Tentamen (uitwerkingen)
Uitwerking sheets HC5-HC10 + Bundel tentamenvragen
- Instelling
- Vrije Universiteit Amsterdam (VU)
Uitwerking sheets HC5-HC10 + Verzameling tentamenvragen
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 45 pagina's
Voorbeeld 2 van de 45 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
VolgenVoorbeeld van de inhoud
VU - SAMENVATTING FILOSOFIE HC5 T/M HC10 + TENTAMENVRAGEN 1Hoorcollege 5: Wat bepaalt de acceptatie in wetenschappelijke kennis?
1. Inleiding
Middeleeuwen: Filosofie als „dienstmaagd van de theologie‟.
Moderne Tijd (vanaf Descartes): Filosofie als „dienstmaagd van de wetenschap‟.
2. Standaardbeeld: op zoek naar „positief bewijs‟
- Verificatiecriterium (Ayer, 1946): een uitspraak wordt aannemelijker naarmate
het door meer experimenten of observaties wordt bevestigd. Een theorie is
wetenschappelijk als hij „waar gemaakt‟ kan worden aan de hand van feiten
die door theorievrije waarneming zijn verkregen. Ideaal: wetenschap als een
geheel van ware uitspraken, in het bijzonder empirische regelmatigheden en
wetten. „‟Alle kraaien zijn zwart‟‟.
- Confirmatiecriterium: een theorie is wetenschappelijk als hij „bevestigd‟ kan
worden aan de hand van feiten die door theorievrije waarneming zijn
verkregen. Bijgesteld ideaal: van waarheid via waarschijnlijkheid naar
praktische zekerheid.
- Empirische cyclus: Je kon door het vergaren van empirisch bewijsmateriaal
wetten formuleren, daaruit kon je theorieën voorspellen, daar kwamen weer
nieuwe wetten uit en dan had je weer empirische basis. Idee is dat alles
begint bij de waarneming, zoeken naar positief bewijs, en dan kun je komen
bij wetten en theorieën.
3
H
Theorie, T de ypo
g
du th
in
ct ese
m
ie v
r
vo
or
m
rie
co
g
in
in
nf
eo
irm g
ar
Th
l
rk
ati 4
ve
Empirische e Nieuwe
2 wetten vo Empirische wetten
or
e
(universeel)
ati
sp (universeel)
irm
elli
C ng g
nf
n
in onfi lli
co
du rm
cti a spe
e tie or
Empirische basis vo
van feiten
(singulier)
1
- Standaardbeeld begint bij observeren.
o Observatiefase: hij gaat in het veld op zoek naar zwarte kraaien.
o Inductieve fase: ik heb drie zwarte kraaien gezien, kan ik van
bijzondere uitspraken naar een algemene afspraak, algemene wet
(van specifiek naar algemeen).
o Deductieve fase: als ik morgen een kraai zie, dan zal die ook zwart
zijn (van algemeen naar specifiek).
o Toetsingsfase: klopt het wel? Doorgaan met waarnemingen doen.
o Evaluatieve fase: als ik een witte kraai tegenkom moet de theorie
worden bijgesteld/verworpen.
o Conclusie
o Confirmatie: je zoekt bevestiging van de hypothese via de empirische
cyclus. Zoeken naar positief bewijs.
o Acceptatie van wetenschappelijke kennis gaat dus van verificatie naar
confirmatie, via de emprische cyclus.
o Dit beeld van empirisch onderzoek is echter niet compleet…….
, VU - SAMENVATTING FILOSOFIE HC5 T/M HC10 + TENTAMENVRAGEN 2
3. Karl Popper: falsificatie en rationele consensus
- Falsificatie-criterium: Volgens Popper is verificatie of confirmatie te zwak:
o Wat heb je bewezen als je steeds opnieuw een zwarte kraai ziet?
o Beter ga je op zoek naar een witte kraai!
o Het idee: een theorie moet het risico lopen om met de feiten te
kunnen botsen.
o Adler had een theorie over minderwaardigheidscomplex. Die theorie
kan niet botsen met de feiten. Stel een man heeft een
minderwaardigheidscomplex, hij loopt door Amsterdam en in de
gracht ligt een kind. Die man loopt eraan voorbij want hij heeft het
idee dat hij niet in het water kan springen. Als hij wel in het water
springt kan de theorie ook worden verklaard want dan zal hij een
andere verklaring geven. M.a.w., die hele theorie kan niet botsen met
feiten. Wat er ook gebeurt, de theorie kan het altijd verklaren. Deze
theorie is volgens Popper nooit goed.
o Einstein was in zijn tijd een vreemde man. Als je de theorie gaat
toetsen zal je snel feiten vinden die met de theorie kunnen botsen
dachten mensen. Maar dat gebeurde helemaal niet. Einstein was dus
Poppers held.
o Het gaat erom dat een hypothese in principe weerlegt moet kunnen
worden. Een hypothese of theorie is wetenschappelijk als zij
weerlegbaar of falsifieerbaar is.
- Popper zegt dat waarheid een onbereikbaar ideaal is. Het enige dat haalbaar
is, is dat je uit alle hypothesen de onware elimineert. Alle uitspraken die niet
weerlegt worden, moet je zien als „‟benaderen van de waarheid / voorlopig
waar‟‟.
- Objectiviteit als intersubjectieve overeenstemming: wetenschappelijk
onderzoek is onafhankelijk van onderzoeker etc.. Goede wetenschap is
volgens hem als meerdere wetenschappers (inter) het met elkaar eens zijn
(subjectief).
- Consensus kan bereikt worden door:
- Strategisch: omdat je graag wil dat degene die iets naar voren
brengt je vriend blijft. Omdat diegene anders misschien jouw
belangen schaadt.
- Rationele: dan ben je het echt op grond van rationele/empirische
dingen met elkaar eens. Het gaat bij Popper om deze rationele
consensus.
4. Wetenschap en waarden
- Wetenschap gaat volgens Standaardbeeld en Popper
- Uitsluitend over feiten: bij Standaardbeeld zoek je naar positieve
feiten, bij Popper naar negatieve feiten.
- Waarden mogen in wetenschap geen rol spelen.
- In wetenschap gaat het om de feiten en allerlei externe invloeden spelen geen rol
(cultuur, taal van onderzoeker, rol van mannen en vrouwen in de maatschappij). Je
mag best vooroordelen/invloeden hebben, maar in het laboratorium mag dat niet.
Maar klopt dit wel? Is wetenschap wel een zuiver rationele onderneming?
Evolutietheorie is een voorbeeld van een serieuze wetenschappelijke theorie: is dit
een neutrale representatie zoals Popper dat wil? Of zitten er toch waarden in
verstopt? Toch niet, het zijn bijv. alleen mannen op het plaatje.
- Als je kijkt naar onderzoek laat dit zien dat externe invloed (waarden) wel
degelijk een rol spelen in de wetenschap:
- Dus wetenschappelijk onderzoek staat niet los van de bredere context
waarin dit onderzoek plaatsvindt: er is dus een correctie nodig op
Standaardbeeld en Popper Thomas Kuhn: wetenschap & paradigma‟s.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper are530. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 76669 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen