Probleem 1 (Stoorn-IS?) van blok 2.7 Orthopedagogiek.
Samenvatting over temperament, persoonlijkheid en persoonlijkheidsstoornis. Behandeld hierbinnen wordt de Borderline Persoonlijkheidsstoornis (BPD)
PROBLEEM 1. STOORN-IS?
LITERATUUR
- Kennisclip
- Grietens (2014) – Assessment van psychopathologie: categorisch
dimensionaal – uit Prins & Braet
- De Pauw & Mervielde (2010) – Temperament, personality and
developmental psychopathology
- Shiner & Caspi (2003) – Personality differences in childhood and
adolescence: measurement,
IS ER EEN VERSCHIL TUSSEN TEMPERAMENT EN PERSOONLIJKHEID EN ZO JA, WAT?
ONDERZOEK DE PAUW & MERVIELDE (2010)
Review waarin de persoonlijkheidsdimensies en de dimensies onderliggend aan
de modellen van temperament onderzocht worden. Beiden hebben
gemeenschappelijke inhoud en deze moeten samen ondergebracht en
geïntegreerd worden in een alomvattende taxonomie.
Voorheen gingen mensen ervan uit dat temperament de basis was voor de
persoonlijkheid in de volwassenheid; nu wordt onderzocht of persoonlijkheid altijd
al in het kind zit.
PERSOONLIJKHEID PAUW & MERVIELDE MET AANVULLING SHINER & CAPSI
Persoonlijkheid is de constante neiging van mensen om bepaald gedrag te
vertonen, op een bepaalde manier te denken en te voelen. Persoonlijkheid kan bij
volwassenen beschreven worden aan de hand van 5 dimensies van het vijf-
factoren model/the big five.
THE BIG FIVE
1. Extraversie/positieve emotionaliteit vs. introversie = de mate waarin
individuen actief deelnemen aan de wereld vs. intense sociale ervaringen
vermijden.
2. Neuroticisme/negatieve emotionaliteit vs. emotionele stabiliteit = de mate
waarin individuen de wereld als verontrustend of eng ervaren.
3. Consciëntieusheid/nauwkeurig vs. nalatig = de mate en de kracht waarin
impulsen gecontroleerd worden. De positie van de persoon op werk
gerelateerde trekken.
4. Altruïsme/vriendelijkheid vs. vijandigheid = de interpersoonlijke aard van
mensen op een continuüm van warmte en compassie tegenover
vijandigheid.
5. Openheid voor ervaringen vs. geslotenheid = de diepte, complexiteit en
kwaliteit van de mentaliteit en ervaringsleven van individuen.
Deze vijf dimensies van persoonlijkheid kunnen uitleggen hoe de
persoonlijkheid gerelateerd is aan psychosociale criteria. Zo zijn veel
persoonlijkheidsstoornissen gekenmerkt door hoog neuroticisme en lage
vriendelijkheid (extraversie en nauwkeurigheid zijn verschillende
voorspellers voor specifieke persoonlijkheidsstoornissen).
, 2.7 ORTHOPEDAGOGIEK II: STOORNISSEN BIJ KINDEREN
De Big 5 is ook te meten in kinderen, enkel openheid voor ervaring is minder
zichtbaar.
TEMPERAMENT PAUW & MERVIELDE
Temperament is een uiting zichtbaar vanaf de vroege kindertijd met een
genetische/neurobiologische basis en met relatieve consistentie tussen situaties
en tijd in. Temperament heeft een multidimensionaal karakter en heeft
verschillende dimensies van gedrag beïnvloedende eigenschappen die de basis
vormen voor de latere ontwikkeling van persoonlijkheid.
Er is nog veel discussie over de aard van de dimensies en hoeveel het er
zijn en hoe deze dimensies gerelateerd zijn aan de latere persoonlijkheid.
3 TEMPERAMENT THEORIE AANVULLING SHINER & CAPSI BIJ THOMAS & CHESS
1. De gedragsstijl benadering van Thomas & Chess:
Temperament wordt gezien als het stylistische component van gedrag; het is de
uiting van het gedrag ongeacht de motivatie achter het gedrag of de inhoud van
het gedrag.
Op basis van longitudinaal onderzoek identificeren zij 9 dimensies met een
potentiële significantie voor de psychologische ontwikkeling.
1) Activiteit (=fysieke activiteit)
2) Regulariteit (= voorspelbaarheid van het gedrag)
3) Aanpassingsvermogen (= reactie op veranderingen in de omgeving)
4) Benaderen-terugtrekken (= reactie op iets nieuws)
5) Drempel van reactievermogen (= hoeveel stimulatie is nodig om
reactie op te roepen)
6) Intensiteit van de reactie (= energie niveau van de reactie)
7) Kwaliteit van de stemming (= mate van positieve en negatieve
gevoelens)
8) Afleidbaarheid (= effectiviteit van externe stimulatie om het gedrag te
veranderen)
9) Taak volharding (= de tijdsduur waarin een activiteit nageleefd wordt
door het kind)
Ook introduceren zij 2 concepten:
- Goodness of Fit: ouders moeten zich aanpassen aan het unieke
temperament van het kind om te zorgen voor een gezonde psychologische
ontwikkeling. Wederkering tussen kind en omgeving.
- Vanuit de 9 dimensies zien zij 3 soorten kinderen:
o Een moeilijk temperament = een cluster van gedragsstijlen die
zorgen voor uitdagingen voor de verzorgers, deze kinderen zijn
vatbaar voor het ontwikkelen van probleemgedrag. Het kind is bijna
altijd in negatieve stemming, neiging om zich terug te trekken,
heftige reacties met veel activiteit.
o Traagopgangkomend kind: het kind is vaak in negatieve stemming,
neiging om zich terug te trekken, weinig activiteit in de reacties.
o Gemakkelijk kind
Kritiekpunten van het model:
Factoranalyse toont 4 dimensies i.p.v. 9 namelijk 1) prikkelbare nood, 2)
sociale remming, 3) activiteit & 4) aandacht.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ilonagroeneveld. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
