Thema 1
Inleiding blok Start tot Arts 2-9-2020 13.15-14.00 H2
Definitie gezondheid door het WHO: Gezondheid is een toestand van volledig lichamelijk, geestelijk
en maatschappelijk welzijn en niets slechts de afwezigheid van ziekte of andere lichamelijk gebreken.
Definitie positieve gezondheid: Positieve gezondheid is een benadering binnen de gezondheidszorg
die niet de ziekte, maar een betekenisvol leven van mensen centraal stelt. De nadruk ligt op
veerkracht, eigen regie en het aanpassingsvermogen van de mens en niet op de beperkingen of
ziekte zelf.
Definitie ziekte: Ziekte is een tijdelijke lichamelijk of psychische aandoening die een organisme
belemmert in het normale functioneren. Een ziek organisme is uit zijn evenwicht. Ziekte gaat vaak
gepaard met symptomen die wijzen op de abnormale toestand.
Kanttekening: gezien het brede spectrum aan ziekten is een eenduidige definitie van het begrip niet
goed mogelijk en ook is een scherpe afbakening tussen ziekte en gezondheid niet altijd duidelijk.
Illness vs. disease
Ook heb je het perspectief van de patiënt tegenover het perspectief van de arts. Illness is wat de
patiënt ervaart. De klachten die zijn/haar leven beïnvloeden. Daartegenover staan de klachten zoals
de arts ze medisch verklaart. De dokter is op zoek naar objectiveerbare en meetbare biomedische
afwijkingen van het normale fysiologisch functioneren.
Verschillende rollen van de arts -> up to date
CanMeds rollen van de arts = bekwaamheden:
- Professional
- Wetenschapper: kritisch kijken naar eigen handelen
- Maatschappelijk handelen (gezondheidsbevorderaar)
- Communicator: met de patiënt, familie en mede zorgverleners.
- Samenwerker: je werkt met veel partijen samen
- Leiderschap:
- Medisch deskundige
, -
Raamplan NFU: basis van het onderwijs en basis van leerdoelen
Biopsychosociaal model: Er moet evenwicht zijn tussen biologisch, sociaal en psychologisch
functioneren.
Met een klacht naar de dokter 2-9-2020 14.15-15.00 Psych 1, 4.1 en 4.4
Klinisch rederneren: is de vaardigheid om eigen observaties en interpretaties te koppelen aan
medische kennis.
Het klinisch redeneerproces begint bij een patiëntgebonden probleem.
De cirkel van het klinisch redeneren
,Pre-medische fase: wat er voorafgaat voordat de patiënt besluit met de klacht naar de dokter te
gaan. Begint met het ervaren van een lichamelijke klacht en eindigt met het besluit om de arts te
raadplegen. Informatie is ook relevant om beloop van de klacht en het effect van zelfzorg goed te
begrijpen.
Geeft inzicht in: cognities en emotie van de patiënt, het ziektegedrag, patiëntvoorkeuren en het
beloop van de ziekte.
Gedrag dat je in de pre-medische fase vertoont is ziektegedrag.
Een lichamelijke sensatie wordt een symptoom als je denkt dat er een medische oorzaak voor is.
Ziektegedrag voorbeelden
- Klacht uiten -> klagen
- Informatie opzoeken over symptoom ->
- Familie leden erover praten
- Met een kruik op de bank gaan liggen
Patiënten en hun omstandigheden verschillen van elkaar. Dit beïnvloedt de manier waarop zij
omgaan met het ervaren van een (psychische of lichamelijke) sensatie.
Wat maakt dat de een wel en de ander niet naar de dokter gaat met een klacht?
- Waarneming: aandacht: als je niks te doen hebt eerder dan druk, emotie, Mensen met
negatieve affectiviteit gaan eerder naar de dokter
- Interpretatie: cognitie: wat weet en denk je erover, perceptie: wat past er bij opvattingen,
self-efficacy: geloof wat je hebt of je zelf ergens iets aan kan doen en of je erin zal slagen,
locus of control: heb jij over het algemeen het idee dat zaken je overkomen of dat je er
invloed op kan uitoefenen)
- Verschillende vormen van hulp zoeken: niets doen, leken raadplegen, zelfzorg,
complementaire geneeswijzen)
Self-regulation model of illness cognition and behavior (Leventhal et al., 1984) Ook wel Common
sense illness model.
, Identity – Timeline – Cause – Control – Consequence
Van klacht naar hulpvraag 2-9-2020 15.15-16.00 H1 en 3
Het is belangrijk om een gesprek in een bepaalde volgorde te voeren. Je verzamelt
informatie door:
1. Observatie: kijken luisteren voelen ruiken
2. Anamnese: vragen stellen
3. Lichamelijk onderzoek: inspectie, auscultatie, percussie en palpatie
4. Aanvullend onderzoek: testen
Hulpvraag
1. Wensen & verwachtingen
2. Concrete vraag
Hulpvraag is afhankelijk van de betekenis van de klacht voor de patiënt en de beleving van
de klacht.
Deze wensen, verwachtingen en vragen ontstaan uit de betekenis en de belevenis die deze
persoon heeft. Valkuil om de hulpvraag in te vullen voor de patiënt. Ook al lijkt het
overduidelijk, vraag er toch naar.
Belang van de hulpvraagverheldering
- De klacht begrijpen vanuit patiënten perspectief
- Beloop van de klacht en het begrijpen vanuit het medisch perspectief, het helpt om de klacht
in medische context te beoordelen.
- Gezamenlijke besluitvorming: belangrijk om gezamenlijk tot een beslissing te komen, shared
decission making. Je doet het in afstemming met de patiënt.
- Opbouwen arts-patiënt relatie. De patiënt voelt zich gehoord en voelt dat er ruimte is om
zijn/haar verhaal te doen. Vertrouwen wordt opgebouwd. Ook de impact op zijn/haar leven.
Je bouwt het hele consult lang door aan die arts-patiënt relatie, maar aan het begin is het extra
belangrijk de vraagverheldering zodat ruimte rest van de tijd verhaal te doen en daardoor krijg je als
extra informatie dus betere diagnose. Niet alleen van belang voor tevreden patiënten, maar ook van
belang om betrouwbaar informatie te verzamelen, om informatie en advies goed over te kunnen
brengen en om mensen te ondersteunen bij (besluitvorming over) behandeling.
Bij spoed is het minder relevant om de hulpvraag uit te vragen. Gelijk handelen is dan belangrijk.
Contextinformatie is relevant om de klacht in het grotere plaatje te plaatsen belangrijk voor de
diagnose: werksituatie, stressfactoren, ziektes in de familie, leefomstandigheden,
sociaaleconomische, opleiding, religie
Beroep, Afkomst, Opleiding, kinderen, Mantelzorger, Religie
SCEGS
Somatische – cognitieve – emotionele – gedragsmatige – sociale aspecten
Van klacht naar hulpvraag PD 2-9-2020 16.15-17.00
