Dit document is een samenvatting van het studieboek 'Een wereld vol geloof, basiskennis christendom'. Dit is de meest recente versie van het boek, deze samenvatting is geschreven in januari 2021. De samenvatting is 19 pagina's en bevat de hoofdstukken 2 t/m 5. Hoofdstuk 1 is niet samengevat omdat d...
Een wereld voor geloof. Basiskennis christendom
Hoofdstukken 2, 3, 4 en 5
Hoofdstuk 2: Geschiedenis en stromingen
Reformatorische kerken
Lezing en uitleg van de bijbel spelen een centrale rol. Na het lezen van deze teksten
wordt er altijd een preek gehouden door de dominee.
Een paar keer per jaar wordt een avondmaal gevierd.
Psalmen worden vaak gezongen op oude Geneefse melodieën via een orgel.
Streng in zondagrust , relaties en kerkgang.
Evangelische gemeenten
Er wordt gezongen door een band, liederen worden via een beamer geprojecteerd.
Er wordt geroepen om Jezus toe te laten in hun leven en om te leven op een manier
die God voor ogen heeft.
Gebedsmomenten zijn belangrijk.
Rooms-katholieke kerken
Gebed en lezen uit de bijbel speelt een belangrijke rol.
Rituelen zijn belangrijk; kruisje slaan en wierrook branden.
In de mis wordt altijd de eucharistie gevierd (stukjes brood wordt uitgedeeld nadat zij
in wijn zijn gedoopt). Eucharistie betekend dankzegging en wordt gevierd dat jezus
zelf onder de gelovigen aanwezig is. Maria speelt een belangrijke rol.
De priester heeft een bijzondere verbintenis met de katholieke kerk. Hij is door een
bisschop tot priester gewijd.
Bijbelteksten en liederen worden gezonden. Dat gebeurt door te reciteren, dit zit
tussen praten en zingen in. Ook een koor zingt vaak.
Latijn is de voertaal in de katholieke kerk.
Protestantse kerken
Hier worden liederen gezongen en begeleid vanaf de piano.
Lezing en uitleg van de bijbel is belangrijk.
Ongeveer eens in de zes weken is het avondmaal. Dit ritueel laat saamhorigheid zien
in de kerk.
Kerken gaan vaak met elkaar in gesprek over de overeenkomsten: Oecumene.
Ontstaan van de kerk
Jezus had twaalf volgelingen die met hem meereisden van stad naar stad, de
discipelen of leerlingen. Na het leven van Jezus gingen zijn leerlingen door met het
verspreiden van zijn boodschap. Zo ontstonden waarschijnlijk de eerste christelijke
gemeenten. De eerste gemeenten ontmoetten elkaar in huizen en zaaltjes. In hun
samenkomsten speelden maaltijden een belangrijke rol.
Vervolging
In de eerste eeuw werd het Christendom beschouwd als een bedreiging voor de
openbare orde, omdat ze niet onvoorwaardelijk trouw zouden zijn aan de wereldlijke
machthebbers. Ook liepen ze als kwetsbare minderheid het gevaar om
,buitengesloten en gestigmatiseerd te worden. Veel christenen moesten in het geheim
hun geloof uitdragen. Ze hadden hierbij een geheim herkenningsteken waaraan ze
elkaar als christenen konden herkennen, dit had de vorm van een vis: Het
ichtusteken.
De vis had een dieperliggende betekenis. Christenen geloofden dat Jezus Christus,
de Zoon van God, hun redder was. Ze kortte dit af met:
I Ièsous (= Jezus)
CH Christos (= Christus)
TH Theos (= God)
U Uios (= zoon van)
S Sotèr (= redder)
In bepaalde perioden van de geschiedenis hadden christenen te lijden onder
vervolging. Dit veranderde rond het jaar 313 toen de Romeinse keizer Constantijn de
Grote zich bekeerde tot het christendom. Het christendom werd toen de
staatsgodsdienst in grote delen van Europa.
Het christendom komt voort uit het jodendom. De eerste christenen hadden
oorspronkelijk een joodse achtergrond. Later kwamen er ook gelovigen bij die geen
joodse achtergrond hadden. Een discussie kwam voort omdat de christenen niet
wisten of zij alle godsdienstige gebruiken uit het jodendom zouden moeten
overnemen. Moesten de christenen de sabbat ook als rustdag houden? Over dit
soort vragen bestonden in de vroege kerk al verschillende ideeën.
De discussie die daarover werd gevoerd zijn ook al in de Bijbel terug te vinden. De
apostel Paulus schrijft erover in zijn brief die hij stuurde aan christenen in Rome. Hij
schreef: “De een beschouwt bepaalde dagen als een feestdag, voor de ander zijn
alle dagen gelijk. Laat iedereen zijn eigen overtuiging volgen”. De onderlinge
verschillen hadden volgens Paulus ook een bepaalde waarde.
Vanaf de tweede eeuw konden veel gelovigen gebruik maken van evangeliën die wij
nu ook nog kennen. Maar toch bleven er vragen over wat de boodschap was die
Jezus had uitgedragen. In een aantal gevallen werd daarom een speciale
vergadering bijeengeroepen waar christenen uit verschillende plaatsen met elkaar in
gesprek gingen, een concilie.
Naarmate er meer plaatselijke gemeenten kwamen werd het ook belangrijker dat de
kerk een organisatiestructuur kreeg. Al vroeg in de geschiedenis waren er in
verschillende plaatsen leidende figuren die patriarchen werden genoemd. Voor de
westerse kerk zou de patriarch van Rome de belangrijkste worden. De bisschop van
Rome kreeg uiteindelijk de titel ‘paus’: Hij gold als de ‘vader van de gelovigen’.
De theoloog Irenaeus schreef in 180 een lijst met kerkelijke leiders van Rome, die
terugging tot op de apostel Petrus. Petrus is degene van wie in de bijbel gezegd
wordt: ‘Jij bent Petrus, de rots waarop ik mijn kerk zal bouwen.’ (Matteüs 16:18)
Irenaeus beschouwde de bisschoppen van Rome als opvolgers van Petrus, en
daarom vond hij dat ze een belangrijke positie hadden.
, De middeleeuwen
Kloosters waren instellingen waar mensen zich terugtrokken om hun hele leven in
dienst te stellen van god. Het dagelijks gebed speelde een grote rol. Veel kloosters
hadden ook een belangrijke maatschappelijke rol zoals bijvoorbeeld in de armenzorg,
ziekenzorg en het onderwijs.
Verschillende praktijken werden beschreven in kloosterregels. Benedictus leefde van
480 tot 540 en beschreef een manier van het kloosterleven waarin bezinning en
arbeid allebei belangrijk waren. ‘Ora et labora’ was een belangrijk motto van hem:
Bid en werk. Veel kloosters volgde deze leefregel van Benedictus.
Een ander voorbeeld van een kloosterregel is die van Augustinus. Kenmerkend voor
zijn regel is de nadruk op eenheid tussen kloosterlingen onderling en eenheid met
God.
Willibrord en Bonifatius brachten het christendom naar onze regio’s en zo
ontstonden de eerste kleine kerkjes in dit gebied.
De kerk die onder leiding stond van de paus in Rome kreeg al snel de naam
‘katholieke kerk’. Bisschoppen hadden de verantwoordelijkheid voor een bepaald
gebied. Deze bisschoppen vielen weer onder de verantwoordelijkheid van de paus.
Zo kon de paus zijn invloed in een groot gebied laten gelden.
Ketters zijn mensen met afwijkende ideeën en zo de eenheid van de kerk op de
proef stelde.
Bepaalde groepen uit de kerk wilde het gezag van de paus niet langer erkennen en
kozen zelf een nieuwe paus uit, dit was dan een tegenpaus. De eerste keer dat dit
gebeurde was al in de derde eeuw.
De grootste verdeeldheid in de katholieke kerk vond plaats in de jaren vanaf 1378,
toen er een jarenlange strijd woedde over het pausschap. Naast de paus in Rome
was er ook een lange tijd een in het Franse Avignon. In 1417 kwam er een paus die
door alle partijen werd erkend.
Op verschillende plaatsen ontstonden hierna hervormingsbewegingen. Dit waren
groeperingen die aandacht wilden vragen voor bepaalde ideeën of praktijken binnen
de kerk. Vaak wilde men daarbij de kerk terugbrengen naar het beeld van de eerste
kerk, zoals beschreven in het boek Handelingen.
In 1375 ontstond de beweging in Deventer, de Moderne Devotie, die uitging van de
Nederlander Geert Grote. En spande zich in voor een vernieuwing van het geestelijk
leven van de gelovige. Hij pleitte voor goed onderwijs en voor goede lectuur voor de
gelovigen.
Voor mensen die iets verkeerds hadden gedaan wist de kerk een manier om toch
weer met God in het reine te komen. De gelovige middeleeuwer kon bij de kerk een
‘aflaat’ krijgen. Mensen betaalden een geldbedrag als boetedoening.
Volgens critici als Maarten Luther nam de handel in aflaten te snel toe. Hij vond het
gevaarlijk dat de kerk op deze manier te veel macht kreeg.
Een van de kritiekpunten die Maarten Luther had, betrof de leiding van de kerk.
Priesters hadden in de katholieke kerk de gelofte van het celibaat afgelegd. Dat
betekend dat ze beloofd hadden niet te zullen trouwen en geen seks te hebben. Veel
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper liliannoteboom. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,98. Je zit daarna nergens aan vast.
