Dit document is een samenvatting van het boek en colleges. Blok C en D zijn hierin aanwezig. De prijs ligt ietsjes hoger, omdat het twee blokken in één document zijn.
Blok C Veiligheid en beleid
W1 Veiligheid en beleid
Leerdoelen
aangeven wat de inhoud van de hoorcolleges is en wat er van hem/haar verwacht
wordt.
aangeven wat beleid is.
onderscheiden welke vraagstukken en initiatieven het thema Veiligheid en beleid
betreffen en daar voorbeelden van geven.
een definitie geven van het begrip overheid.
de definitie van beleid volgens Hoogerwerf geven en kan deze herkennen en uitleggen.
de definitie geven van wat een probleem is en deze toepassen.
het begrip trias politica uitleggen.
uitleggen wat de vierde en de vijfde macht is.
de drie bestuurslagen van het openbaar bestuur in Nederland noemen.
per bestuurslaag de wetgevende, controlerende en uitvoerende macht noemen.
per bestuurslaag aangeven wie de functie van voorzitter heeft.
Beleid: is een plan (wat je wilt doen en wat je standpunt is). Ook een verzameling van
gebeurtenissen en momenten die leiden tot een besluit.
Dus beleid is een plan (stelsel van doel en middelen: wat en hoe moet het worden gedaan)
en alles wat de overheid doet (en niet doet). Dit is vaak en bewuste keuze: bijvoorbeeld
vanwege beperkte financiën.
Hoogerwerf definieert beleid als “het geheel aan veronderstellingen van een actor dat aan een
beleid ten grondslag ligt”.
Montesquieu (1689-1755)
Basis voor de moderne democratie
Trias politica= staatsinrichting op basis van een horizontale machtenscheiding.
Drie machten:
- Wetgevende macht = Parlement (eerste en tweede kamer), Gemeenteraad en
Provinciale Staten
- Uitvoerende macht (alle medewerkers die werken volgens de overheid)=
ambtenaren
- De rechterlijke macht= onafhankelijke rechter
Ministers zowel wetgevende als uitvoerende macht daardoor geen goede scheiding.
Het Koninkrijk der Nederlanden is een constitutionele (=wet) monarchie met een
parlementair stelsel. Thorbecke geschreven in 1848.
,De moderne overheid
- Rechtstreekse verkiezingen
- Invoering van ministeriële verantwoordelijkheid (= ministers verantwoordelijk
bedacht door Thorbecke)
- Mogelijkheid om de kamers te ontbinden
Parlement (eerste en tweede kamer) controleert de regering.
Tweede kamer rechtstreeks/directe verkiezingen= wij burgers kiezen
Eerste kamer getrapte verkiezingen= wij kiezen de Provinciale Staten en zij kiezen de Eerste
kamer
Ministeriële verantwoordelijkheid= de ministers zijn verantwoordelijk voor wat de koning
doet en zegt, want hij is onschendbaar.
1917 passief kiesrecht vrouwen, alleen verkiesbaar stellen
1919 actief kiesrecht vrouwen, ook stemmen
Moderne overheid heeft nog meer scheiding der machten. De vierde macht= ambtenarij en
de vijfde macht= de media.
Beleid in een democratische rechtstaat.
Beleid= het streven naar het bereiken van bepaalde doeleinden met bepaalde middelen en
bepaalde tijdskeuze
Een staat is als er een (afgegrensd) grondgebied, hoog gezag en een staatsvolk aanwezig is.
Uitganspunten van een parlementaire democratie
= Het volk regeert
- Gekozen volksvertegenwoordiging op elk niveau door middel van verkiezingen:
Europees parlement
Tweede kamer der Staten-Generaal
Provinciale staten
Gemeenteraad
Waterschappen
Kabinet= ministers en staatssecretarissen
Regering= koning en ministers
Parlement= eerste en tweede kamer
Verticale scheiding
Gemeentelijk:
- Wetgevend: Gemeenteraad
- Uitvoerend: College van B &W (burgermeester en wethouders), voorzitter is de
burgemeester
- Rechterlijk: Gerechtshof
,Provinciaal:
- Wetgevend: Provinciale staten
- Uitvoerend: Gedeputeerde staten, voorzitter is Commissaris van de koning
- Rechterlijk: Gerechtshof
Landelijk:
- Wetgevend: Regering en parlement
- Uitvoerend: Regering, voorzitter minister-president
- Rechterlijk: Hoge Raad
Indeling tweede kamer
Evenredige vertegenwoordiging kiesdeler= 10% van de stemmen is 10% zetels
Tweede kamer 150 zetels
Eerste kamer 75 zetels
Eerste kamer
- Functie: heroverweging van gemaakte besluiten door de Tweede Kamer der Staten-
Generaal.
- Getrapte verkiezingen
- Geen recht op initiatief of amendement – alleen goedkeuren of afkeuren
- Belangenafweging niet op basis van partijpolitiek/politieke achtergrond
De regering
- Bestuurder
- Bepalen en concretiseren het overheidsbeleid
- (mede) wetgever
Hoge colleges van Staat
- Hoge Raad der Nederlanden= hoogste rechtscollege in Nederland welke beslist of het
recht juist is toegepast
- Algemeen Rekenkamer= controleert de rechtmatigheid, doelmatigheid,
doeltreffendheid en de integriteit van het handelen door de Nederlandse overheid bij
uitgaven en ontvangen
- Raad van State: hoogste adviesorgaan van de Nederlandse overheid, welke om
advies gevraagd moet worden bij wetsvoorstellen
- Nationale Ombudsman= onderzoekt klachten over de overheid en brengt niet
bindend advies uit.
1 overheid/de overheid bestaat niet.
Overheid bestaat namelijk uit alle bestuursorganen, die handelen in het algemeen belang
, Beginselen behoorlijk bestuur (ook bij recht)
Beginselen van behoorlijk bestuur ontstaan uit jurisprudentie
Gedragsregels van de overheid naar burgers toe
- Zorgvuldigheidbeginsel= afweging maken van de betrokkenen partijen
- Verbod van détournement de pouvoir = wetgeving mag alleen gebruiken waarvoor
het moet gebruikt worden
- Motiveringsbeginsel= de overheid moet motiveren waarom ze iets doen, toelichting
van de keuze
- Gelijkheidsbeginsel= gelijke getallen moeten onder gelijke omstandigheden gelijk
worden behandeld
- Legaliteitsbeginsel= moet in de wet staan en dan kan pas de regering handelen, de
overheid moet optreden op basis van de wet
- Fair-play-beginsel= de overheid mag geen verborgen agenda hebben, de overheid
moet eerlijk spelen, zoals verdediging
- Rechtszekerheidsbeginsel= de burgers moeten weten waar ze aan toe zijn,
regelgeving moet duidelijk zijn
- Vertrouwensbeginsel= als de overheid een burger een toezegging geeft dan geeft dit
een vertrouwen waar de burger zich aan mag houden en de overheid zich aan moet
houden, burgers moeten kunnen vertrouwen op de overheid
- Evenredigheidsbeginsel= niemand mag nadelige effecten hebben, voor- en nadelen
worden uitgesmeerd dus iedere partij krijg evenveel/evenredig aantal
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Valerie14. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.
