Dit document gaat over de historische context: 3. Koude Oorlog. Dit zijn aantekeningen bij de filmpjes van Jort Geschiedenis. Met deze samenvattingen ben ik met een 9 geslaagd op het VWO zonder maar 1x mijn boek open gehad te hebben.
Vind jij het soms ook zo moeilijk om verbanden te vinden in die...
Vraag: Waardoor raakte Europa verdeeld in twee ideologische blokken en
waardoor groeide de spanning tussen deze blokken, 1945-1955?
Rusland tijdens Eerste Wereldoorlog:
- Zware verliezen in de strijd
- Voedseltekorten
1917: Russische revoluties
- Februari: Afzetten van de tsaar, instellen voorlopige regering
- Oktober: Communisten zetten voorlopige regering af
Communistische partij streeft naar klasseloze samenleving.
Kapitalistische samenleving Klasseloze samenleving met
gemeenschappelijk
bezit van productiemiddelen.
Communistische partij streeft naar communistische wereldrevolutie.
1919: Oprichting Komintern
Bevordering van wereldrevolutie door steun aan communistische partijen in
andere landen.
Stalin volgt Lenin op als leider.
Onder Stalin wordt de Sovjet-Unie een totalitaire staat.
- Communistische partij dictatuur
- Censuur van de media
- Grootschalig gebruik van propaganda
- Onderdrukking van politieke tegenstanders
- Economische staatscontrole
- Collectivisatie van de landbouw en de invoering van
vijfjarenplannen
Sovjetisering
Sovjet-Unie Westerse landen
Weinig individuele vrijheid Veel individuele vrijheid
Klasseloze samenleving Gelaagde samenleving op basis van
inkomen en bezit
Dictatuur van één partij met één Parlementaire democratie
sterke leider
Door de staat geleide (plan)economie Kapitalistische markteconomie
,2. Wantrouwen in de Tweede Wereldoorlog
Vraag: Waardoor raakte Europa verdeeld in twee ideologische blokken en
waardoor groeide de spanning tussen deze blokken, 1945-1955?
Vijandbeeld van de Sovjet-Unie over de Verenigde Staten:
Westers imperialisme
- Vernietiging communisme
- Hele wereld economische afhankelijk maken van VS
Vijandbeeld van de Verenigde Staten over de Sovjet-Unie:
Communistische Wereldrevolutie
Vanaf 1941: Ondanks wederzijds wantrouwen samenwerking VS en SU tegen de
asmogendheden (Duitsland, Italië en Japan) in de Tweede Wereldoorlog.
Geallieerden winnen steeds meer terrein op de asmogendheden, maar de
spanning tussen VS en SU loopt op.
- Vredesregeling met Duitsland?
- Nieuwe machtsverhoudingen in Europa?
Mei 1945: Einde Tweede Wereldoorlog in Europa
Juni 1945: Conferentie van Potsdam
Tijdelijke besluiten:
- Verdeling van Duitsland en Berlijn in vier bezettingszones
- Bezettingszones vormen economische eenheid
- Vervolging nazi’s
- Duits grondgebied afstaan aan Polen
- Duitse herstelbetalingen, vooral aan SU
Onenigheid over:
Economische eenheid
- VS: Vrije markt en economische herstel
- SU: Planeconomie en herstelbetalingen
Machtsverdeling in Europa
- Vrije verkiezingen in heel Europa
- Geen verkiezingen in de landen die door de SU waren bevrijd (zij noemde
dat de volksdemocratie)
Duits-Poolse grens
Vervolging nazi’s
- West -> We gaan niet iedereen straffen (is niet mogelijk). De grote
misdadigers worden aangepakt (neurenberger processen). Rest van de
bevolking wordt heropgevoed in democratie.
- SU -> Iedereen die fascisme aanhangende werd gestraft.
, 3. Invloedsferen in Europa
Vraag: Waardoor raakte Europa verdeeld in twee ideologische blokken en
waardoor groeide de spanning tussen deze blokken, 1945-1955?
Europa raakt verdeeld in twee invloedssferen.
VS bevrijden West-Europa SU bevrijdt Oost-Europa
Parlementaire democratie met vrij Volksdemocratie (omdat iedereen uiteindelijk gelijk
verkiezingen is) met communistische partij onder toezicht van SU
Vrije markteconomie Planeconomie
Het streven naar invloedssferen bevestigt de vijandbeelden die de VS en SU van
elkaar hebben.
1947: Amerikaanse president Truman wil uitbreiding van het communisme
voorkomen (aanleiding Griekenland)
- Stimuleren van de Europese eenwording
- Trumandoctrine: Economische en militaire steun aan landen die
bedreigd worden door het communisme (containmentpolitiek).
(politieke verklaring)
Angst van Truman:
Door armoede in Europa zal het communisme meer aanhang krijgen
oplossing
1947: Marshallplan
Economische steun van de VS aan alle Europese landen.
Stalin weigert de Marshallhulp voor de landen in de invloedssfeer van de SU. Hij
ziet de hulp als westers imperialisme.
1948: Invoering van een nieuwe munt in de westerse bezettingszones.
Reactie van Stalin
Blokkade van Berlijn
Toegangswegen vanuit het westen naar West-Berlijn worden afgesloten.
Reactie van het westen
Bevoorrading van West-Berlijn via luchtbrug
Reactie van Stalin
Na 11 maanden geeft Stalin de blokkade op
1949: Duitsland raakt verdeeld in West-Duitsland(BRD) en Oost-Duitsland(DDR).
Europa raakt verdeeld in twee ideologische machtsblokken
Vorming van militaire bondgenootschappen
1949: NAVO (Noord-Atlantische verdragsorganisatie)
1955: Warschaupact (Communistische landen in Oost-Europa)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper EUCstudent. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,48. Je zit daarna nergens aan vast.
