Diversiteit leerdoelen
-----------------------------------------------------------------------------------
1. Je kunt intersectionaliteit beschrijven en toepassen met het gebruik van voorbeelden…………..………..Blz. 2
2. Je kunt beschrijven hoe superdiversiteit in de NL’se samenleving tot stand is gekomen………..….……..Blz. 4
3. Je kunt migratieprocessen van de 20e en 21e eeuw beschrijven……….…….………..……….……..……....…....Blz. 7
4. Je kunt emancipatieprocessen (feminisme/LHBT beweging) van de 20e en 21e eeuw beschrijven…..Blz. 11
5. Je hebt inzicht op de gender en seksuele diversiteit die in Nederland bestaat…...…..….…...….………...…Blz. 16
6. Je kunt de fundamenten van beeldvorming, communicatie en de invloed van media toelichten aan de
hand van een aantal belangrijke concepten.………...….……..………...….………...…..……...….………...….………...Blz. 19
7. Je kunt de diverse uitsluitingsmechanismen verklaren.………...….………...….…….……...….………...….…….....Blz. 22
8. Je kunt persoonlijke en sociale impact van armoede verklaren………...….………...….………...…...….………...Blz. 24
9. Je kunt de sociaal kapitaal theorie uitleggen met gebruik van voorbeelden…...….………...….….….……....Blz. 29
10. Je kunt presentiebenadering beschrijven en toepassen bij de analyse en oplossing van relatief
eenvoudige problemen, als middel om de diversiteit in de samenleving te bevorderen..…....….………..Blz. 32
11. Je hebt inzicht op de diversiteit van levensbeschouwingen die in NL bestaan…...….……….....….………...Blz. 34
Boek: Diversiteit in de samenleving 2020
Samengevat: H1, H2, H3, H4, H6, H8, H9, H11, H12, H13, H14, H15
1
,JE KUNT INTERSECTIONALITEIT/KRUISPUNTDENKEN TOEPASSEN MET HET
GEBRUIK VAN VOORBEELDEN (H4, BLZ. 49 T/M 61)
Intersectionaliteit = Verwijst naar intersecties (kruisingen) van verschillende ordeningsprincipes die
gelijktijdig met elkaar verweven zijn in het snijpunt. Iedereen bevindt zich op een kruispunt van assen van
betekenis, waar combinaties van maatschappelijke positioneringen gelijktijdig en verweven met elkaar
samenkomen.
- Bij intersectionaliteit ben je je ervan bewust dat mensen op meerdere assen kunnen afwijken
van “ de norm “, dat die assen elkaar beïnvloeden en dat dat iemands positie in de
maatschappij bepaald.
- Maatschappelijke ongelijkheden ontstaan vaak door de machtsverhoudingen tussen de
combinaties in intersectionaliteit/kruispuntdenken.
- ormen de basis van maatschappelijke ongelijkheid, ongelijke
Machtsverhoudingen = V
behandeling en uitsluiting.
- Sommige combinaties zijn machtiger dan anderen:
Een witte heteroseksuele man van 30 jaar uit de middenklasse is machtiger dan een witte lesbische
vrouw van 50 jaar uit de arbeidersklasse.
Ordeningsprincipes = De verschillen in:
● Gender = ( man / vrouw )
● Etniciteit = ( zwart / wit )
● Levensfase = ( jong / oud )
● Religie = ( christen / moslim / hindoe)
● Sociaal economische klasse = ( arm / rijk, hoog / laag opgeleid)
● Seksuele identiteit = ( homo / hetero / transgender etc. )
- Deze assen geven richting aan de manier waarop de samenleving wordt ingericht.
- Iedereen bevindt zich op een kruispunt waar de maatschappelijke ordeningsprincipes elkaar
kruisen = intersectionaliteit
- De verschillen zijn verbonden met machtsposities in de samenleving = machtsverhoudingen.
Gangbaar denken = Het gaat om het gescheiden benaderen van de ordeningsprincipes. Dit kan een krom
beeld van de werkelijkheid geven.
Intersectioneel denken = Het gaat om het “ en - en perspectief “ i.pv. “ of - of “. Iemand bestaat uit
verschillende deelidentiteiten samen, die maken wie hij/zij in zijn/haar totaliteit is.
2
,Het gangbare denken (diversiteitsdenken) Intersectioneel denken (kruispuntdenken)
Statisch = Man blijft man, vrouw blijft vrouw, migrant blijft Dynamisch denken = Men voelt zich niet thuis in hokjes
migrant. (gender, etniciteit, seksualiteit)
Eendimensionaal = “ of - of “ denken (man of vrouw) Inclusiviteit = Het erbij horen, gevoel van beloning.
Binariteit = Man vs vrouw, homo vs hetero, nl vs migrant. Verwevenheid en gelijktijdigheid = samenhang en gelijk,
Hiërarchie en macht wisselwerking.
Sluiting = Iemand die afwijkt van “ de norm “. Meervoudigheid = Iedereen heeft een meervoudig
samengestelde identiteit, het en - en denken.
Intersectionele analyse = Verbanden kunnen naar voren komen die anders niet zo snel gelegd worden.
- Inzetten van analyse-instrumenten : “ de andere vraag stellen “
Analyse instrumenten = Met deze methode geef je aan hoe de analyse van een vraagstuk verbreed of
verdiept kan worden als het probleem vanuit een andere positie of dimensie wordt benaderd
( = meervoudig perspectief ).
- De intersectionele analyse is belangrijk om maatschappelijke posities en uitsluitingsmechanismen
vanuit een meervoudig perspectief te beschrijven en beschermen.
- Om vanuit een meervoudig perspectief te kunnen analyseren is het behulpzaam bij alle
vraagstukken “ de andere vraag “ te stellen en wat daarbij de invloed is van andere dimensies
van verschil.
“ De andere vraag “ = meervoudig kijken; vragen stellen als: wat heeft een man- of vrouw hiermee te
maken, de klasse, welke machtsaspecten spelen een mogelijke rol?
- Intersectionaliteit sluit goed aan bij de realiteit van superdiversiteit.
Intersectionaliteit is belangrijk voor een superdivers beroepenveld:
- We moeten kunnen denken/kijken vanuit een “ en - en perspectief “ en kunnen omgaan met
verschillen. We moeten kunnen kijken door de bril van een ander. Je moet onverwachts kunnen
handelen vanuit het “ niet - weten perspectief ”
> Intersectionaliteit gaat in tegen het “ wij - zij denken”, dat verbinding in de weg staat ( = ONS - denken ):
meervoudig en inclusief denken.
Inclusief denken = Een hulpbron om te zien dat niemand slechts tot een enkele groep behoort, dat
niemand tot een enkele identiteit kan worden gereduceerd, dat er een verschil bestaat in positie en macht
tussen diverse identiteiten.
3
, JE KUNT BESCHRIJVEN HOE DE (SUPER)DIVERSITEIT IN DE NEDERLANDSE
SAMENLEVING TOT STAND IS GEKOMEN (H3, BLZ. 38 T/M 49)
Diversiteit = De verscheidenheid van mensen:
● Microniveau = Op het niveau van individuen
- Personen (= verzameling van identiteiten; man/vrouw, zus, dochter, student ; behoort tot een
sociaal economische klasse, culturele groepen etc.) worden gevormd door socialisatie
● Mesoniveau = Op het niveau van groepen
- De groepen waartoe je behoort hebben verschillende eigenschappen; gezinnen, verenigingen,
vrienden
- Je kunt bij meerdere groepen tegelijk horen
● Macroniveau = Op maatschappelijk niveau ( samenleving )
- Samenlevingen hebben eigen normen, waarden, machtsfactoren, politieke en economische
structuren.
Socialisatie = Is het dwingend proces waarbij iemand, bewust en onbewust, door internalisering de
waarden, normen en andere cultuurkenmerken van hun groep krijgt aangeleerd.
Superdiversiteit = Diversiteit in diversiteit, waarbij er steeds sprake is van ontwikkeling en verandering.
- Etniciteit is niet langer voldoende om diversiteit te beschrijven.
- Volgens Vertovec zijn er 9 dimensies van differentiatie die kunnen helpen om “ diversiteit binnen
de diversiteit “ te overzien en te begrijpen.
9 dimensies van differentiatie :
1. Migratiestromen = Het is van belang om zicht te hebben op de grootte van de in- en uitstroom op het
gebied van migratie ( = de uitwisseling van individuen tussen populaties; immigratie = het vestigen
in een populatie in een ander gebied. Emigratie = het vestigen uit een populatie ).
- In de laatste decennia zien we diversiteit toenemen, zowel in de etnische achtergronden als in de
reden voor migratie.
2. Land van herkomst= Immigranten komen uit verschillende landen/gebieden. De immigranten uit
hetzelfde gebied worden vaak homogeen (= overal gelijk) beschouwd.
- Klopt niet > binnen landen zelf kan er ook een grote diversiteit bestaan door bijv. subculturen. Dus
immigranten uit hetzelfde land/gebied zijn niet homogeen.
3. Talen = Met de toename van diversiteit en etniciteit, neemt ook het aantal talen dat gesproken wordt
toe.
- De mate waarin de taal gesproken wordt kan sterk variëren.
- Op plekken waar veel personen met dezelfde afkomst wonen, zal ook meer gelegenheid zijn om
eigen taal te spreken.
4. Religie = Binnen religies die vaak onder een noemer worden aangeduid, zijn zeer grote variaties
mogelijk in opvattingen en visies.
4
