Ultimate guide to Nederlandse spelling en grammatica
A. WERKWOORDSPELLING
- Verkleinwoorden hebben altijd het lidwoord ‘het’
- Als “jij” achter de persoonsvorm staat, schrijf je alleen de ik-vorm (Werk jij?)
- Soms staat “je” achter de persoonsvorm; alléén als je dit kan vervangen door “jij” schrijf je de
ik-vorm, anders niet. Soms kan “je” namelijk ook iets anders betekenen, bijvoorbeeld een
bezittelijk voornaamwoord (Vindt je vader dit goed?)
- Hij heeft / hij kan / hij mag / hij wil / hij zal
- Bovengenoemde werkwoorden kan bij de jij-vorm op twee manieren gevormd worden: jij
hebt/heb, jij kunt/kan, jij wil/wilt, etc. Houdt de officiële vorm maar aan: ik-vorm + t.
- Gebruik ’t exkofschip bij zwakke/regelmatige werkwoorden. Het voltooid deelwoord wordt
vaak geschreven als ge + stam + d/t
- Sterke/onregelmatige werkwoorden veranderen van klinker en het voltooid deelwoord eindigt
vaak op -en
- Missen als in: ik heb jou gemist, schrijf je in verleden tijd: ik miste. Mist in de lucht kan ook als
werkwoord gebruikt worden, dit schrijf je in de verleden tijd als: het mistte.
- Gebiedende wijs schrijf je altijd ik-vorm (tenzij ouderwetse gevallen). Je herkent een
gebiedende wijs als een opdracht en bevel en er zit geen onderwerp in de zin. (Doe de deur
dicht.)
- Bij aanvoegende wijs moet je de “n” van het hele werkwoord afhalen. Bij een aanvoegende
wijs druk je een wens of aansporing uit. (Lang leve of men neme.)
- Weet je niet wat het is: een infinitief of een persoonsvorm in de verleden tijd? Vervang het
woord door “verrassen”, dan wordt het vaak duidelijker. Blijft het verrassen -> infinitief, komt
er een “t” bij -> verleden tijd. Zie test 13 op bladzijde 27 in Vlekkeloos Nederlands. Vaak is het
zo als het werkwoord “moesten” of “wilden” in de zin staat dan is het infinitief -> Wij wilden
haar verrassen / Hoelang moesten we wachten? / Wij wisten niet hoe we haar moesten
troosten.
- De regel die we aanhouden bij bijvoeglijk naamwoorden is: zo kort mogelijk. Maar er zijn
uitzonderingen:
- Stoffelijke bijvoeglijk naamwoorden eindigen op -en (maar: plastic beker)
- Als het voltooid deelwoord eindigt op -en, dan schrijf je het bijvoeglijk naamwoord ook met -
en -> een gebakken ei, een gevonden oplossing.
- Na het woordje “te” gebruik je altijd het hele werkwoord bij bnw: de te beantwoorden brief.
- Leenwoorden leen je uit een andere taal. Engelse werkwoorden worden vervoegd als zwakke
werkwoorden in het Nederlands. Voorbeelden:
• Barbecueën – barbecuet – gebarbecued
• Bingoën – bingoot – bingode – gebingood
• Bridgen – bridge – bridget – gebridged
• Deleten – deletet – deletete – gedeletet
• E-mailen – e-mailt – e-mailde – ge-e-maild
• Lay-outen – lay-out – lay-outte – gelay-out
• Leasen – leaset – leasete – geleaset
• Sms’en – sms – sms’t – sms’te – ge-sms’t
• Updaten – updatet – updatete – geüpdatet
• Promoten – promoot – gepromoot
B. SPELLING
, - ‘Au’ of ‘ou’:
• Aubergine Aanschouwen
• Grauw Berouw
• Kabeljauw Brouwen
• Klauteren Camouflage
• Laurier Carrousel
• Taugé Houweel
• Verpauperen Mouw
• Wenkbrauwen Clou
• Rauw Rouw
- ‘Ei’:
• Bakkeleien Meineed
• Beitel Ongebreideld
• Beits Pastei
• Contreien Pleidooi
• Dreinen Pleiten
• Greintje Veinzen
• Heibel Weids
• Heinde en verre Zeis
- ‘IJ’:
• Accijns Mijmeren
• Chagrijnig Pijler
• Ijlen Schrijnend
• Kopij Festijn
- Alle sterke werkwoorden zijn met ij geschreven (zoals begrijpen, ontbijten, snijden.) Zwakke
werkwoorden kan zowel met ei als ij geschreven zijn (zoals benijden, uitbreiden.)
- Deze achtervoegsels schrijf je met ij: -ij, -lijk, -nij en -rij (zoals hopelijk, burgerij, voogdij.)
- Leiden = besturen
- Lijden = pijn lijden
- Peil = niveau
- Pijl =
- Steil = schuin, bijna loodrecht (de weg gaat steil omhoog of steil haar)
- Stijl = manier van schrijven/handelen
- Uitweiden = uitvoerig spreken (en eigenlijk een beetje afdwalen..)
- Uitwijden = wijder maken/worden
- ‘c of ‘k’:
• Actie Akte
• Actueel Kopie
• Aspect Elektriciteit
• Commissie Seksueel
- ‘kw’ of ‘qu’:
• Kwadraat Antiquair
• Kwalificatie Quatsch
• Kwantificeren Quasi
• Kwintet Querulant
• Kwitantie Quarantaine
- Wanneer ‘i’?
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper anouk50. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.