Samenvatting
Samenvatting: 'Oplossingsgerichte vragen. Handboek oplossingsgerichte gespreksvoering.'
- Instelling
- Vrije Universiteit Amsterdam (VU)
Samenvatting van de hoofdstukken 1, 2, 7, 8 & 10. Beknopte en duidelijke samenvatting.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 23 pagina's
Voorbeeld 3 van de 23 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
3 beoordelingen
Door: angeliquekoersen • 3 maanden geleden
Overzichtelijk
Door: veldemamiriam • 2 jaar geleden
Door: bichita • 1 week geleden
Voorbeeld van de inhoud
Oplossingsgerichte vragen (Bannink,2019)
1. Oplossingsgerichte gespreksvoering
Bouwen aan oplossingen of problemen oplossen
Medische model = onderzoek diagnose voorgeschreven behandeling =
symptoomreductie
Sterk probleemgericht
Het uitdiepen van het probleem leidt niet zelden tot voortijdige beëindiging van
de gesprekken, omdat er niets verandert en de cliënt de hoop op verbetering
verliest.
Andere nadelen:
in complexe, interactieve situaties zijn oorzaken vaak niet op te sporen.
Het gevaar bestaat dat we ons te snel vastleggen op een bepaalde oorzaak,
omdat die makkelijk aan te wijzen is, terwijl we de rest van de situatie en
mogelijke andere oorzaken negeren.
We kunnen soms wel de oorzaak ontdekken, maar deze niet verwijderen.
Meestal is het niet zo dat als de oorzaak verdwenen is ook het probleem is
opgelost en alles weer normaal is.
Onderzoek heeft aangetoond dat oplossingsgericht werken in het kader van
psychotherapie minder tijd kost dan probleemgericht werken en daarmee meer
kosteneffectief is; dat de autonomie van cliënten en dat er minder burn-out bij
behandelaars voorkomt.
Bij diagnostiek wordt uitgegaan van het model van stepped diagnosis analoog aan het
model in de (g)gz van stepped care.
Paradigma van de analyse en synthese
Het paradigma van de analyse maakt gebruik van reductionisme als werkvorm.
Hierbij proberen we een systeem te begrijpen door het op te delen in de
samenstellende elementen.
Die worden geïsoleerd onderzocht en het systeem wordt vervolgens gezien als
een optelsom van de elementen.
Een voorwaarde hiervoor is lineariteit. Zuivere lineariteit bestaat echter alleen
als theoretisch model.
Emergentie = het verschijnen van nieuwe eigenschappen in een systeem door grote
hoeveelheden interacties tussen kleinere elementen, als de kleinere elementen deze
eigenschappen niet vertonen.
Is een mooi begrip om het effect van de ontelbare interacties duidelijk te maken.
Onderscheidt zich van oorzakelijkheid doordat het niet specifiek van
toepassing is wetenschappelijke experimenten, waarbij meestal maar één
oorzaak-gevolgrelatie centraal staat.
Er is sprake van een oneindige of zeer grote hoeveelheid oorzaken die allemaal
samen en tegelijkertijd optreden.
,Het paradigma van de synthese kijkt men naar de samenhang van relaties tussen de
componenten binnen het geheel.
Het concentreert zich op de dynamiek.
De combinatie met oplossingsgericht werken gaat niet om het waarom, maar
om het hoe.
Tabel één
Paradigma van de analyse en synthese (gebaseerd op Bannink & Jansen, 2017)
Analyse Synthese
Oorzaak – gevolg Onvoorspelbaarheid; evolutie
Medisch model Oplossingsgerichte model
Reductionistisch convergent denken Functioneel divergent denken
Creativiteit, design
Focus op het verleden Focus op de toekomst
Statisch Dynamisch
Biomedisch onderzoek: RCT’s Informatietheorie
Standaarden, richtlijnen, protocollen (ligt vast) Navigatie door middel van entropie
Objectieve werkelijkheid Werkelijkheid is afhankelijk van observatie
(onzekerheidsprincipe van Heisenberg)
(sociologie: sociaal constructivisme)
Het oplossingsgerichte model is complementair aan het medische model (verminderen
of doen verdwijnen van ongewenst(e) gedrag/ klacht/ probleem).
In het oplossingsgerichte model gaat het om het starten met of uitbreiden van
gewenst gedrag.
Het is doelgericht en toekomstgericht, kortdurend en praktisch, gericht op
concreet resultaat, licht en positief van toon en sfeer, en energiebesparend voor
professionals.
Enkele aannamen zijn:
Het is niet nodig de oorzaak of in stand houdende factoren van een klacht of
symptoom te kennen om het te kunnen oplossen.
Snelle verandering of oplossing van het probleem is mogelijk.
Focus op oplossingen en mogelijkheden in plaats van pathologie.
Nodig de cliënt uit in actie te komen.
Zoek naar een kleine positieve verandering en moedig die aan.
Oplossingsgericht werken is een competentiegerichte benadering met zo veel
mogelijk druk op competenties, (eerdere) successen en uitzonderingen (momenten
waarop het probleem of de klacht zich had kunnen voordoen, maar dat op de een of
andere manier niet deed).
Verbetering komt vaak tot stand door het verplaatsen van de aandacht van
ontevredenheid over de huidige situatie naar een positief doel en door stappen in die
richting te zetten. Dit proces in het verschuiven van aandacht bestaat uit drie stappen:
1. Erkennen van het probleem: ‘Dit is vast moeilijk voor je.’
2. Suggereren van een veranderwens: ‘Begrijp ik dat je dat graag anders zou
willen?’
3. Vragen naar de gewenste toekomst: ‘Hoe zou je het anders willen?’
Het oplossingsgerichte model in de psychiatrie is een goede aanvulling op het reguliere
medische model.
, Van Staveren (2013) stelt dat een aantal gespreksvaardigheden in de psychiatrie
ontleend zijn aan de oplossingsgerichte therapie:
De oprechte en onbevangen houding van waaruit hulpverleners luisteren en
vragen stellen.
Zij stellen specifieke vragen (zoals copingvragen, context- en relatievragen, en
schaalvragen) en veel open vragen.
Creëren een optimistische, hoopvolle stemming door oprecht gemeende
complimenten en erkenning te geven, en door samen met de patiënt positieve
doelbeschrijvingen te formuleren.
Het oplossingsgerichte paradigma gaat over het ontwerpen van een uitkomst die er
eerder nog niet was.
Korte historie
In de jaren 80 ontwikkeld door De Shazer, Berg en collega’s van het Brief Family
Therapy Center in Milwaukee in de VS.
De Shazer (1985) formuleerde enkele stellingen ten aanzien van oplossingsgericht
werken. Hij baseerde zich daarbij tevens op ideeën van Einstein.
De klasse van problemen behoort niet tot de klasse van oplossingen.
Analyse van problemen is niet nodig om tot oplossingen te komen, analyse
van oplossingen is dat wel.
De cliënt is expert hij bepaalt zijn doel en de weg om dat te bereiken.
Wat niet stuk is, moet je niet maken.
Als iets (beter) werkt, doe er meer van.
Als iets niet werkt, stop en doe iets anders.
De medewerkers van het Brief Family Therapy Center ontdekten dat drie
gedragingen van de therapeut ervoor zorgden dat cliënten viermaal zo vaak spraken
over oplossingen, verandering en hulpbronnen:
1. Het stellen van uitnodigende vragen: ‘Wat wil je voor het probleem in de plaats?’
of: ‘Wat is er beter?’
2. Het stellen van detailvragen: ‘Hoe deed je dat precies?’ ‘Wat deed je precies
waardoor het beter ging?’
3. Het geven van verbale ‘beloningen’; het geven van complimenten en het stellen
van competentievragen: ‘Hoe is je dat gelukt?’ ‘Hoe kwam je op dat goede idee?’
De psychiater Erickson (1980)
Benadrukte de competentie van cliënten en meende dat het er niet om ging de
behandeling aan te passen aan een diagnostische classificatie, maar te zoeken
naar welke mogelijkheden de cliënt laat zien om iets (anders) te doen.
Gebruikte de hypnotische techniek pseudo-oriëntatie in de tijd hij liet zijn
patiënten zich in hypnose voorstellen dat ze hem over zes maanden
tegenkwamen, en hem vertelden dat hun probleem was opgelost en hoe ze dat
voor elkaar hadden gekregen.
Ook Covey (1989) gaf het advies om aan het eind te beginnen.
De positieve psychologie, waarin welbevinden en optimaal functioneren (floreren)
centraal staan, en oplossingsgericht werken hebben veel met elkaar gemeen, hoewel er
ook duidelijke verschillen zijn.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper HvH. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 82191 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen