Thema 1; democratie – hoofdstuk 1; politiek.
Stel dat er veel files zijn tussen twee steden. Moet de snelweg dan worden verbreed of moet er een
nieuwe spoorverbinding worden aangelegd? In elk land of gebied moeten dit soort keuzes worden
gemaakt. Het maken van zulke keuzes, noem je politiek.
Iemand die politieke keuzes maakt, noem je een politicus. Voorbeelden van politici zijn ministers en
burgemeesters. Bij het maken van keuzes hebben politici te maken met verschillende meningen en
belangen uit de samenleving. Politici moeten bij hun keuzes rekening houden met verschillende
meningen en belangen van mensen.
Een democratie is een bestuursvorm waarbij alle burgers mogen meebeslissen en invloed uitoefenen
op het bestuur van het land. In een democratie hebben burgers inspraak in de politiek. Dat betekent
dat burgers mogen meepraten en hun meningen mogen geven over kwesties in de samenleving.
In sommige landen hebben burgers vrijwel niets in te brengen in de politiek. Zo’n land noem je een
dictatuur. Een dictatuur is een bestuursvorm waarbij één persoon of een kleine groep mensen alle
macht in handen heeft. Degene die een dictatuur in handen heeft, noem je een dictator. In een
dictatuur neemt de dictator of een kleine groep machthebbers alle politieke beslissingen. Daar wordt
niet over gestemd. In een dictatuur hebben burgers geen inspraak en worden tegenstanders van de
dictator vaak onderdrukt. Ook is er geen vrijheid van meningsuiting.
In een aristocratie is de macht in handen van een elite, een bevoorrechte groep mensen. Dit kunnen
bijvoorbeeld mensen zijn met het meest geld, mensen van adellijke afkomst of mensen met de
hoogste opleiding.
In een theocratie is een godheid de hoogste macht. Religieuze leiders hebben veel te zeggen in een
theocratie, omdat zij de godheid vertegenwoordigen.
Thema 1; democratie – hoofdstuk 2; democratie in Nederland.
Bij directe democratie nemen burgers zelf politieke beslissingen. Bijvoorbeeld door te stemmen over
een politieke keuze. Het voorleggen van een plan aan de bevolking noem je een referendum. Er kan
bijvoorbeeld een referendum worden gehouden or een wetsvoorstel. De bevolking stemt dan voor of
tegen het wetsvoorstel.
Bij indirecte democratie maken niet de burgers, maar volksvertegenwoordigers politieke keuzes. Een
volksvertegenwoordiger is iemand die beslissingen neemt namens de bevolking van het land. Tijdens
verkiezingen stemmen burgers over wie hun mag vertegenwoordigen in de politiek.
Het nemen van beslissingen is in een indirecte democratie eenvoudiger dan in een directe
democratie. Alleen de volksvertegenwoordigers hoeven namelijk te stemmen en niet alle burgers.
De gemeenteraad bestaat uit volksvertegenwoordigers van een gemeente. De
volksvertegenwoordigers zijn gekozen door de inwoners van die gemeente. De gemeenteraad neemt
politieke beslissingen in de gemeente. Bijvoorbeeld of een gebied moet worden ingericht als
woonwijk of als industrieterrein. Via de gemeenteraad hebben burgers dus invloed op de
gemeentepolitiek.
, De Provinciale Staten bestaan uit volksvertegenwoordigers van een provincie. De
volksvertegenwoordigers zijn gekozen door de inwoners van de provincie. De Provinciale Staten
nemen politieke beslissingen in de provincie. Bijvoorbeeld of er een nieuw natuurgebied of een
nieuwe weg moet komen tussen twee steden. Via de Provinciale Staten hebben burgers dus invloed
op de politiek in de provincie.
In het parlement zitten volksvertegenwoordigers van het land. Het parlement van Nederland bestaat
uit de Eerste Kamer en de Tweede Kamer. Deze nemen politieke beslissingen over landelijke
problemen en kwesties. Bijvoorbeeld het verhogen van belasting op alcohol en sigaretten, extra geld
moet worden uitgegeven aan de opleidingen van politieagenten.
De Eerste Kamer heeft 75 leden. De Eerst Kamerleden worden gekozen door de leden van de
Provinciale Staten. De leden van de Eerste Kamer worden dus niet direct, maar indirect gekozen door
de inwoners van Nederland. De Eerste Kamer heeft twee hoofdtaken; het controleren van de
regering en het goedkeuren of verwerpen van wetsvoorstellen.
De Tweede Kamer heeft 150 leden. De Tweede Kamerleden worden direct gekozen door de
bevolking van Nederland. Dit gebeurt tijdens de landelijke verkiezingen. De Tweede Kamer heeft
twee hoofdtaken; het controleren van de regering en het goedkeuren of verwerpen van
wetsvoorstellen.
Burgers hebben invloed op beslissingen door direct en indirect de leden van het parlement te kiezen.
Je noemt Nederland daarom een parlementaire democratie. Een parlementaire democratie is een
vorm van indirecte democratie waarbij burgers via volksvertegenwoordigers in het parlement invloed
hebben op belangrijke politieke kwesties.
Thema 1; democratie – hoofdstuk 3; invloed op de politiek.
Je kunt ook op andere manieren invloed uitoefenen op de politiek. Bijvoorbeeld door zelf een
probleem aan te kaarten bij een Tweede Kamerlid of door een voorstel in te dienen bij de
gemeenteraad. Een onderwerp kan dan op de politieke agenda terechtkomen. Dat betekent dat de
politici het onderwerp bespreken.
Het systeemmodel;
1. Inputfase; in de inputfase introduceren burgers en organisaties hun wensen en ideeën.
2. Conversiefase; in de conversiefase pakken politici een aantal van die wensen op en zetten
deze om in politieke keuzes. Politici vergaderen over de onderwerpen en proberen hierover een
besluit te nemen.
3. Outputfase; in de outputfase nemen politici een besluit en voeren ze het besluit uit.
Het barrièremodel;
1. De eerste barrière is het verkrijgen van steun in de samenleving. Je moet medestanders inden
voor jouw idee, bijvoorbeeld via de media. Dat is nodig om ervoor te zorgen dat het idee wordt
opgepikt door de politiek.
2. De tweede barrière is het verkrijgen van politieke steun. Politici moeten het idee bespreken en
steunen.
3. De derde barrière is het behalen van een politieke meerderheid. Dat betekent dat meer dan de
helt van de politici in het parlement het idee moeten steunen. Het idee kan anders niet worden
omgezet in een wet of regel.
4. De vierde barrière is de uitvoering van de wet of regel mogelijk maken en controleren.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper angeliekkors. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.