Positieve psychologie Jaar 2 periode 1
Week 1 Webcollege’s
Geschiedenis
Positieve psychologie is zeker niet nieuw, de wijze oudheden waren er al mee bezig. Zij
vroegen zich al af wat het leven de moeite waard maakt en hoe wij een goed leven
kunnen hebben. De positieve psychologie is nu wel anders dan vroeger.
De positieve psychologie vindt zijn oorsprong in de humanistische psychologie (50’s). Het
Humanisme was ook bezig met het menselijk bestaan, hoe kunnen we mensen als
mensen behandelen? Het Humanisme is een holistische benadering t.o.v. het menselijk
bestaan door onderzoek naar betekenis, waarden, vrijheid, tragedie, persoonlijke
verantwoordelijkheid, menselijke potentie en zelfverwezenlijking.
Abraham Maslow, Carl Rogers, Viktor Frankl.
Het humanisme kwam als reactie op het behaviorisme (= mens is stimulus-respons
machine) en psycho-analyse (=neurose, instincten, focus op negatieve aspecten).
Groot verschil tussen de positieve psychologie en het humanisme: De humanistische
psychologie was wetenschappelijk gezien niet heel sterk. Het werkte als zelfhulp, maar
niet op universiteiten. Het humanisme is meer filosofie dan psychologie.
Positieve psychologie is dus een benadering van humanistische psychologie,
maar met wetenschappelijke methodologie.
Positieve psychologie = de wetenschap van geluk en welbevinden.
Positieve psychologie = de wetenschappelijke studie van optimaal menselijk
functioneren.
Vroeger was psychologie gefocust op wat er niet goed ging met een individu (pathologie,
ziekte, neurose). Totdat meneer Seligman zich afvroeg waarom we niet meer focusten op
wat er al wel goed gaat (levensvoldoening, zingeving, motivatie).
Psychopathologie = verlichten van omstandigheden die het leven ellendig maken.
Positieve psychologie = welke omstandigheden maken het leven de moeite waard?
Ziekte model: Neurose, woede, angst, depressie, psychose
- Focus op tekortkomingen (klacht)
- Verhelpen van deficiënties
- Ongeluk vermijden
- Neutrale toestand (0) als plafond
Gezondheidsmodel: Geluk, tevredenheid, vreugde, positieve spanning (excitement)
= Positieve psychologie
- Focus op kwaliteiten (kracht)
- Versterken van competenties
- Geluk, welbevinden bevorderen
- Geen plafond
- Aandacht voor zowel positieve als (omgaan met) negatieve ervaringen
,Vanuit de positieve psychologie is er dus vooral heel erg een balans tussen ellende en
wat er al wel goed gaat en wat je daar mee kan doen.
Binnen de positieve psychologie zijn er drie thema’s:
1. De positieve beleving van de ervaring van het verleden, het heden en de
toekomst. Optimisme en dankbaarheid.
2. De positieve eigenschappen van mensen, namelijk naar hun krachten en
deugden. Moed en doorzettingsvermogen.
3. Positieve instituties en gemeenschappen en hun werking op menselijk leven.
Bijv: organisaties of samenlevingen waar hoog gescoord wordt op geluk.
De grondlegger van de positieve psychologie = Martin Seligman (1942) “Wanneer het
gaat om de ontwikkeling van mensen, is er meer te winnen door bestaande kwaliteiten
uit te bouwen, dan door te proberen hun zwaktes te repareren.”
- ‘Nikki-principe’ -> herstel de balans: kwaliteiten (strenghts)
- Missie: praktijk en wetenschap samenbrengen
- Positieve psychologie is de wetenschappelijke studie van de krachten en deugden
die mensen in staat stellen om te bloeien.
De sterke kanten benadering richt zich op het in kaart brengen van sterke kanten,
kwaliteiten en talenten van mensen.
Het gebruik van kwaliteiten is gerelateerd aan:
- Meer tevredenheid (op het werk)
- Meer zelfvertrouwen
- Meer positieve emoties
- Meer vitaliteit
- Minder stress
- Hogere motivatie
Sterke kanten van mensen kan je in kaart brengen door testen (vragenlijsten).
VIA Values In Action van Peterson en Seligman
Values In Action Scale (wetenschappelijk gevalideerd):
Zes eigenschappen die in elke cultuur belangrijk gevonden worden (virtues):
1. Wijsheid en kennis
Creatief, origineel en vindingrijk/ leergierig/ nieuwsgierig en belangstelling voor de
wereld/ levenswijs en een goed inzicht/ kritische denker, objectief & onpartijdig
2. Moed
Moed en onverschrokken/ ijverig en een echte doorzetter/ enthousiast, energiek &
levenslustig/ eerlijk, oprecht en authentiek
3. Menselijkheid (humanity)
Vriendelijk & gul/ vermogen om lief te hebben en zich te laten liefhebben/ sociale
intelligentie
4. Rechtvaardigheid
Teamwerker en loyaal aan de groep/ leiderschap/ eerlijk en rechtvaardig
5. Gematigdheid
Bescheiden en nederig/ vergevingsgezind en barmhartig/ voorzichtig, zorgvuldig &
discreet/ zelfbeheersing en discipline
6. Transcendentie (waaronder spiritualiteit)
, Waarderen van schoonheid & uitblinken/ dankbaar/ hoopvol & optimistisch/ vrolijk
& humoristisch/ spiritualiteit, zingeving & geloof
Deze test is gratis via: www.viacharacter.org
Er zijn 24 karaktersterktes, als je de test hebt ingevuld komen er 24 kwaliteiten
uit -> de nummer 1 is jouw sterkste kant en de nummer 24 de minst sterke kant.
Je 5 sterkste kanten kunnen je helpen.
Als je je eigen sterke kanten kent dan:
- Heb je kennis over eigen kwaliteiten
- Helpt het je betere (beroeps)keuzes te maken
- Helpt het je kwaliteiten in anderen eerder te herkennen
- Is het mogelijk kwaliteiten/ sterke kanten bewust in te zetten bij moeilijkheden
Het PERMA-model
Ontwikkeld door Seligman om in kaart te brengen welke elementen leiden tot een
goed leven.
Tot 2002 was het Seligmans geluk model:
(voor geluk zijn drie dingen nodig:)
- The pleasant life (een plezierig leven)
Positieve emoties, geluksmomenten
- The good life
Engagement thru strengths use (door het herkennen en inzetten van onze
(karakter)sterktes voelen we ons meer betrokken bij de dingen die we doen in ons
leven) -> hierdoor kan je bijvoorbeeld ‘flow’ ervaren.
- The meaningful life
Service someting greater than yourself (dingen doen die verder gaan dan plezier
voor onszelf)
PERMA
Positive emotions
Engagement
Relationships, Positive relationships
Meaning
Accomplishment (= we willen doelen bereiken)
Week 1 Boek (H1: What is?/ H11: Strenghts/ H5: Happiness/ H6: p.55: PERMA)
De wetenschap van de positieve psychologie opereert op drie levels:
1. Subjective level -> about feeling good, rather than doing good or being good.
2. Individual level -> identificeren van het goede leven en persoonlijke kwaliteiten
3. Group level -> acties en positief gedrag vertonen voor iets dat groter is dan
onszelf
