Het Nederlandse rechtssysteem Bronnen van recht
• Wetgeving
- geschreven wetten/regels
• Jurisprudentie
- verzameling uitspraken van rechters
• Gewoonterecht
- recht dat door loop van jaren ontwikkeld
• Verdragen
- overeenkomsten tussen staten
Indeling van het recht 1. Publiek- en privaatrecht
a. Publiekrecht: regelt rechtsverhouding tussen de overheid en de
burger (bv. strafrecht)
b. Privaatrecht: regelt rechtsverhouding tussen burgers (en
rechtspersonen) (bv. familierecht)
2. Materieel en formeel recht
a. Materieel recht: inhoudelijke recht (bv. Burgerlijk Wetboek BW: het
recht op omgang)
b. Formeel recht: procedureregels (bv. Wetboek van Burgerlijke
rechtsvordering: hoorrecht)
3. Nationaal en internationaal recht
- Internationaal recht: mensenrechten en kinderrechten zoals die
(o.a.) zijn neergelegd in
i. Het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM)
ii. Het Internationale Verdrag voor de Rechten van het Kind (IVRK)
4. Rechtsgebieden
Jeugdrecht • Het Jeugdrecht bestrijkt verschillende rechtsgebieden die betrekking
hebben op de rechtspositie van de minderjarige:
- Burgerlijk recht (Boek 1 Burgerlijk Wetboek, Boek 7 WGBO)
- Strafrecht
- Bestuursrecht (Jeugdwet, Wet tijdelijke huisverbod)
- Internationaal recht (IVRK, EVRM)
Belangrijke rechtsbegrippen 1. Ouderschap (juridisch ouder)
jeugdrecht 2. Minderjarigheid (art. 1:233 BW)
3. Gezag: ouderlijk gezag of voogdij
4. Beperking van het ouderlijk gezag
5. Kindermishandeling
Wet Een regel die door de overheid (Eerste en Tweede Kamer) is vastgesteld
en waaraan iedereen zich moet houden.
Algemene maatregel van In het Nederlandse openbaar bestuur het uitvoeringsbesluit behorende bij
bestuur (AMvB) een wet, wordt genomen door de Kroon (de regering) en heeft een
algemene strekking.
Verwijzen naar de wet • Artikel - Artikellid - Subonderdeel - Wet
Verwijzen naar jurisprudentie • Instantie - Jaartal - (Titel)
Annotatie Verklarend commentaar
WEEK 1 KINDERRECHTEN
Kindermishandeling • Kindermishandeling is elke vorm van voor een minderjarige bedreigende
of gewelddadige interactie van fysieke, psychische of seksuele aard, die de
1
, ouders of andere personen ten opzichte van wie de minderjarige in een
relatie van afhankelijkheid of van onvrijheid staat, actief of passief
opdringen, waardoor ernstige schade wordt berokkend of dreigt te worden
berokkend aan de minderjarige in de vorm van fysiek of psychisch letsel”
(Jeugdwet 2015)
2006 UN Violence Study • Het probleem verduidelijkt (vormen, schaal en impact)
• ‘Geweld tegen kinderen is niet te rechtvaardigen; al het geweld tegen
kinderen is te voorkomen '
Sustainable Development Goals • Target 16.2: “Ending abuse, exploitation, trafficking and all forms of
violence against and torture of children by 2030” - UNICEF (2018)
Toezichtmechanisme: • Naleving IVRK
VN-Kinderrechtencomité • Genève; 18 deskundigen
(mondiaal) • Landenrapportages (iedere 5 jaar)
• Landenrapportages -> Concluding Observations
• General Comments
• Niet juridisch bindend, wel gezaghebbend
Toezichtmechanisme: • Naleving EVRM
Europees Hof voor de Rechten • Straatsburg; rechters
van de Mens (EHRM) • Individueel klachtrecht
(regionaal) • Juridisch bindende uitspraken
Relevante bepalingen IVRK • Art. 19 bescherming tegen misbruik en verwaarlozing
De Staat zal het kind beschermen tegen elke vorm van mishandeling door
ouders of door een derde die de zorg over het kind heeft. Ook zal de Staat
doelgerichte sociale programma’s opzetten om misbruik te voorkomen en
om hulp te bieden aan slachtoffers.
• Art. 34: seksuele exploitatie
De Staat zal kinderen beschermen tegen elke vorm van seksuele
exploitatie of seksueel misbruik, waaronder prostitutie en pornografie
• Art. 39: passende zorg slachtoffers
De Staat is verplicht kinderen die slachtoffer zijn van mishandeling een
passende behandeling te bieden
Juridische status art. 19 IVRK • Doorwerking in nationale rechtsorde: rechtstreekse werking?
• Indirecte werking: toezichtmechanisme IVRK:
- VN-Comité voor de Rechten van het Kind
- Vijfjaarlijkse landenrapporten en aanbevelingen
• Facultatief Protocol verkoop kinderen, prostitutie en pornografie (OP Sale
of Children; i.w.tr. 2002)
• Facultatief Protocol individuele klachtprocedure (OP3; 2011)
General Comment nr. 8 • Het recht om kinderen te beschermen tegen lijfstraffen en andere
wreedheden of vernederende behandeling:
- Geen ruimte voor ‘reasonable chastisement’
- Wettelijke aanpassingen nodig: verbod invoeren
- Bewustzijn vergroten (voorlichting en scholing)
- Verbod mag niet tot snelle vervolging van ouders leiden
General Comment nr. 13 • Ruime definitie ‘geweld tegen kinderen’: reikwijdte groot
• Te treffen maatregelen;
- Preventie en bewustmaking
- Identificatie- en meldsysteem
2
, - Verwijzing en onderzoek
- Behandeling van zowel slachtoffers als daders
- Follow-up
- Gerechtelijke betrokkenheid
Regionale bronnen: Raad van • Europees Verdrag inzake de Rechten van de Mens (EVRM)
Europa en Europese Unie • Verdrag van Lanzarote (RvE):
- Doel: voorkomen en bestrijden van seksuele uitbuiting en seksueel
misbruik van kinderen
- Verplichting tot strafbaar stellen (o.m. seksueel misbruik,
kinderprostitutie, kinderporno)
- Bescherming kind-slachtoffer in strafrechtelijke procedure
•EU-Richtlijn 2011/92/EU bestrijding seksueel misbruik en seksuele
uitbuiting
Relevante bepalingen EVRM • Art. 2 EVRM
Het recht van een ieder op leven wordt beschermd door de wet
• Art. 3 EVRM
Niemand mag worden onderworpen aan folteringen of aan onmenselijke of
vernederende behandeling of straf
• Art. 8 EVRM
Een ieder heeft recht op respect voor zijn privé-, familie- en gezinsleven
Toepassing art. 3 EVRM Jurisprudentie Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM):
• Corporal punishment uitspraken tegen VK (art. 3)
• Kindermishandeling binnen het gezin: uitspraken tegen VK 2001/2002
(art. 3; werkgroep)
• Actieve bemoeienis met kindermishandeling: uitspraken tegen VK
2008/2010 (art. 8; werkgroep)
• Kindermishandeling op scholen (O’Keeffe Ierland 2014; art. 3)
WEEK 2 PREVALENTIE EN SIGNALERING
Veilig Thuis • Eerste meldpunt: Advies en Meldpunt Kindermishandeling (AMK)
- Nu: Advies en Meldpunt Huiselijk Geweld en Kindermishandeling
(Veilig Thuis)
• Taken Veilig Thuis (art. 4.1.1 lid 2 Wmo 2015)
- Geven van advies/ fungeren als meldpunt
- Onderzoeken meldingen (zie RTG Amsterdam 23 november 2018,
ECLI:NL:TGZRAMS:2018:135)
- Onderzoeken welke stappen nodig zijn
- Verwijzen naar passende instantie en overdragen van een zaak
- Justitiële autoriteiten (politie/ Raad voor de Kinderbescherming) in
kennis stellen
- Melder informeren
OTS (Ondertoezichtstelling) Ondertoezichtstelling is een kinderbeschermingsmaatregel in Nederland
die gebruikt kan worden wanneer kinderen probleemgedrag vertonen. Ook
is ondertoezichtstelling toepasbaar als er sprake is van ontucht,
verwaarlozing, mishandeling, pedagogische onmacht van ouders en in
vergelijkbare situaties.
Art. 1:247 lid 2 BW • Art. 1:247 lid 2 BW
Verbod op slaan in de opvoeding In de verzorging en opvoeding van het kind passen de ouders geen
geestelijk of lichamelijk geweld of enige andere vernederende behandeling
toe.
• Versterking rol Veilig Thuis (radarfunctie)
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rundvleeskroket. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,44. Je zit daarna nergens aan vast.