De Geo 3VWO H1 Nigeria: rijk en toch arm
Uittreksels Basisboek
B8 Dimensies
► Vijf invalshoeken of dimensies:
● fysische dimensie: natuurlijke onderwerpen
● economische dimensie: geld verdienen, werkgelegenheid
● sociaal-culturele dimensie: talen, godsdiensten, leefomstandigheden, andere
kenmerken van bewoners
● demografische dimensie: aantal mensen en veranderingen
● politieke dimensie: politieke invloed van groepen
B25 Waarderen
► Beschrijven, verklaren, waarderen.
Stappenplan eigen mening:
Stap 1 Wat is het probleem?
Stap 2 Wie zijn erbij betrokken?
Stap 3 Wat is hun mening over het probleem?
Stap 4 Wat is jouw eigen mening?
B56 Moesson
► Tropisch minimum verschuift met de loodrechte stand van de zon.
● januari: minimum ten zuiden van de evenaar
juli: minimum ten noorden van de evenaar 🡪 afwijkingen in de windrichting
■ januari: noordoostpassaat naar het minimum op het zuidelijk halfrond
De windrichting verandert bij de evenaar in een noordwestelijke wind.
■ juli: zuidoostpassaat naar het minimum op het noordelijk halfrond
De windrichting verandert bij de evenaar in een zuidwestelijke wind.
● Halfjaarlijks wisselende winden = moessons.
Azië: in juli veel regen door de zuidwestmoesson, in januari droge noordoostpassaat.
B63 Klimaatdiagram
► Een klimaatdiagram toont temperatuur en neerslag.
● Het zijn gemiddelde temperaturen, gemeten over een lange periode.
■ Hoogste temperaturen: gemiddelde maximumtemperatuur.
Laagste temperaturen: gemiddelde minimumtemperatuur.
● In Nederland valt gemiddeld 800 mm neerslag per jaar.
B64 Klimaatsysteem van Köppen
► Köppen onderscheidde vijf klimaatzones:
A tropisch regenklimaat
B droog klimaat
C zeeklimaat (maritiem klimaat)
D landklimaat (continentaal klimaat)
E koud klimaat (poolklimaat of polair klimaat)
● Vier gebieden (A, C, D en E) onderscheiden door temperatuur.
De zone met het B-klimaat wordt bepaald door neerslag.
● Onderverdelingen in elk klimaat:
De Geo, aardrijkskunde voor de onderbouw - Uittreksels 3 vwo BB – h1 antw © ThiemeMeulenhoff, Amersfoort 2016
, ■ BW: zeer droog woestijnklimaat.
BS: minder droog steppeklimaat.
■ Kleine letters bij klimaten A, C en D 🡪 voorkomen van droge tijd.
f = fehlt (= ontbreekt): droge tijd ontbreekt.
s = sommer (= zomer): droge tijd in de zomer.
w = winter (= winter): droge tijd in de winter.
■ EF: poolklimaat met (eeuwige) sneeuw in poolgebieden
EH: poolklimaat met (eeuwige) sneeuw in hooggebergte
ET: toendra
B96 Tropisch regenwoud
► Vier kenmerken tropisch regenwoud:
● Warm en nat:
Temperatuur: hele jaar door gemiddeld hoger dan 18 °C.
Neerslag: meer dan 2.000 mm per jaar.
● Veel soorten platen en bomen: heterogeen bos (heteros = verschillend, genus =
soort)
Ook veel soorten dieren.
De variatie aan levensvormen heet biodiversiteit.
● Verschillende etages van bomen met dezelfde lengte.
● Hele jaar door groen.
B97 Savanne
► Klimaat: tropisch, met een droge tijd.
Landschap: graslanden, bomen, struiken.
Droge tijd: gras wordt geel, bomen stoten bladeren af.
Dieren: leeuwen, giraffes, olifanten, zebra’s.
B98 Steppe
► Klimaat: droog (250-500 mm neerslag per jaar).
Landschap: grassen en lage struikjes.
Regen valt in drie of vier maanden.
Aanpassing aan droogte:
1. Grassen hebben diepe wortels.
2. Graspollen staan wijd uit elkaar.
3. Lange, smalle blaadjes of doornen tegen verdamping.
B146 Arbeidsmigranten
►Veel mensen verhuizen om economische redenen.
● Economische migranten of arbeidsmigranten: mensen die hun woongebied
verlaten door gebrek aan werk en geld.
■ Seizoensmigratie: migratie voor een korte periode om ergens anders te werken.
■ Kennismigranten: arbeidsimmigranten die vanwege hun kennis naar een land
komen. Gevolg voor land van herkomst: braindrain.
B168 Grondprijs en grondgebruik
► Grondgebruik: gebruik van de ruimte voor wonen, werken, verkeer of recreatie.
In een stad bepaald door de prijs van grond.
Vraag hoger dan aanbod 🡪 prijs hoger 🡪 veel hoogbouw.
De Geo, aardrijkskunde voor de onderbouw - Uittreksels 3 vwo BB – h1 antw © ThiemeMeulenhoff, Amersfoort 2016