Samenvatting van het boek Pedagogisch didactisch begeleiden, geschreven door Marijke van Eijkeren, M. van Eijkeren. De samenvatting is van de 3e druk van het boek, ISBN 9789006955293. Het uittreksel van Pedagogisch didactisch begeleiden is geschreven door uitgever StudentsOnly en volledig inhoudel...
Titel : Pedagogisch didactisch begeleiden
Druk : 3
Auteur : M. van Eijkeren
Uitgever : ThiemeMeulenhoff bv
ISBN (boek) : 9789006955293
Aantal hoofdstukken (boek) : 12
Aantal pagina’s (boek) : 324
De inhoud van dit uittreksel is met de grootste zorg samengesteld. Incidentele onjuistheden kunnen niettemin voorkomen. Je
dient niet aan te nemen dat de informatie die Students Only B.V. biedt foutloos is, hoewel Students Only B.V. dat wel nastreeft.
Dit uittreksel is voor persoonlijk gebruik en is bedoeld als wegwijzer bij het originele boek. Wij raden aan altijd het bijbehorende
studieboek te kopen en dit uittreksel als naslagwerk erbij te houden. In dit uittreksel staan diverse verwijzingen naar het studieboek
op basis waarvan dit uittreksel is gemaakt.
1.1 Functies van observeren
Observeren is erg belangrijk bij leerlingen. Door goed op te letten en te kijken naar gedragingen
van een kind kom je dingen over kinderen te weten die je niet in rechtreeks uit boeken kunt halen
want niet iedereen is nou eenmaal hetzelfde, denk aan het volgende:
• Persoonlijkheid
• Niveau van ontwikkeling
• Talent
• Cultuur en manier van stof oppikken
1.1.1 Ontwikkeling volgen
Ontwikkeling volgen gebeurt doormiddel van toetsing en observatie. Door te toetsen krijg je een
kijk op de kennis van de leerlingen. Door ze te observeren in een bepaalde omgeving krijg je een
completer beeld van het kind en kun je ook in het onderwijs zelf hier op inspelen.
1.1.2 Passende begeleiding
Passende begeleiding wil zeggen dat je een kind op individueel niveau bekijkt en hier op inspeelt.
Ieder kind is anders en het ene zal het soms makkelijker hebben dan het andere. Ieder kind kun je
dus niet op dezelfde manier prijzen/straffen. Observeren is hierbij dus ook belangrijk.
1.1.3 Beeldvorming
Van ieder kind zal jij als leerkracht een beeld hebben. Dit vormt zich door interactie, observatie en
prestatie. Dit noemen wij beeldvorming wat bijvoorbeeld bij oudergesprekken erg belangrijk is.
Ouders zijn natuurlijk vaak erg nieuwsgierig naar het beeld dat jij van het kind hebt. Het rapport
is ook een illustratie van het kind.
1.1.4 Valkuilen bij beeldvorming
Valkuilen bij beeldvorming komen vaak voor omdat compleet objectief zijn nou eenmaal erg
lastig is. Twee mensen die bijvoorbeeld een compleet andere achtergrond hebben zullen
waarschijnlijk over hetzelfde kind een iets ander beeld hebben. Dit noemen wij ook wel een
‘gekleurde visie hebben’: een andere beeldvorming hebben vanwege de eigen achtergrond. De
belangrijkste valkuilen zijn de volgende:
• Persoonlijke ervaringen :je ziet simpelweg meer dingen als je ze kent. Stel jij hebt je hele
leven de kleur rood bestudeerd, dan zal jij eerder of meer rood zien dan iemand die dat niet
heeft gedaan.
• Stemming: dit bepaalt hoe je dingen ziet. Stel dat je in plaats van je normale 8 uur slaap
deze week nachten hebt gehad van 4 uur. Je zult dan minder oplettend, wat van je oordeel
natuurlijk beïnvloedt.
• Projectie: is als je jezelf gaat vergelijken met de ander. Dit doe je vrijwel automatisch en
daarom is het ook een valkuil. Stel je bent een goede zanger en je beoordeelt iemand die niet
goed kan zingen en iemand die wel goed kan zingen. Dit verschil kan een ander oordeel
opleveren omdat je jezelf hierbij gaat projecteren.
• Vooroordelen: is als je onbewust een beeld gaat vormen bij een kind dat wellicht totaal niet
kloppend is.
, • Emotionele betrokkenheid: is wanneer je het kind gaat koppelen aan iets wat jou emotioneel
raakt en hierdoor het beeld beïnvloedt. Stel je eigen kind zit bij jouin de klas. Je emotionele
betrokkenheid bij je eigen kind zal vanzelfsprekend hoger liggen dan bij de andere kinderen.
Dit verschil kan je objectieve oordeel schaden.
• Sociaal-culturele achtergrond: Iedereen heeft een achtergrond waarin bepaalde gedragingen
normaal werden gevonden en bepaalde gedragingen juist helemaal niet. Kinderen in een
klaslokaal die bepaalde gedragingen uiten kunnen dus ongewenst invloed op jou uitoefenen.
1.2 Gedrag
Gedrag is iets waar je op let bij observatie. In de verschillende situaties waarbij je het kind observeert
zul je verschillende gedragingen zien. Denk aan prijzen,straffen, tegenslag, ruzie, spreekbeurt etc.
1.2.1 Stimulus
Stimulus is de oorzaak en gedrag volgt hierop. Dit is een belangrijk aspect van gedrag omdat je
dit nodig hebt om de kern te achterhalen.
1.2.2 Respons
Respons is het gevolg van gedrag. Wanneer iemand door een stimulus gedrag uit, zul je hierop
respons krijgen. Deze kan positief of negatief zijn.
1.2.3 Inzicht in gedrag
Inzicht in gedrag is niet iets wat zomaar vanzelfsprekend is. Dit komt omdat je pas over een
bepaalde tijdsperiode goed inzicht kunt hebben. Ook dingen als interactie met het kind, ouders en
andere leerlingen dragen hier allemaal aan bij.
1.3 Waarnemen
Waarnemen is kijken en observeren, door al deze variabelen is dit moeilijk en dan vooral de
objectiviteit. Door deze valkuilen is het goed waar te nemen vanuit een bepaald schema of een
bepaalde vraag. Dit verhoogt je objectiviteit.
1.3.1 Van prikkel naar waarneming
Van prikkel naar waarneming wil zeggen dat je zintuigen bewust of onbewust constant signalen
binnenkrijgen. Deze informatie krijg je binnen en ga je verwerken met al je andere ervaringen.
Hieruit kan dan een waarneming komen. Hieraan zie je al dat je eigen gewaarwording en verwerking
bepalen hoe de waarneming eruit komt te zien. Daarom is observeren niet altijd makkelijk.
1.3.2 Gewaarwording
Gewaarwording vindt plaats wanneer je prikkels binnenkrijgt via je zintuigen. Hier zitten ook
weer veel variabelen bij want stel dat je blind bent. Dan zal jouw gewaarwording anders zijn. Deze
gewaarwording is afhankelijk van de volgende vier segmenten:
• Welke aard de prikkel heeft.
• Je psychische gesteldheid
• Eigen ervaring
• De toestand van je zintuigen
, 1.3.3 Verwerking
Verwerking gebeurt na de gewaarwording. Hier gaat de binnengekomen informatie zich vormen
tot een bepaald beeld. Dit beeld wordt gevormd door al je ervaringen en kennis. Het probleem
hierbij is, dat er altijd een bepaald beeld wordt gevormd. Denk bijvoorbeeld aan vooroordelen. Ze
zijn er maar ze zullen zeker niet altijd waar zijn. Er zijn verschillende principes bij het waarnemen:
• Voortzetting: wil zeggen hoe je brein bepaalde correlaties maakt. Bij het alfabet heb je een
bepaalde volgorde in je hoofd zitten. Bij verwerking van alles gebruikt je brein een bepaalde
volgorde, maar deze hoeft niet altijd juist te zijn.
• Geslotenheid: wil zeggen dat je brein je soms kan laten denken dat je iets hebt gezien terwijl
dit niet waar is. Als je bijvoorbeeld iets gewend bent of iets altijd van kleins af aan op een
bepaalde manier geweest, dan zijn nieuwe of onbekende dingen in datzelfde denkpatroon
soms buitengesloten.
• Nabijheid: nabijheid wil zeggen dat je twee dingen die vlak bij elkaar staan als één gaat
zien. Dit is vanzelfsprekend omdat je brein altijd tijd en energie wil besparen. Nadeel hiervan
is dat je dingen dus onjuist kunt verwerken.
• Gelijkheid: wil zeggen dat als er van de ene prikkel meer is dan van de andere, je de neiging
hebt de overheersende prikkel te generaliseren. Denk bijvoorbeeld aan een volle week. Vijf
dagen van de week waren positief, twee dagen negatief. Als ik jou dan vraag hoe jouw week
was, ben jij geneigd positief te zijn omdat je die twee slechte dagen wegstreept.
1.3.4 Verwachtingen
Verwachtingen zijn beelden gevormd door je ervaring en kennis. Dit is exact wat die ‘gekleurde
visie’ veroorzaakt.
1.3.5 Professioneel kijken naar kinderen
Professioneel kijken naar kinderen heeft dus zoals je ziet veel haken en ogen. Bij het professioneel
kijken wil je zoveel mogelijk je eigen visie distantiëren van je oordeel. De volgende segmenten
kunnen hierbij helpen:
• Bekijk het kind in verschillende situaties en niet in één.
• Stel vast waar je op let.
• Probeer niet de hele klas ineens te observeren maar richt jezelf op een paar leerlingen.
• Veel noteren.
• Maak de balans negatief/positief, kijk niet alleen maar naar het ene.
• Focus op één specifiek thema.
• Kijk goed om je heen en probeer anderen ook te observeren.
• Let goed op lichaamstaal.
1.4 Observeren in de praktijk
Observeren in de praktijk is in tegenstelling tot waarnemen wel altijd bewust. Voor dit observeren
zijn er ook hulpmiddelen die bedoeld zijn om de observatie tot een goed einde te brengen.
1.4.1 Doelbewust en planmatig
Doelbewust en planmatig zijn normaal bij observatie. Je observeert altijd met een doel wat goed
uitgepland is. Hier zijn verschillende redenen voor:
• Je eigen ontwikkeling en methodes evalueren.
• Een kind individueel evalueren.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper StudentsOnly. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,09. Je zit daarna nergens aan vast.
