
- Beleidsvoorbereiding
- Beleidsbepaling
- Beleidsuitvoering
- Beleidsevaluatie
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper evaveenstra. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.