Rekenen-wiskunde
Minder onderwijzen, meer leren
Hoofdstuk 7: De uitgangspunten van HGW
HGW uitgangspunten
1. Doelgericht werken
2. Wisselwerking en afstemming
3. Onderwijsbehoeften
4. De leraar doet er toe
5. Positieve aspecten van kind, leraar en ouders
6. Constructieve samenwerking tussen school, kind, ouders en professionals
7. De werkwijze is systematisch, in stappen en transparant
Uitgangspunt 1: Doelgericht werken
Leraar en leerling stellen samen doelen op, gaan na of de doelen behaald zijn en
analyseren waarom dat wel of niet is gelukt
Samen zoeken leraar en leerling naar de succesfactoren in het leerproces
Onderzoekende houding van de leraar is van belang
Omschrijf de doelen in een taal die voor kinderen en ouders te begrijpen is
Uitgangspunt 2: Wisselwerking en afstemming
Gaat om het besef dat het functioneren van ieder kind afhankelijk is van een groot
aantal factoren en dat die factoren elkaar wederzijds beïnvloeden
Het komt erop aan de wisselwerking tussen negatieve verwachtingen van de
leraar over kinderen en negatieve prestaties van die kinderen te doorbreken
Er zijn naast wisselwerking tussen leraar en leerling nog meer belemmerende
factoren die invloed hebben op hoe het met kinderen gaat op school:
- Factoren in het kind: intelligentie, doorzettingsvermogen, concentratie en
motivatie
- Factoren in de leeromgeving op school die te maken hebben met:
Doelgerichtheid: gebruikte methoden, duidelijke leerdoelen, hoge
verwachtingen en goed bewaken van de leervorderingen
Onderwijsleerklimaat: een veilig, ordelijk en stimulerend onderwijsleerklimaat
bevordert goede leerprestaties, net zoals de interactie tussen leraar en leerling
Gestructureerd, maar afgestemd onderwijs: doelgericht en planmatig werken,
een uitdagende leeromgeving bieden en passende feedback en ondersteuning
geven, afgestemd op individuele leerbehoeften
Factoren in de thuissituatie: zoals betrokkenheid en belangstelling vanuit thuis
voor hoe het kind functioneert op school, een gestructureerde en veilig
thuisomgeving
Uitgangspunt 3: Onderwijsbehoeften
Het gaat vooral om het effect van de instructie op het leren van de leerlingen
Het gaat om het verbeteren van het leerproces bij de leerling, niet om het
verbeteren van het instructiegedrag van de leraar
Sluit aan bij behaviorisme en het constructivisme
- Constructivisme: leerlingen doen zelf actief kennis op in interactie met de
omgeving. Nieuwe informatie wordt gekoppeld aan bestaande kennis
Om je onderwijs af te stemmen op individuele onderwijsbehoeften, onderzoek je
samen met het kind wat hij nodig heeft om bepaalde doelen te bereiken
In de cyclus van HGW werk je met onderwijsbehoeften voor de hele groep, enkel
sub-groepjes en voor één of meer individuen
Uitgangspunt 4: De leraar doet er toe
De manier van lesgeven, in combinatie met de interactie tussen leraar en leerling
speelt een grote rol
Als je vooral door de ogen van de leerlingen kijkt naar je onderwijs en op basis
daarvan besluiten neemt, ben je vooral handelingsgericht bezig
, Uitgangspunt 5: Positieve aspecten van kind, leraar en ouders
Binnen HGW is het belangrijk om vooral te kijken naar de kracht van ieder kind en
niet naar waar het kind niet zo goed in is
Er wordt gekeken naar de stimulerende factoren:
- Factoren in het kind (nauwkeurigheid, doorzettingsvermogen, humor,
creativiteit, je aan afspraken houden)
- Factoren in de schoolsituatie (teamleden die elkaar helpen en succesvolle
aanpakken delen, een schoolleiding die leraar ondersteunt, teamleden die
samen toetsresultaten analyseren)
- Factoren in jezelf al leraar (kinderen betrekken bij het bepalen van doelen,
positieve verwachtingen hebben, humor, goede instructies)
- Factoren in de groep (duidelijk klassenmanagement, leerlingen die goed
kunnen samenwerken)
- Factoren in de thuissituatie (ouders die bereid en in staat zijn het kind te
helpen, een rustige werkplek in huis, een oma die wil helpen als leesmoeder)
Het verbeteren van iets waar je goed in bent levert een succeservaring op
Het benutten van iets waar een kind goed in is of iets waarvoor hij veel
belangstelling heeft kan helpen om iets onder de knie te krijgen waar hij minder
goed in is
Uitgangspunt 6: Constructieve samenwerking tussen school, kind, ouders en
professionals
Het is voor kinderen belangrijk dat school en ouders op een positieve en
constructieve manier met elkaar omgaan
De betrokkenheid van ouders bij wat er op school gebeurt is ook van invloed op de
werkhouding, de schoolprestaties en het sociaal-emotioneel functioneren van
leerlingen
Mét leerlingen en ouders praten en niet ‘tegen’ of ‘over’ leerlingen en ouders
Ten opzichte van ouders is het uitgangspunt van HGW: het is uw kind en onze
leerling
- Als leraar ben je de onderwijsprofessional. De leraar bepaalt welke aanpak
wenselijk en haalbaar is en welke ondersteuning daarbij nodig is. Ouders
hebben hierin hooguit een adviserende en ondersteunende rol
- Ouders zijn ervaringsdeskundigen. Ouders zijn verantwoordelijk voor de
opvoeding, school heeft hierin een adviserende en ondersteunende rol
Naast een goede samenwerking met ouders gaat het ook om constructieve
samenwerking met kinderen, met de ib’er, met collega’s en met professionals van
buiten het team
Uitgangspunt 7: De werkwijze is systematisch, in stappen en transparant
Het gaat om duidelijkheid over de manier waarop de school de begeleiding
geregeld heeft voor alle leerlingen
Door het hanteren van de werkcyclus van HGW wordt er inzichtelijk hoe er op
school gewerkt wordt, welke procedures er zijn en waarom de school het zo doet
Het gaat om:
- Goede afspraken over ‘wat te doen als…’
- Wie is waarvoor verantwoordelijk en aanspreekbaar?
- Wat hoort bij de groepsleraren en wanneer wordt een ib’er of het
Schoolondersteuningsteam ingeschakeld?
- Waarom hanteren we deze werkwijze?
- Wanneer en hoe gaan we aan het werk?
- Hoe zijn de lijnen naar externen en het Samenwerkingsverband Passend
Onderwijs?
