Begrippenlijst uit de leerstof op youlearn (online werkboek).
Gebruik gemaakt van de stof op youlearn en de begrippenlijst van youlearn met uitwerkingen van de online colleges.
Begrippen thema 1
Empirische onderzoekscyclus Het systematische en iteratieve proces van wetenschappelijk onderzoek. Het kent vijf fasen:
[F-O-V-A-R] 1. Formuleren van een onderzoeksvraag (bepaald hoe een studie ontworpen
kan worden).
2. Ontwerpen van een studie.
3. Verzamelen van data.
4. Analyseren van data.
5. Rapporteren.
Hoewel verzameling van data altijd pas kan starten nadat de onderzoeksvraag en het ontwerp
van de studie vastliggen, ook omdat dataverzameling altijd pas kan plaatsvinden na ethische
toetsing, lopen de stadia in de praktijk soms door elkaar heen.
Iteratief Herhalend. De onderzoekscyclus is iteratief. Uit onderzoek kunnen nieuwe onderzoeksvragen
‘De fasen lopen in de praktijk door elkaar’ voortkomen, analyses bij het ontwerpen van een studie kunnen gevolgen hebben voor
onderzoeksproces etc. Het verzamelen van data kan pas als de studie ontworpen is,
onderzoeksvraag kan daarna niet meer aangepast worden. Het verzamelen van data kan pas
beginnen als de studie is ontworpen, dan kan de onderzoeksvraag niet meer aangepast
worden.
Ethiek Normen, waarden, gebruiken/gewoonten en ‘moreel’. Ethiek en integriteit in
wetenschappelijk onderzoek is van belang, omdat:
1. Onderzoeksobjecten zijn meestal mensen
2. Onderzoek gebeurt met publieke middelen.
Het moet dus transparant en herleidbaar zijn.
Helsinki declaratie 1964 Opgesteld document met als doel richtinggevend te zijn op het gebied van ethische principes
voor artsen en andere betrokkenen bij medisch onderzoek (implementatie WMO). De
onderliggende principes van deze richtlijn wordt beschouwd als een basis voor ethische
besluitvorming bij wetenschappelijk onderzoek.
Onderzoek Het systematische verzamelen van data om een of meer onderzoeksvragen te beantwoorden.
Ethische commissies Om besluiten over wetenschappelijk onderzoek te nemen zijn er ethische commissies
[K-B-A-O] ingesteld. Deze commissies:
1. Maken een afweging van de kosten van een studie.
2. Beschermen de deelnemers.
3. Beoordelen of de anonimiteit van de deelnemers is gewaarborgd.
4. Beoordelen of er goed wordt omgegaan met de data na en tijdens het onderzoek.
Medisch Ethische Toetsings Commissie Een commissie die van medisch ethisch onderzoek (onderzoek dat onder de WMO valt) toetst
of het ethisch toelaatbaar is. De cETO toetst of onderzoek onder de WMO valt of niet.
WMO Hierin worden de principes van de Declaratie van Helsinki geïmplementeerd. Bepaalt dat
‘Zie Wet medisch onderzoek’ onderzoek dat onder WMO valt niet uitgevoerd mag worden als een Medisch- Ethische
Toetsingscommissie (METC) het onderzoek niet eerst heeft getoetst en goedgekeurd.
Het meeste psychologische en onderwijs wetenschappelijke onderzoek valt dus niet onder de
WMO, het is namelijk niet medisch.
Wet Medisch Onderzoek De wet die bepaalt onder welke voorwaarden medisch wetenschappelijk onderzoek mag
worden uitgevoerd. Een van deze voorwaarden in ethische toetsing door een METC, en of die
nodig is, wordt bij de Open Universiteit bepaald door de cETO. Het meeste psychologische en
onderwijs wetenschappelijk onderzoek valt hier dus niet onder.
Artikel Een artikel is een rapportage over een wetenschappelijk onderzoek, dat wordt gepubliceerd in
een wetenschappelijke journal. Artikelen hebben meestal de vier secties:
1. Inleiding (de onderbouwing van de onderzoeksvragen en/of hypothesen)
2. Methode (de informatie die nodig is om de studie te repliceren)
3. Resultaten (een beschrijving van de uitkomsten van de studie)
4. Discussie (de interpretatie van de uitkomsten).
Commissie ethische toetsing onderzoek / Een commissie binnen de Open Universiteit die onderzoek ethisch toetst. Omdat het meeste
cETO psychologische onderzoek niet medisch en niet onder de WMO valt is er een ethische code
ontwikkeld voor alle sociale en gedragswetenschappelijk onderzoek.
, Informed Consent Een verklaring die deelnemers aan onderzoek moeten tekenen voordat ze deel kunnen nemen.
[A-V-N-S] In informed consent geven deelnemers aan dat ze:
1. De gelegenheid hebben gehad om de achtergrondinformatie te lezen.
2. De gelegenheid hebben gehad om vragen te stellen.
3. De gelegenheid hebben gehad om over hun deelname na te denken.
4. Begrijpen dat ze op elk moment met het onderzoek kunnen stoppen
zonder consequenties en zonder opgave van reden.
De onderzoeker verplicht zich bovendien tot het volledig anonimiseren van de data. Dit is
belangrijk omdat bij wetenschappelijk onderzoek openbaar gemaakt worden.
Data Management plan In dit plan leggen onderzoekers uit hoe ze de data en metadata in hun onderzoek opslaan en
verwerken. In de praktijk manifesteert een goed datamanagementplan zich in een werkwijze:
door vanaf het begin van een project netjes te werken, nauwkeurig alle acties en besluiten en
onderbouwing bij te houden en een duidelijke directorystructuur en bestandsnamen te
gebruiken is adequate archivering na afloop heel eenvoudig.
1. Beschrijven hoe data tijdens onderzoek wordt opgeslagen
2. Hoe data wordt geanonimiseerd
3. Wie toegang heeft tot niet-geanonimiseerde (versleutelde) data
4. Hoe data na afloop van project langdurig wordt opgeslagen
5. Beschrijft hoe met metadata (data over data) wordt omgegaan
Meta data Data over data. Nodig om een databestand te begrijpen. Bijvoorbeeld:
Ingevuld informed consent
Gebruikte materialen.
Full Disclosure Openheid is in wetenschappelijk onderzoek erg belangrijk. Full Disclosure betekent dat
onderzoekers bij hun onderzoek alles meepubliceren dat nodig is om het onderzoek te
repliceren; dat de data worden mee gepubliceerd; en dat alles dat nodig is om de analyses
nauwkeurig te reproduceren wordt mee gepubliceerd. Uit het full disclosure-principe volgt
daarom ook dat wetenschappers de verantwoordelijkheid hebben om vanaf het begin van de
studie erop te anticiperen dat de producten van een studie zo veel mogelijk toegankelijk
moeten zijn voor een internationaal publiek.
Journal Een journal is een wetenschappelijk tijdschrift en is lange tijd de voornaamste manier geweest
waarop wetenschappers hun bevindingen met elkaar deelden. Voordat het internet bestond
waren journals alleen beschikbaar in papiervorm, maar tegenwoordig zijn ze allemaal ook
digitaal beschikbaar en steeds meer journals zijn alleen digitaal beschikbaar. Wetenschappers
communiceren in de vorm van artikelen, die naar een journal worden gestuurd en dan worden
beoordeeld door andere wetenschappers, zogenaamde peer reviewers, voor dat ze worden
geaccepteerd en gepubliceerd. Steeds meer journals zijn Open Access: dit betekent dat ze
gratis toegankelijk zijn.
Betrouwbaarheid/ betrouwbaar De mate waarin een operationalisatie bij herhaling dezelfde uitkomsten geeft.
‘Is nooit perfect en wordt beïnvloed door de Betrouwbaarheid is het omgekeerde van toeval, steekproeffout en meetfout: als een
meetfout’ meetinstrument bijvoorbeeld elke keer een andere uitkomst geeft terwijl datgene dat wordt
‘Een belangrijk aspect van deze definitie van gemeten stabiel blijft, is het een erg betrouwbaar meetinstrument. Samen met validiteit
betrouwbaarheid is dat die gebaseerd is op de
bepaalt betrouwbaarheid de kwaliteit van een operationalisatie.
aanname dat datgene wat wordt gemeten
stabiel is’
Wanneer een instrument altijd precies dezelfde uitkomst geeft. Als een meting van een
stabiele variabele bij herhaling dezelfde resultaten oplevert.
Valide Een operationalisatie is valide als de validiteit hoog is.
Validiteit Validiteit is een kenmerk van de toepassing van een operationalisatie (een meetinstrument of
een manipulatie) in een gegeven steekproef en betreft de mate waarin de data die worden
‘Mate waarin iets meet wat het beoogd te verkregen met die operationalisatie corresponderen met de variabele die de operationalisatie
meten. Om de validiteit te bepalen gebruiken operationaliseert.
we vaak een vergelijking met een andere Validiteit heeft betrekking op de vraag of de representatie van de realiteit binnen een
schaal/iets wat hetzelfde meet’
onderzoek wel overeenkomt met de realiteit in de echte wereld.
Meetfout/ ruis Meetfout is een vorm van onsystematische bias: een verstoring in een variabele die wordt
‘Alle externe storende factoren die beïnvloeden veroorzaakt door de meting. Hoe kleiner de meetfout in een variabele, hoe betrouwbaarder de
dat je anders scoort (bijvoorbeeld het weer, betreffende operationalisatie is. Naarmate er minder fout is, is een meting betrouwbaarder.
stemming). Je kan hier weinig aan doen, alleen Met elk meetinstrument is de uitkomst niet uitsluitend afhankelijk van wat we willen meten,
proberen te voorkomen’
maar ook van externe factoren.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper AFLD. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
