Samenvatting ondernemingsrecht:
Samenvatting hoofdstuk 1 ondernemingsrecht
Het begrip onderneming heeft binnen het vermogensrecht geen vaste definitie. Artikel 1 van de wet
op de ondernemingsraden definieert het begrip: elk in de maatschappij als zelfstandige eenheid
optredend organisatorisch verband waarin krachtens arbeidsovereenkomst of krachtens
publiekrechtelijke aanstelling arbeid wordt verricht.
Het Handelsregisterbesluit definieert een onderneming in art. 2:
Van een onderneming is sprake indien een voldoende zelfstandig optredende organisatorische
eenheid van een of meer personen bestaat waarin door voldoende inbreng van arbeid of middelen,
ten behoeve van derden diensten of goederen worden geleverd of werken tot stand worden
gebracht met het oogmerk daarmee materieel voordeel te behalen.
Lid 2 voegt daaraan toe: van een onderneming is geen sprake indien er naar het oordeel van de
kamer onvoldoende omvang van activiteiten of omzet is.
Rechtspersonen en rechtssubjecten:
Er worden twee categorieën onderscheiden: rechtspersonen en niet-rechtspersonen. Een
rechtspersoon is een bv of een vereniging. Een rechtssubject is de drager van rechten en plichten.
Dat een natuurlijk persoon of rechtspersoon drager van rechten is, betekent dat hij zaken in
eigendom kan hebben ook schulden. Als drager kunnen er ook verplichtingen worden toegerekend.
Een rechtsobject is datgenen waarop een rechtssubject recht kan hebben; zoals goederen.
Volgens art. 1:1 lid 1 BW zijn alle die zich in NL bevinden vrij en bevoegd tot het genot van burgerlijke
rechten. Hieronder vallen natuurlijke en rechtspersonen. Deze ondernemingen hebben volgens art.
2:3 BW een vorm van rechtspersoonlijkheid en daarom worden zij rechtspersonen genoemd.
Rechtsbevoegdheid heeft dus betrekking op de mogelijkheid om rechtshandelingen te verrichten,
overeenkomsten te sluiten, goederen in ontvangst te nemen, schulden aan te gaan, voorderingen te
innen en onrechtmatige daden te begaan.
Onder rechtssubjecten vallen natuurlijke personen en rechtspersonen.
Naast rechtspersonen bestaan er ook personenvennootschappen, zoals de maatschap en
vennootschap onder firma (VOF). Dieren zijn ook geen rechtssubject.
,Soorten rechtspersonen:
Er zijn publiekrechtelijke rechtspersonen, kerkgenootschappen en privaatrechtelijke rechtspersonen.
In NL zijn 6 soorten privaatrechtelijke rechtspersonen:
- De besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (BV).
- De naamloze vennootschap (NV).
- De vereniging (uitgesplitst in twee soorten).
o De stichting
o De onderlinge waarborgmaatschappij (OMW)
- De coöperatie
Rechtspersonen:
Bv:
De besloten vennootschap is een rechtspersoon met een eigen kapitaal, dat is door middel van
aandelen verkregen. Ze moet worden opgericht door een notariële akte. Er is geen
,minimumoprichtingskapitaal er geldt wel een beperkte persoonlijke aansprakelijkheid van
bestuurders en aandeelhouders. De rechtsvorm moet worden ingeschreven bij de KvK. Er is geen
verplichte blokkeringsregeling voor het overdragen van aandelen en daardoor kan de bv ook naar de
beurs met aandelen op haar naam. Aandeelhouders krijgen na het storten van geld in de bv, dat ze
mee kunnen stemmen en/of een deel van de winst kunnen ontvangen. Bij de bv kunnen ook stem- of
juist winstrechtloze aandelen worden uitgegeven.
Nv:
De naamloze vennootschap is net als de bv een kapitaalvennootschap met beperkte
aansprakelijkheid, maar de nv heeft wel een verplicht minimumoprichtingskapitaal. Ze wordt op
dezelfde wijze als een bv opgericht. De aandelen kunnen op naam of aan toonder zijn en kunnen op
de beurs worden verhandeld. Dit is een beursgenoteerde nv of beurs-nv.
Vereniging (formeel of informeel):
Een vereniging is een rechtspersoon met leden die een ander doel heeft dan de coöperatie en de
OMW. Zij is niet gericht op winst. Ze mag behaalde winst niet uitkeren aan leden. Een vereniging kan
met een notariële akte worden opgericht en dan is ze een formele vereniging met volledige
rechtsbevoegdheid. Dan moet ze ook worden ingeschreven bij de KvK. Zonder notariële akte dan is
het informeel en heeft ze een beperkte rechtsbevoegdheid. Inschrijving bij de KvK is dan optioneel.
Coöperatie:
Dit is een verenigingsvorm, waarbij een ledenorgaan verplicht is. De rechtspersoon is gericht op
winst en heeft als doel het voorzien in stoffelijke behoefte van leden door het sluiten van
overeenkomsten met hen. De coöperatie moet bij de notaris worden opgericht en worden
ingeschreven bij de KvK. Bestuurders zijn in beginsel niet aansprakelijk en het is mogelijk dat de
aansprakelijkheid wordt beperkt of uitgesloten.
OWM:
De onderlinge waarborgmaatschappij (OWM) is hetzelfde als de coöperatie. Alleen hebben ze als
doel dat ze met haar leden verzekeringsovereenkomsten sluit.
Stichting:
Een stichting is een rechtspersoon met in beginsel slechts een orgaan en heeft, in tegenstelling tot de
vereniging, een ledenverbod. Ze is niet gericht op winst. De behaalde winst mag niet uitgekeerd
worden aan bestuurders of anderen, behalve wanneer de uitkering van ideële of sociale aard is. Een
stichting moet worden opgericht door middel van een notariële akte en moet worden ingeschreven
in het handelsregister.
Personenvennootschappen:
Maatschap:
De maatschap is een vennootschapsverband waarin een beroep of een bedrijf wordt uitgeoefend
oftewel beroeps- of bedrijfshandelingen worden verricht. De stille maatschap treed niet naar buiten
onder een naam en de openbare maatschap wel. De stille maatschap is bedoeld voor beroeps- en
bedrijfsuitoefening en de openbare maatschap voor beroepsuitoefening.
Een maatschap wordt opgericht op basis van een overeenkomst waarbij iedereen iets inbrengt zodat
er een gemeenschap ontstaat en samen voordeel kan worden behaald. Het kan ook mondeling
worden gesloten, maar de maatschap moet zich wel inschrijven bij het handelsregister. Deze
rechtsvorm is vooral bedoeld voor mensen die grotendeels zelfstandig hun diensten verlenen en
bepaalde faciliteiten met elkaar delen.
, Het grootste verschil met een vof en cv is dat de maatschap alleen vertegenwoordigd kan worden als
alle maten een volmacht geven aan degene die handelt namens de maatschap en dat alle maten
voor gelijke delen aansprakelijk zijn voor de verbintenissen van de maatschap.
Vof:
De vennootschap onder firma is gebaseerd op de maatschap. Ze wordt op dezelfde wijze opgericht
en moet ook worden ingeschreven bij de KvK. Het bedrijf wordt altijd onder gemeenschappelijke
naam uitgeoefend. Alle vennoten zijn bevoegd tot vertegenwoordiging, tenzij ze daarvan worden
uitgesloten. Alle vennoten zijn hoofdelijk aansprakelijk voor verbintenissen van de vof.
Cv:
De commanditaire vennootschap is gebaseerd op de vof en heeft dezelfde oprichtingshandelingen en
dezelfde definitie. Hierbij is sprake van een of meer commanditaire vennoten, ook wel stille
vennoten genoemd, naast de gewone of beherende vennoten. Zij hebben alleen geld ingebracht,
maar zijn niet werkzaam binnen of namens de vennootschap. Ze delen wel mee in de winst. Alle
vennoten behalve commanditaire zijn hoofdelijk aansprakelijk voor verbintenissen van de cv.
Eenmanszaak:
Dit is een niet wettelijk geregelde vorm, zonder formele oprichtingsvereisten. Je moet je wel
inschrijven bij de KvK zodat je in het handelsregister staat. Inschrijving is voor elke onderneming
verplicht.
Europese rechtsvormen:
Dit zijn supranationale rechtsvormen, omdat ze boven de Nederlandse staat staan.
Europees Economisch Samenwerkingsverband (EESV):
Zij wordt opgericht door ten minste twee natuurlijke of rechtspersonen uit ten minste twee
verschillende lidstaten door middel van een overeenkomst en zonder kapitaalinbreng. Natuurlijke
personen en rechtspersonen mogen een in Nederland gevestigde EESV besturen. Het heeft
rechtspersoonlijkheid maar alle leden blijven naast de EESV hoofdelijk aansprakelijk voor schulden.
Het doel is om de economische werkzaamheid van zijn leden te vergemakkelijken of te ontwikkelen,
het resultaat ervan te verbeteren of te vergroten. Het doel mag niet zijn om winst te maken. Als er
toch winst is dan wordt dit gezien als winst voor de leden.
Societas Europaea (SE):
Dit wordt ook wel de Europese naamloze vennootschap genoemd. De SE is een rechtspersoon
waarvan het kapitaal in aandelen is verdeeld en lijkt op de Nederlandse nv. Zij mag wel winst
uitkeren aan de betrokken rechtspersonen, deze zijn niet hoofdelijk aansprakelijk naast de SE.
Oprichting kan plaatsvinden door alle rechtspersonen, maar moeten wel twee verschillende
nationaliteiten hebben en samen zorgdragen voor een aandelenkapitaal van minimaal 120.000,-. (De
Nederlandse nv heeft een minimumstartkapitaal van 45.000,-).
Societas Cooperativa Europaea (SCE):
Ook wel de Europese cooperatieve vennootschap genoemd, is een combi van de elementen van de
nv en de cooperatie, en is een opzichzelfstaande rechtsvorm. Zij is net als de SE niet gebonden aan
een EU-lidstaat, hierdoor is een grensoverschrijdende zetelverplaatsing mogelijk. Zij is een
vennootschap met een in aandelen verdeeld kapitaal.
De SCE heeft als doel het voldoen aan de behoeften van haar leden of het ontwikkelen van hun
economische en sociale activiteiten. Dit doel bereikt de SCE vooral door met haar leden
overeenkomsten te sluiten over de levering van goederen, het verrichten van diensten of het
uitvoeren van werken in het kader van de activiteit die de SCE uitvoert. Oprichting kan door twee
rechtspersonen uit verschillende lidstaten, maar ook door minimaal 5 natuurlijke personen of
personenvennootschappen uit twee verschillende lidstaten. Het minimale kapitaal is 30.000,-.
