Samenvatting
Samenvatting gerontologie
- Instelling
- Hanzehogeschool Groningen (Hanze)
Samenvatting van de hoofdstukken 1,2,4,6,16,23&33
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 9 pagina's
Voorbeeld 2 van de 9 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 1, inleiding. Sinds de zestiende eeuw is de levensverwachting van de westerse bevolking aanzienlijk
toegenomen.
Bij een functie gaat het om ‘iets kunnen’; de functie beheersen of erover beschikken. De
functie is belangrijker naarmate het iets wezenlijks betreft, zoals het kunnen blijven bestaan
en in leven blijven.
o Dit betreft competenties tot vervulling van existentiële behoeften, zoals eten,
drinken, warm blijven en contact hebben. De existentiële behoeften dienen vervuld
te worden door de zelfstandig functionerende mens.
In 2 levensfasen staat dit onder druk: de vroegste en de laatste levensfase.
Er zijn verschillende preventietijdvensters;
o Preventietijdvenster A: betreft jongeren 16-25 jaar, van wie de ouders behoren tot
de groep met een lage sociaaleconomische status (SES).
Verhoogde kans op kenmerken van een metabool syndroom (obesitas,
diabetes, cardiovasculaire aandoeningen)
o Preventietijdvenster B: betreft volwassen periode 25-60 jaar.
Metabool syndroom vaak in combinatie met een lage SES. Hoe meer
kenmerken van een metabool syndroom, hoe groter de kans op negatieve
gezondheidsuitkomsten.
o Preventietijdvenster C: betreft ouderen in vroege ouderdomsfase 60-70 jaar.
Gaat om tijdig identificeren van zelfstandig functionerende ouderen met
verhoogd risico op functieverlies.
o Preventietijdvenster D: betreft ouderen 70+ met ziekenhuisopname.
35% van de 70+ die in het ziekenhuis worden opgenomen, functioneren na
het ontslag slechter.
o Preventietijdvenster E: richt zich op het voorkomen van een toename van al
aanwezig functieverlies bij ouderen in late ouderdomsfase.
Als het gaat om filosofie als toetsing van het leven staan 2 begrippen centraal;
o Epimeleia: zorg, je bekommeren om zorg voor jezelf en anderen.
o Alethes bios: waar, juist en passend leven leiden.
Het klassieke co- en multimorbiditeitsmodel, heeft 2 hoofdvarianten;
Lineair model:
o Dominomodel: logische opeenvolging van samenhangende ziekten en effecten van
behandeling.
o Synergistische model: lineaire optelsom van niet aan elkaar gerelateerde ziekten en
effecten van behandeling.
Integratief gerodynamisch model (IGD-model):
o Niet primair georiënteerd op co- en multimorbiditeit, maar op
ontwikkelingsperspectief vanaf de geboorte. In de beginperiode van het leven valt
het ontwikkelingsaspect het meest op (manifest) en valt ouder worden minder op
(latent). In de gevorderde leeftijdsfasen is het andersom.
Hoofdstuk 2, verpleegkundige theorieën bij kwetsbare ouderen.
Veel theorieën zijn tot stand gekomen vanuit de professionaliseringsbehoefte, hier wordt
onderscheidt gemaakt in;
o Grand theories: hele domein van verplegen, verkennen en kaderen vanuit een
concept.
o Middle-range theories: verzameling verschijnselen binnen de verpleging.
, o Micro-level interventions: de effectiviteit van 1 of meerdere verpleegkundige
interventies beschrijven.
Vanaf de jaren 50 wordt algemeen aanvaard dat een verpleegkundige theorie een uitspraak
doet over 4 centrale concepten;
o Omgeving, client, verplegen, gezondheid.
Verpleegkundige theorieën uit de 20 e eeuw;
o Nightingale (1859); Nightingale ontdekte de samenhang tussen gebrekkige hygiëne
en hoge sterftecijfers van soldaten. Ze kan beschouwd worden als de grondlegger
van het verpleegkundig klinisch redeneren.
o Zelfzorgtheorie van Orem (1971); Orem keek niet zo naar de relatie tussen cliënt en
omgeving, maar naar de behoefte van de cliënt. Zelfzorg en zelfzorgtekorten zijn de
centrale concepten van de theorie. Niet de medische diagnose of behandeling de
verpleegkundige diagnose bepaald, maar het zelfzorgtekort ervaren door die cliënt.
o Adaptatietheorie van Roy (1970); Roy werd geïntrigeerd door de veerkracht van het
menselijk lichaam en geest. Een cliënt staat constant bloot aan prikkels en reageert
hierop met copingsmechanismen, die leiden tot adaptatie waarmee hij zich kan
handhaven in de omgeving. De verpleegkundige moet deze adaptatie bevorderen.
o Systeemtheorie van King (1971); King onderzocht oorzaken van ziekte en gezondheid
binnen de sociale context van de patiënt en hoe die erop reageert. Ze kijkt vooral
naar de communicatie tussen mensen, die ze een gelijkwaardige plek in het
verpleegproces geeft.
o Holisme van Rogers (1970); Volgens Rogers kan er bij een cliënt geen onderscheid
gemaakt worden tussen somatische, psychische en sociale gedragskenmerken. In
plaats hiervan moet de cliënt in totaliteit worden gezien: holistisch.
Neuman Systems Model (NSM) is gebaseerd op 3 middle-range-theorieën:
o Systeemtheorie; De cliënt is gezond is gezond als sprake is van voldoende energie-
uitwisseling, en ongezond wanneer er meer energie nodig is dan beschikbaar is.
Neuman verbindt een conclusie aan de inspanningen die een cliënt en/of
verpleegkundige verricht.
o Stress- en copingtheorie; Neuman baseert zich vooral op interactionele benadering
van stresscoping zoals beschreven door Larzarus en Folkman. De hoeveelheid stress
die een individu ervaart kan hierbij niet objectief worden vastgesteld, maar is altijd
een resultaat van de wijze waarop het individu de stress taxeert (inschat).
o Preventietheorie; Neuman onderscheidt in 3 delen.
Primaire preventie; cliënten moeten beschikken over voldoende reserves en
energie, gerelateerd aan hun levens- en ontwikkelingsfase.
Secundaire preventie; het verpleegkundig handelen bestaat vooral uit het
tijdig opsporen van nieuwe ziektegevallen, en het zo kort mogelijk houden
van de gevolgen door het effectief behandelen.
Tertiaire preventie; beoogt het verpleegkundig handelen vooral het
beperken van disfunctioneren als gevolg van een doorgemaakte ziekte.
Verpleegkundige theorieën uit de 21 e eeuw;
o Diagnose gestuurde zorg; systematisch verpleegkundig handelen (SVH) is een
onderdeel van integrerende verpleegkunde (IV), ontwikkeld door Grypdonck. IV gaat
uit van het holisme (Rogers). Grypdonck heeft 2 hulpmiddelen ontwikkeld om de
verpleegkundige zorg te optimaliseren in de praktijk:
Patiëntentoewijzing; je krijgt geen taken, maar een patiënt waar je van
opname tot ontslag verantwoordelijk voor bent.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Alicehuiting. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 76669 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen