Bestuursrecht college 1
Bestuurlijke bevoegdheden: wettelijke grondslag, attributie, delegatie, mandaat.
I: Legaliteitbeginsel of legaliteit vereiste?
Strafrecht art. 1 Sr, absolute verboden
Bestuursrecht
Bestuursbevoegdheden
Ordende bevoegdheid : 172 Gemw. Het orde van de openbare orde.
Presterende bevoegdheid: 11 en 40 Participatiewet (Pw), presterende overheid;
burger heeft recht op toeslagen/uitkeringen.
Arbitrerend: 21 Hw. Woningen zijn schaars, wat er is moet zo goed mogelijk worden
verdeeld.
Relatieve verboden
Regulering, iets is verboden tenzij je een vergunning heeft.
o Art. 2.1 Wabo verboden zonder vergunning
o Art. 151a Gmw afschaffing bordeelverbod
Legaliteitsvereiste
Art. 19/20/104 Gemw ‘’wet’’ (wet in formele zin)
Art. 4:23 Awb ‘’wettelijk voorschrift’’
Art. 5:4 Awb ‘’wet’’.
Legaliteitsbeginsel
= ruimer. Achtergrond is rechtszekerheid; weten mensen ervan af?
Belastend/ingrijpend overheidsoptreden
Presterend overheidsoptreden?
Bevoegdheid structuur
Normadressaat
o Wie is dit? Aan wie komt de bevoegdheid toe? Bijv. burgermeester.
Normobject
o Wat houdt bevoegdheid in? Bijv. aanwezen van plaats
veiligheidsrisicogebied.
Normcondities
o Onder welke omstandigheden kan bevoegdheid worden uitgeoefend? Bijv.
Verstoring openbare orde of vrees daarvoor
Beslissingsruimte
o Bij de bevoegdheidsuitoefening? Kan de burgermeester het doen, of moet hij
dit? Bijv. ‘’verstoring van de openbare orde’’ zit ook veel ruimte.
Bevoegdheid: vrij of gebonden
Geen beslissingsruimte
, o Imperatief (moet of mag niet)
o Objectieve normcondities
o Art. 3:11 lid 1 jo 3:10 APV: ‘’weigert indien <21 jr’’.
Discretionair: beslissingsruimte (vrijheid)
o Beleidsruimte: ‘’kan’’ of ‘’is bevoegd’’
o Beoordelingsruimte: subjectieve normcondities
o Art. 3:32 lid 2 APV: ‘’kan weigeren, indien naar zijn oordeel woon- en
leefklimaat nadelig wordt beïnvloed’’.
Relevantie
o Verhouding wetgever – bestuur
Beleidsregels art. 1:3 lid 3 en 4:81 Awb vaststellen
o Verhouding rechter – bestuur
Terughoudende rechtelijke toetsing bij beleids- of beoordelingsvrijheid
Volle rechtelijke toetsing bij gebonden bevoegdheden
o Erosie van het legaliteitsbeginsel?
Attributie=
Toekennen/ scheppen van bevoegdheid.
- Wettelijke grondslag
Bestuursbevoegdheid of wetgevende bevoegdheid geattribueerd?
- Wetgevende bevoegdheid om algemeen verbindende voorschriften te maken,
bindend en voor iedereen. Aangezien het bindend is, moet het afkomstig zijn van
wetgever. Zie art. 147 Gemw Verordening maken (=stukjes wetgeving)
- Bestuursbevoegdheid om in een concreet geval een beslissing te nemen. Zie art. 21
Huisvestingswet Vergunning
Attributie: aan wie en waarom?
- Art. 7 RWN: Kroon = minister van Justitie
- Art. 4 Huisvestigingswet = raad
- Art. 172 Gemw = burgermeester
Attributie: aan ambtenaren: problemen?
= Bevoegdheden komt bij een bestuursorgaan en hij is alleen bevoegd, maar het kan dus
ook aan een ambtenaar
- Art. 11 Awr: belastinginspecteur heeft exclusieve bevoegdheid
- Art. 2 Awr: hiërarchisch ondergeschikt
- Art. 10:22 Awb algemene en concrete instructies (volgens 10:16)
Delegatie=
Overdragen bevoegdheid delegans delegararis art. 10:13 Awb
- Doorbreking oorspronkelijke bevoegdheidspatroon
Rechtsgevolg:
- 10:13 Awb: delegararis krijgt een bevoegdheid
- 10:17 Awb: delegans verliest bevoegdheid
Vereisten:
1) Art. 10:14 Awb: geen delegatie aan ondergeschikten
2) Art. 10:15 Awb: delegatie bevoegdheid in de wet staan, mocht het worden
gedelegeerd? ‘’wettelijk voorschrift’’
o Bijv. art. 156, 165, 178 Gemw.
3) Daadwerkelijke delegatie delegatiebesluit (verordeningen)
Resterende verantwoordelijkheid delegans
- Art. 10:16 Awb beleidsregels met betrekking tot gedelegeerde bevoegdheid
- Art. 10:18 Awb intrekken delegatie(besluit)
,Delegatie op gemeentelijk niveau
Art. 156 Gmw
o Raad kan delegeren aan B&W, en bestuurscommissie (art. 83 Gemw),
tenzij aard bevoegdheden zich hiertegen verzet.
Art. 165 Gmw
o College B&W kan delegeren aan Bestuurscommissie, tenzij..
Art. 178 Gmw
o Burgermeester kan overdragen aan bestuurscommissie, tenzij
o Uitzonderingen lid 2 alle bevoegdheden die de burgermeester heeft op
basis van de gemeentewet, kunnen niet worden gedelegeerd.
Verordening op het lokaal bestuur in A’dam (=delegatiebesluit)
- Art. 2: elk stadsdeel heeft een bestuurscommissie, bestaande uit DB en voorzitter
- Art. 9: DB oefent de taken en bevoegdheden die aan hem zijn opgedragen door B&W
en burgermeester.
- Art. 15: ‘’terugnemen’’ gedelegeerde bevoegdheden ‘’indien daar naar het oordeel
van B&W of burgermeester aanleiding toe is
- Art. 17: schorsing en vernietiging door raad, B&W of burgermeester
- Bijlage = gemandateerde (in naam van B&W) en gedelegeerde bevoegdheden
Uitspraak WMO: decentralisatie EN delegatie?
art. 2.1.3 Wmo: raad stelt regels vast die noodzakelijk zijn voor besluiten B&W; in
verordening wordt in ieder geval bepaald op welke wijze hoogte wordt vastgesteld
art. 2.3.6. Wmo: bij verordening kan tariefdifferentiatie worden ingevoerd t.a.v. personen
sociale netwerk
art. 15 Verordening Emmen: B&W kunnen ‘nadere regels’ stellen t.a.v. hoogte pgb
Uitvoeringsbesluit B&W Emmen: schoonmaakondersteuning door persoon uit sociale
netwerk: 50% vergoeding.
Delegatie aan B&W toegestaan?
art. 147 jo. 156 Gmw: raad kan aan B&W delegeren, maar verzet de aard v.d.
bevoegdheid zich niet?
art. 2.1.3 Wmo: in verordening in ieder geval wijze waarop hoogte wordt vastgesteld
Wetsgeschiedenis: kader stellende rol raad; delegatie B&W met mate
CRvB: essentialia voorzieningenpakket moeten in verordening staan aard
bevoegdheid verzet zich tegen regels B&W over hoogte (50%-norm)
Mocht er gedelegeerd worden? Komt aan op de aard van de bevoegdheid, en die
verzet zich hiertegen.
Mandaat: bevoegdheidsspreiding
= Besluit kunnen nemen in naam van het bestuursorgaan, je heb dus niet zelf de
bevoegdheid 10:1 Awb
Bestuursorgaan blijft verantwoordelijk art. 10:2
Bestuursorgaan blijft zelf bevoegd art. 10:7
Bestuursorgaan kan algemene en concrete instructies geven (hier moet je je
aanhouden) art. 10:6
Bevoegdheid in beginsel gegeven art. 10:3 lid 1: ‘’kan’’ verlenen, tenzij..
Praktische noodzaak
Rechtsgevolg:
- Art. 10:1 Awb: gemandateerde kan ‘’namens’’ bestuursorgaan besluit nemen
Vereisten mandaat:
1) Is de mandaat verleend en blijft gemandateerde binnen dit mandaat?
a. Art. 10:2 jo 10:5
2) Is het verleende mandaat toegestaan?
a. Art. 10:3 jo art. 10:5 (zie mandaatbesluit)
, Mandaatverlening
Art. 10:5 Awb verlening mandaat
- Algemeen mandaat: bij besluit (art. 1:3 Awb) b.a.s.
- Concreet mandaat: bij beschikking of eventueel mondelinge beslissing
- Mandaat verlenening impliciert ‘’opdracht’’
Doel mandaat besluit: transparantie & rechtszekerheid
1) Welke bevoegdheden? Zie mandaat besluit
o Alleen verlening vergunning (ABRvS 17/2/2010) of juist alleen weigering?
o Geen beslissing op bezwaar (ABRvS 6/08/2003)
2) Aan wie?
o Met naam genoemd
o Met functie aangeduid ABRvS 6/08/2003
3) Clausuleringen?
o ABRvS 17/2/2010: alleen routinebesluiten; geen beleidsvrijheid
Verleend mandaat toelaatbaar?
1) Art. 10:3 lid 1: toelaatbaar tenzij,
o Toepasselijk wettelijk voorschrift zich verzet
Bijv. art. 177 lid 2 Gmw
o Aard bevoegdheid zich verzet
Bevoegdheid als zodanig: grondrechten, politiek gevoelig
Positie gemandateerde
Normale werkzaamheden
2) Art. 10:3 lid 2: in ieder geval niet toelaatbaar
o Vaststellen algemeen verbindende voorschriften, tenzij
Bijzondere besluitvormingsprocedure,
Art. 151b lid 2 Gemw
Vernietiging / onthouden goedkeuring besluiten (dat mag ook niet)
3) Art. 10:3 lid 3: niet toelaatbaar voor zover:
o Beslissen op bezwaar door ambtenaar die betwiste besluit in mandaat heeft
genomen. Dus jan mag niet en beslissen op bezwaar, en het primaire besluit
nemen.
4) Art. 10:3 lid 4: niet toelaatbaar, voor zover:
o Boeteoplegging door ambtenaar die proces-verbaal heeft opgemaakt, en
degene die boete uiteindelijk oplegt moet andere personen gebeuren.
5) Terug naar stap 1.1 aard bevoegdheid verzet zich?
Mandaat naar niet-ondergeschikten
Is niet helemaal uitgesloten, art. 10:4 Awb, mits:
1) Instemming gemandateerde (en diens leidinggevende)
2) Mandaatbesluit
3) Niet in strijd met de aard van de bevoegdheid
- VB: Art. 168 Gmw mandaat B&W aan 1 of meer leden, tenzij:
o Noodzaak mandaat
o Normale werkzaamheden portefeuillehouder
Problemen:
= mandaat aan niet-ondergeschikten zorgt voor problemen, omdat je ze wel instructies moet
geven en dat wordt lastig bij niet-ondergeschikten.
- Uniforme uitoefening gemandateerde bevoegdheid
- Vergunning natuurbescherming door minister aan 12 provincies gemandateerd
namens minister gelijkheidsbeginsel
