Bepalingen van openbare orde moet de rechter altijd ambtshalve toetsen.
Guldemond – kan de burger bij de civiele rechter terecht?
- Juiste vordering instellen.
Burgerlijke rechter als restcategorie
Voordelen:
- Declaratoir mogelijk. Verklaring voor recht mogelijk;
- Kort geding: geen connexiteitsvereiste, voorschot schadevergoeding, hoger beroep. In de
voorlopige voorziening-procedure is geen hoger beroep mogelijk;
Nadelen:
- Vernietiging niet mogelijk;
- Zelf in de zaak voorzien niet mogelijk;
- Verplichte procesvertegenwoordiging.
Voorrangsregeling
Het bestuursrechtelijke rechtsbeschermingstraject gaat voor op het civiele traject, voor zover men
daarmee een vergelijkbaar resultaat kan bereiken, alvorens men (eventueel voor het restant) aanvullende
rechtsbescherming bij de burgerlijke recht kan krijgen.
De burgerlijke rechter is altijd bevoegd als je je vordering goed inkleedt. Bijvoorbeeld bij de
onrechtmatige daad.
1. Bevoegdheid (van de rechter);
2. Is er nog een bestuurlijke weg open? Als die er is, dan gaat die voor op het civiele traject. Je bent
dan niet-ontvankelijk (van de burger).
Op het moment dat de termijnen nog openstaan, dan ben je niet-ontvankelijk. Op het moment dat de
termijnen zijn verlopen, staat er geen bestuursrechtelijk beschermingstraject meer open. De enige rechter
waar je dan nog terecht kan is de civiele rechter. Je bent dan wel ontvankelijk en daarna gaat de rechter
naar de inhoud kijken.
Hierbij is de formele rechtskracht van belang!!
Formele rechtskracht
Wanneer tegen een besluit een met voldoende waarborgen omklede rechtsgang heeft opengestaan, dient
de burgerlijke rechter ervan uit te gaan dat het besluit zowel wat betreft haar wijze van tot stand komen
als wat betreft haar inhoud in overeenstemming is met de desbetreffende wettelijke voorschriften en
algemene rechtsbeginselen.
- Ben je niet bij de bestuursrechter geweest (termijnen verstreken), of wel geweest maar het
besluit is nog steeds rechtmatig, dan zal de burgerlijke rechter uitgaan van formele en materiele
rechtmatigheid;
- Leidt tot afwijzing!
Dus:
1. Bevoegdheid;
2. Ontvankelijk
3. Inhoud, moet de rechter daar formele rechtskracht aan toekennen?
Oneigenlijke formele rechtskracht
Dit is het geval wanneer je wel bij de bestuursrechter bent geweest en hij de rechtmatigheid van het
besluit heeft vastgesteld.
Ratio formele rechtskracht
- Rechtszekerheid (termijnen);
- Doelmatige taakverdeling burgerlijke rechter en bestuursrechter (forumshoppen niet mogelijk);
- Rechtseenheid (eenheid van rechtspraak);
- Efficiënte rechtsbedeling.
, Vulhop – hoofdregel
Hier was sprake van een avv en dit is dus de burgerlijke rechter. Het beginsel van formele rechtskracht
staat beschreven in r.o. 3.3.
Er kunnen bijzondere omstandigheden zijn die nopen tot een uitzondering van dit beginsel.
Vulhop had direct tegen de eerste belastingaangifte moeten opkomen r.o. 3.3 eind.
Ekro/ Staat – staat ondoorzichtige juridieke situatie heeft geschapen, waardoor het leek dat door
een civiele procedure moest worden geprocedeerd
Tegen de beschikkingen had Ekro via de bestuursrechtelijke weg moeten opkomen. Dit kan niet meer ter
discussie staan, de formele rechtskracht staat daarin in de weg.
Er is sprake van een uitzondering in r.o. 3.5
- De staat heeft nooit gezegd dat het ging om beschikkingen;
- Het procederen is altijd via de privaatrechtelijke weg gegaan, en nu zegt de Staat ineens dat er via
het bestuursrecht moest worden geprocedeerd;
- De staat mag niet voordeel hebben van een ondoorzichtige juridieke situatie. En hij mag ook niet
stellen dat de rechter niet meer naar de beschikking mag kijken;
- Het handelen van de Staat is niet zoals van de Staat mag worden verwacht en gevraagd.
St. Oedenrode – overheid heeft onrechtmatigheid van besluit toegegeven
- De overheid geeft aan door het besluit in te trekken, dat dit besluit inderdaad onrechtmatig was;
- Geen formele rechtskracht.
Kuhne & Heitz – EU recht
- Heroverweging art. 8:119
- Latere uitspraak doet geen afbreuk aan eerdere uitspraken r.o. 15;
- Als een aantal voorwaarden is voldaan, is dan doorbreking mogelijk r.o. 17;
o Hangt samen met rechtszekerheid;
- Voorwaarden om desgevraagd opnieuw te onderzoeken in r.o. 28;
- Formele rechtskracht doorbroken.
Schadevergoeding en nadeelcompensatie
Inleidende opmerkingen – terminologie
Nadeelcompensatie: rechtmatig overheidshandelen
- Niet alle schade wordt gecompenseerd, slechts het gedeelte. Bepaald gedeelte moet geduld
worden, het algemeen belang moet gediend worden. Abnormale last, niet tot normale risico
behorend.
Verschillende perspectieven:
1. Onrechtmatig/ rechtmatig: overheidshandelen – rechter;
2. Wettelijk/ buitenwettelijk – wetgever;
3. Wijze van verkrijgen schadevergoeding – burger.
Onrechtmatig/ rechtmatig overheidshandelen
- Strijd met het recht 6:162 Bw en 8:72 Awb jo. 8:70 sub d of erkende onrechtmatigheid;
- Rechtmatig: geen strijd met het recht.
Wettelijk/ buitenwettelijk
- 6:162 BW;
- Schadevergoedingsverzoek aan bestuur/ rechter art. 8:88-8:95 Awb;
o Schade door onrechtmatige avv of beleidsregel art. 8:88 lid 2, bij de burgerlijke rechter;
- Bijzondere wetten: art. 14 Gw & Onteigeningswet;
- Nadeelcompensatie: art. 4:126 e.v. Awb.
Zuiver schadebesluiten zonder wettelijke grondslag: Van Vlordrop (in de toekomst art. 4:126 Awb).
Verzoek om schadevergoeding art. 8:90 Awb.
Onzuivere schadebesluiten: indirect schadeverzoek aan bestuur. Schade nog niet vastgesteld.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper aee. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.