Alle materiele strafrecht hoofdstukken samengevat. Met deze samenvatting haal je de toets sowieso! Zie ook de toets en antwoorden van strafrecht op mijn account.
Inhoud
Hst 1 inleiding materieel strafrecht........................................................................................................2
Hst 2.......................................................................................................................................................3
2.2 de vier componenten van een strafbaar feit................................................................................3
2.3 legaliteitsbeginsel.........................................................................................................................4
2.4 bestanddelen en elementen.........................................................................................................5
2.5 wederrechtelijkheid als bestanddeel............................................................................................5
2.6 misdrijven en overtredingen.........................................................................................................5
2.7 causaliteit.....................................................................................................................................6
Hst 3 opzet en schuld.............................................................................................................................7
3.2.2 graden van opzet.......................................................................................................................7
3.2.3 opzet als bestanddeel................................................................................................................8
3.2.4 geobjectiveerde delictsbestanddelen........................................................................................8
3.2.5 door het gevolg gekwalificeerde delicten..................................................................................9
3.3 culpa...........................................................................................................................................10
3.3.3 bewuste en onbewuste culpa..................................................................................................11
3.4 de grens tussen bewuste culpa en voorwaardelijk opzet...........................................................11
Hst 4 strafuitsluitingsgronden..............................................................................................................11
Hst 5 poging en voorbereiding.............................................................................................................15
Hst 6 deelneming..................................................................................................................................16
Hst 7 inleiding strafprocesrecht............................................................................................................17
7.3 procesdeelnemers......................................................................................................................18
Hoorcollege week 6..............................................................................................................................22
1
,Hst 1 inleiding materieel strafrecht
Het strafrecht houdt in dat mensen die een strafbaar feit hebben gepleegd, gestraft worden voor hun
daden. De overheid heeft een monopolie op straffen. Als een burger een strafbaar feit pleegt, moet
hij verantwoording afleggen aan de overheid, die hem namens de samenleving een straf kan
opleggen. Bij civielrechtelijke zaken kan de ene burger de andere burger dagvaarden en hem voor de
rechter slepen. In het strafrecht is dit niet zo, burgers kunnen elkaar niet dagvaarden voor gepleegde
strafbare feiten. De enige die een persoon voor de rechter kan brengen is de officier van justitie. Het
openbaar ministerie is een staatsorgaan dat is belast met de vervolging van verdachten en de officier
van justitie is de vertegenwoordiger.
Het opleggen van straffen dient voornamelijk 2 doelen: vergelding en preventie:
Vergelding dient vooral voor het morele genoegdoening: de dader heeft kwaad afgeroepen
over de samenleving en daarom roept de samenleving kwaad af over hem. Het maakt voor
de dader voelbaar dat hij een strafrechtelijke norm heeft overschreden.
De preventiegedachte wordt minder intuïtief aangevoeld. Deze gaat uit van een eenvoudig
principe: mensen willen geen straf krijgen, dus zullen zij gedrag dat mogelijk tot straf leidt,
zoveel mogelijk proberen te voorkomen. Men onderscheidt twee soorten preventie: speciale
en generale preventie. De speciale preventie houdt in dat het moet zorgen dat mensen die in
aanraking zijn gekomen met gevolgen de volgende keer beter nadenken, dus het moet
voorkomen of ontmoedigen dat iemand nog een keer de fout in gaat. Het opleggen van
voorwaardelijke straffen leunt zwaar op dit principe. De generale preventie houdt in dat
potentiele wetsovertreders afgeschrikt worden als ze weten dat je er gestraft voor wordt.
Strafrecht is ultimum remedium laatste hulpmiddel. Ofwel de staat moet eerst alle andere
middelen raadplegen voordat het strafrecht geldt.
Strafrecht kan worden onderverdeeld in drie delen 1:
Materieel strafrecht: materieelstrafrechtelijke vraagstukken hebben betrekking op de
grenzen van de strafrechtelijke aansprakelijkheid. Het gaat hier om strafbepalingen,
algemene leerstukken die betrekking hebben op de uitsluiting van strafbaarheid (zoals
noodweer) en uitbreiding van strafbaarheid (zoals poging en medeplichtigheid). Dit deel
wordt voornamelijk gevonden in het Wetboek van Strafrecht.
Formeel strafrecht: dit deel wordt ook wel strafvordering genoemd, is ook te vinden in het
Wetboek van Strafvorderingen. Het bepaalt welke regels moeten worden gevolgd wanneer
een norm van het materiele strafrecht (vermoedelijk) is overtreden. Het regelt bijvoorbeeld
de regels voor de bevoegdheden van de politie, de duur van de voorlopige hechtenis, de
inhoud van dagvaardingen en het instellen van hoger beroep.
Sanctierecht: heeft betrekking op de voorwaarden waaronder bepaalde straffen mogen
worden opgelegd en ten uitvoer gelegd. Het gaat bijvoorbeeld om de vraag wanneer een
rechter een voorwaardelijke straf mag opleggen. Sanctierecht is te vinden in zowel het
Wetboek van Strafrecht als in het Wetboek van Strafvorderingen.
Bij een materieel delict wordt niet de handeling zelf beschreven, maar het gevolg. Bij formele
delicten wordt wel de handeling zelf beschreven, en dan hoeft alleen de handeling zelf bewezen
worden, maar niet de causaliteit.
1
Niet verwarren met wetten in formele- en materiele zin, is namelijk niet hetzelfde!
2
, Het strafrecht is opgenomen in veel verschillende wetten. Volgens de grondwet moet de formele
wetgever de wetten verzamelen in wetboeken. De strafwetten die in die wetboeken staan
opgenomen wordt vaak aangeduid als commune strafrecht. Naast die strafwetten bestaan er nog
veel meer andere wetten met strafbepalingen, zoals de wegenverkeerswet 1994. Deze wetten
worden bijzondere strafwetten genoemd. In deze bijzondere strafwetten worden vaak zowel
materieel als formeel strafrecht benoemd.
Het wetboek van strafrecht is ingedeeld in drie delen:
Boek I regelt algemene leerstukken van materieel strafrecht en sanctierecht. Dit zijn
algemene leerstukken
Boek II en III bevatten uitsluitend strafbepalingen: omschrijvingen van gedrag dat strafbaar is
en de maximale straf die daarbij opgelegd kan worden. Boek II bevat alleen misdrijven en III
alleen overtredingen.
Het wetboek van strafvordering bestaat uit 6 boeken, de eerste 3 zijn het meest van belang.
Hst 2
De wet bestaat uit talloze bepalingen die duidelijk maakt wat wel en niet toegestaan is in Nederland.
Die bepalingen wordt aangevuld door de rechtspraak. Een strafbepaling bestaat uit een
delictsomschrijving, een kwalificatie-aanduiding (maakt duidelijk hoe het gedrag in juridisch opzicht
moet worden benoemd) en een strafbedreiging (bepaalt welk soort straf mag worden opgelegd en
wat het maximum daarbij is).
De opbouw van strafbepalingen van bijzondere wetten zijn vaak anders. De delictsomschrijving
wordt soms niet op de klassieke manier geformuleerd als een gedraging, maar als een verbod.
Voorbeeld:
Strafbepaling op klassieke manier:
‘Hij die een geschrift dat bestemd is om tot bewijs van enig feit te dienen, valselijk opmaakt of
vervalst, met het oogmerk om het als echt en onvervalst te gebruiken of door anderen te doen
gebruiken, wordt als schuldig aan valsheid in geschrift gestraft, met gevangenisstraf van ten hoogste
zes jaren of geldboete van de vijfde categorie.’
Je ziet hier duidelijk dat er een gedraging wordt beschreven en vervolgens wordt gezegd wat de straf
is als je dat gedrag uitvoert.
Strafbepaling bijzondere wet:
‘Het is verboden een middel als bedoeld in de bij deze wet behorende lijst I dan wel aangewezen
krachtens artikel 3a, vijfde lid: A. binnen of buiten het grondgebied van Nederland te brengen.’
Aan de woorden ‘het is verboden’ kan je al duidelijk zien dat hier een verbod wordt uitgelegd en
geen gedraging.
2.2 de vier componenten van een strafbaar feit
Een strafbaar feit is een menselijke gedraging die valt binnen de grenzen van een wettelijke
delictsomschrijving, die wederrechtelijk is en aan schuld te wijten. In deze definitie liggen 4
componenten van het strafbare feit besloten, die cumulatieve voorwaarden zijn waaraan moet zijn
voldaan voordat iemand bestraft kan worden. De 4 componenten zijn:
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper catoverver. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
