Week 1 werkcollege 1
Studievragen
1. In welke fasen kan het verloop van de Eerste Wereldoorlog verdeeld worden? Geef aan
welke ontwikkelingen of gebeurtenissen de breekpunten veroorzaakten.
- August 1914: domestic en millitary setting oorlog was een uitkomst en zorgde voor
euforie, met name bij jong-opgeleide mensen. Oorlog was een uitkomst. Er was algemene
samenwerking en men steunde elkaar in het aangaan van de oorlog. Loopt daarna uit op een
landoorlog op vele verschillende fronten
- 1914-1916: into the nightmare snelle oorlog mislukt (Von Schlieffenplan mislukt door
tegenstand neutrale Belgen en tegenaanvallen van Fransen en Britten, waardoor Duitsers
zich in moesten graven). Loopgravenoorlog ontstond daarna, met een front van Zwitserland
tot België. Komst gassen en mitrailleur.
-1915-1917: seeking a Breakthrough Duitsland probeert d.m.v. grof geschut Franse
defensie te doorbreken (14 Big Bertha’s). Grote veldslagen volgen en vele soldaten
overlijden. Petain houd Duitsers tegen. Britse tegenaanval bij rivier de Somme.
1917: Turning Point: Rusland sluit vrede met Duitsland (door revolutie in Rusland), zodat zij
zich meer op het westfront kan richten. Echter sluit VS zich bij Frankrijk en Engeland aan
(doordat Duitsers ook neutrale Amerikaanse boten bombarderen). De Britse blokkade van
militaire producten en dagelijkse goederen leidt tot afname van producten in Duitsland.
Duitsland torpedeert ook alle neutrale boten (warzone British Isle – Lusitania).
2. Welke fasen doorliep de Russische politiek in 1917 tot en met het aan de macht komen
van de bolsjewieken en waarom hadden zij succes?
In Rusland waren er verschillende problemen op het gebied van organisatie en leiderschap.
Tsaar Nicolaas II was hoofd van het leger en deed dit niet goed. Rasputin krijgt veel invloed,
maar wordt vermoord door aristocraten die bang waren voor Pro-Duitse invloeden. De
bevolking bleef groeien en er was een voedseltekort. In maart 1917 ontstaat er vervolgens
een revolutie door protesterende vrouwen die het tekort aan kool en brood aankaarten. De
soldaten sluiten zich bij de revolutie aan. In Petrogard en in andere delen richten arbeiders
soviets (arbeiders en soldaten raad) op. Tsaar doet troonafstand op laste van de Duma en er
wordt een provisionele regering ingesteld (maart tot november 1917). Deze regering moest
zorgen voor grondwet, nationale vergadering etc. heeft echter te maken met veel
moeilijkheden: het bleef in oorlog met Duitsland en landbouwhervormingen werden niet of
nauwelijks doorgevoerd. Verkiezingen was het plan, maar hier werd te lang mee gewacht
Bolsjewieken komen aan de macht o.l.v. Lenin. Lenin keert terug uit ballingschap en wil
overgang van democratisch naar socialistische fase van de revolutie. Lenin keerde zich tegen
provisionele regering en riep op om oorlog te stoppen en landbouwhervormingen in te
voeren. Bolsjewieken steunden hem, Soviets niet. Anti-revolutionairen willen de macht
grijpen in leger Provisionele regering accepteert elke vorm van hulp Bolsjewieken
komen aan de macht Sleutelposities in Petrogard verovert door Trotsky Provisionele
regering omvergeworpen.
3. In het artikel ‘De Historisering van Veiligheid’ introduceert Beatrice de Graaf de
geschiedenis en enkele basiselementen van de securitiseringstheorie.
a. Hoe kunnen we ‘veiligheid’ definiëren? Wat is belangrijk aan de wisselwerking tussen
‘heden’ en ‘toekomst’ in securitiseringstheorie? Citeer uit het artikel, als mogelijk.
,Definitie veiligheid
Realisme: Veiligheid definiëren kan aan de hand van de nul-hypothese: : internationale
statensysteem bestaat uit individuele staten wier veiligheidsbehoeften er voor zorgen dat zij
egoïstisch opereren en bezig zijn met hun eigen machtspositie en er alles aan zullen doen om
niet afhankelijk van andere staten te zijn. De veiligheid van de ene staat gaat dan ten koste
van de veiligheid van een andere staat (security-paradox).
Realisten bekeken veiligheid vanuit essentialistische zin: als een uitvloeisel van een
natuurlijke, statische behoefte aan autonomie en soevereiniteit
Copenhagen School: veiligheid geen statische grootheid, maar resultaat van een proces van
historische contingenties en sociale constructie veiligheid pas beleid van politiek als het
zodanig op de agenda wordt gezet veiligheid niet alleen meer beleidsinstrument van
politiek, maar ook van politieke onderhandelingen, als onderwerp van consestatie etc.
Wisselwerking heden en toekomst
De socioloog Willem Schinkel heeft ‘veiligheid’ omschreven als een intersubjectief proces
met als resultaat een ‘geanticipeerde toestand van schadeloosheid in de toekomst
koppelt veiligheid aan besef van tijd. Geschiedenis van veiligheid dus niet alleen over
dreiging, oorlog en vrede, maar ook over emoties en ideeën ten aanzien van de toekomst.
Vroegmoderne periode: gevaar als wil van God. Geloof in hoger wezen hielp om gevolgen
van ramp te dragen, einde der tijden nabij. Na verlichting: afname religie in samenleving,
menselijke controle, zowel natuurlijke als menselijke omgeving controleren bij mens i.p.v.
God van apocalyptische naar optimistische timescape.
Heden: seculier-apocalyptische timescape technologische vooruitgang produceerde
eigen rampen. Sociale media: leven in hier en nu, maar ook geconfronteerd met mogelijke
rampen en risico’s. Apocalyptisch telkens verbeeldt, maar goddelijke troost weg.
Minpunt Copenhagen School: Zet securitisering weg als iets nieuws, is echter niet zo.
Daarom van belang om securitisering meer historie mee te geven om ook heden te
begrijpen.
b. Noem enkele van de voornaamste elementen van het veiligheidsdispositief vanuit
historisch perspectief, volgens Beatrice de Graaf.
‘’ze zijn vaak ruimtelijk geordend (rond steden, staatsgrenzen); ze maken onderscheid tussen
binnenlandse en buitenlandse veiligheid; ze hebben betrekking op de beheersing van de
toekomst, op de burgerlijke samenleving als object van veiligheidsbeleid (dat wat beschermd
moest worden), en op waarden zoals orde, discipline of landsbelang; ze maken gebruik van
nieuwe technologieën, waarvan ze de implementatie legitimeren; en sinds het einde van de
negentiende eeuw maken ze deel uit van het partijpolitieke spel’’. (Beatrice de Graaf, 310)
c. Welke verschillende posities namen de leiders van de overwinnende mogendheden in de
vredesonderhandelingen in 1919 in Parijs in? Welke veiligheidsbehoeften kun je ontdekken
achter die posities?
Frankrijk wilde een permanent Frans overwicht in Duitsland. Duitsland werd als enige
verantwoordelijke gehouden voor de oorlog. Militaire ontwapening van Rijnland. Netwerk
van bevriende staten in oosten, als buffer voor Rusland en omringen van Duitsland
,veiligheidsbehoeftes Frankrijk: binnenlandse (Rijnland ontwapening) en buitenlandse
veiligheid (bevriende staten in oosten). Beheersing van toekomst en burgerlijke samenleving
als object van veiligheidsbelang.
Engeland wilde meer macht in Midden-Oosten, ook om Suezkanaal te behouden. Een staat
voor Joden beheersing van de toekomst, waarden als orde, discipline en landsbelang
staan centraal.
Amerika: Volkerenbond en nieuwe wereldorde onderdeel van partijpolitieke spel, zowel
binnenlandse als buitenlandse veiligheid + beheersing van toekomst.
4. ‘In light of the republic’s eventual failure, the willingness of its early leaders to leave
intact so much from the old order has made them easy targets of criticism’ (Noble, 763).
Beschrijf de kritiek waar Noble op doelt. Geef ook de redenen waarom die kritiek niet
terecht zou zijn.
Ik denk dat hij het heeft over de kritiek die men had na de Tweede Wereldoorlog op de
Weimarrepubliek. Dus dat de Weimarrepubliek en haar bestuurders er te weinig aan gedaan
hebben om een nieuwe oorlog te voorkomen. Zij lieten oude krachten en bewegingen in
stand en door te voorzichtig te handelen i.p.v. daadkrachtig op te treden, ontstond er een
nieuwe oorlog (WO II).
Deze kritiek is echter niet terecht, omdat zij moesten dealen met een kaars die aan twee
kanten brandde. Enerzijds de links-extremisten en anderzijds de rechtsextremisten. Door de
vervelende situatie die in het naoorlogse Duitsland was ontstaan, was het erg moeilijk om
rust en een goed draaiende economie te creëren. Er was tevens veel onrust over de afloop
van WO 1 men zou geleidelijke republikeinen van de rede kunnen worden.
5. Zie: Hew Strachan, The First World War:
a. Wat is volgens Strachan een bijzonder aspect van de herinnering aan de Eerste
Wereldoorlog, zoals die in monumenten en gedenktekens tot uitdrukking komt?
Het gaat vaak om soldaten die in de loopgraven stierven en vochten voor hun land. Dit richt
zich met name op het front in Frankrijk en België. Echter heeft de oorlog ook veel
burgerslachtoffers geëist en bijvoorbeeld mariniers en heeft de oorlog ook in de Italiaanse
Alpen en in het oosten plaatsgevonden.
Tevens wordt WO I vaak op een nationalistische manier herdacht, waarbij er een paradox
ontstaat: oorlogen uit naam van het land zijn nutteloos, echter herdenken we ze op een
nationalistische manier.
b. De Eerste Wereldoorlog wordt herinnerd als een zinloze oorlog: klopt dat volgens
Strachan?
Niet helemaal, er zijn veel doden etc. gevallen, maar niet meer dan tijdens de Spaanse Griep.
In Rusland leidde de oorlog tot revoluties en op de Balkan tot de vorming van nieuwe
natiestaten. Het heeft de wereld gecreëerd zoals wij die nu kennen. De 1e WO wordt altijd
redelijk eenzijdig afgebeeld en dat is volgens Strachan onjuist. Hij was veelzijdiger en niet
minder zinloos dan andere oorlogen.
, Aantekeningen week 1 werkcollege 1
De Graaf: veiligheid enerzijds psychologisch. Geanticipeerde schadeloosstelling: gevoel van
veiligheid is dat de veiligheid gewaarborgd is voor de toekomst, veiligheid is dus afhankelijk
van tijd, je veilig voelen is dus afhankelijk of je nu veilig bent en je je in de toekomst ook
veilig voelt (verwachting of je in de toekomst ook dak boven je hoofd blijft houden).
Middeleeuwse timescape: dagelijks leven onzeker, dus toekomst belangrijk gericht op de
hemel (middeleeuwers dachten dat ze einde der tijden mee zouden maken)
Moderne timescape: timescape verandert door vertrouwen in eigen verstand
(verlichtingsdenken). Men is nog wel religieus, maar geven er een andere invulling aan
(richten zich meer op aardse leven)
Thomas Hobbs – Leviathan: Beschrijft de mens aan de hand van natuurwetten. Dat mensen
competitief zijn is belangrijkste natuurwet dat mensen competitief zijn heeft betrekking
op veiligheid: je eigen veiligheid ten koste van een ander (nul-hypothese). Om dit te
reguleren is er een staat nodig om ervoor te zorgen dat niet iedereen voor zijn eigen
veiligheid gaat, maar juist voor veiligheid van iedereen. Regulerende mate van staat in
collectief veiligheidsbesef.
Echter kan onder staten onderling ook oorlog gemaakt worden (geen internationale
leviathan) realistische visie: recht van de sterkste (economische capaciteit etc. bepaalt
mate van veiligheid) = echter onwaar (SU, Chinese Rijk), want grootmacht gebruikt capaciteit
niet alleen om veiligheid te garanderen.
Veiligheidsdilemma zien we terug in WO I. Nulhypothese: veiligheid ten koste van ander,
zien we terug bij Clark (Sleepwalkers). Ze communiceerden niet met elkaar, zijn vooral bezig
met zichzelf. Zijn echter ook heel competitief (realistische visie). Volgens Clark is ontbreken
van internationaal systeem (overleg) funest het veiligheidsdilemma is om Duitsland bij te
houden. Veiligheid gaat ten koste van ander, gaat echter niet helemaal op.
Veiligheidsdispositieven: Focault 19e eeuw opkomst van de staat (met zijn instituten) om
burger te beschermen. In middeleeuwen waren koningen etc. met name bezig met
voortzetten van rijk. Niet bezig met welzijn burger. Waarom doet moderne staat dit wel?
Omdat zij baat heeft bij welvarende burger. Wetssysteem en gezondheidsstelsel zijn
voorbeelden van een dispositief. Staat is dus meer bezig om burger welvarender te maken
en zij doet dit door burger te disciplineren naar school om slimmer te worden, maar ook
om te leren ons te gedragen in de maatschappij. Een opgeleide en welvarender bevolking is
nuttiger voor een staat. Deze dispositieven zijn van toepassing op veiligheid, dus
bijvoorbeeld bij de wet dan wordt het een veiligheidsdispositief. In WO I is dat
bijvoorbeeld dienstplicht of propaganda (voor beveiliging eigen land). Waarom gaf men hun
leven in WO I voor het land? Omdat het een veiligheid dispositief is en we gedisciplineerd
zijn door propaganda en scholing etc. De gehele bevolking wordt geïdentificeerd met de
potentiële dreiging. Iets wat aanzet tot bepaalt gedrag behoort tot de veiligheidsdispositief
(oorlogsdreiging, propaganda, oorlogsindustrie).
Wegvallen communistische dreiging is ook veiligheidsdispositief zet aan tot bepaald
gedrag. Ik kan aan mijn eigen toekomst werken, dienstplicht afgeschaft we gaan ons
