Samenvatting Praktische Economie VWO 4/5/6 - Module 6 - Risico en rendement. In deze overzichtelijke samenvatting worden alle hoofdstukken en paragrafen duidelijk beschreven. Met deze samenvatting is een voldoende halen een eitje!
Praktische Economie
Module 6 - Risico en rendement
_________________________________________________________________________
Hoofdstuk 1 - Risico
§1.1 Onzekerheid en risico
Het leven kent vele onzekere situaties. Er zijn dan meerdere mogelijke uitkomsten
en de uitkomst staat niet vast. Onzekerheid beïnvloedt de economie. Iedere uitkomst
van een onzekere situatie heeft financiële gevolgen. Economen kijken dan ook naar
het risico: de verwachte schade van een gebeurtenis. Het risico kan als volgt
gedefinieerd worden: risico = kans op schade x schade. Het inschatten van een
risico is lastig. Dit gaat dus weer gepaard met onzekerheid. Als een risico verkeerd
wordt ingeschat, worden er verkeerde keuzes gemaakt. Er is dus informatie nodig
om een goede inschatting te kunnen maken.
§1.2 Vrijwillig en onvrijwillig risico
Er zijn twee soorten risico's. Als eerste heb je vrijwillige risico's. Hierbij neemt
iemand bewust het risico, een voorbeeld hiervan is iemand die een berg gaat
beklimmen. Het risico bestaat dat je vingers bevriezen, toch neem je het risico
bewust. Daarnaast heb je nog een onvrijwillig risico. Dit zijn risico's die niet te
vermijden zijn. Denk hierbij aan ziek worden, je kan de kans wel verkleinen maar je
kan nooit helemaal voorkomen dat je ziek wordt.
§1.3 Risicoaversie
Verreweg de meeste mensen houden niet van risico's, ze zijn risicoavers. Iemand
die risicoavers is kiest het zekere voor het onzekere. Bij twee onzekere situaties met
dezelfde verwachte opbrengst kiest een risicoavers persoon voor de situatie met het
laagste risico. De verwachte opbrengst = gemiddelde opbrengst - gemiddelde
kosten. Wanneer de verwachte opbrengsten niet gelijk zijn kan een risicoavers
persoon toch voor de situatie met het hoogste risico kiezen. Dit is het geval wanneer
het lagere risico van de ene situatie niet kan opwegen tegen de hogere verwachte
opbrengst van de andere situatie.
Hoofdstuk 2 - Verzekeren
§2.1 Een risico verzekeren
Het vermijden van onvrijwillige risico's is onmogelijk. Daarom moet je het risico
verzekeren. Het verzekeren werkt als volgt. Je verzamelt een groep mensen die
allemaal aan hetzelfde onvrijwillige risico blootgesteld staan. Vervolgens kijk je naar
het totale risico (=verwachte schade van een gehele groep) = kans op schade x
schade x aantal mensen. Het idee bij verzekeren is dat de gehele groep premie
(=waarde van het risico) betaald en wanneer iemand van deze groep schade krijgt,
kan de schade hiervan betaald worden. Iemand die zich verzekerd loopt geen risico
meer. De kans op schade is niet verdwenen. Maar als de schade zich voordoet,
, wordt die betaald uit de eerder betaalde premies. De mogelijke schade is dus wel
verdwenen. En daarmee ook het risico. Een riscoavers persoon zal zich altijd
verzekeren, want de verwachte kosten van wel en niet verzekeren zijn gelijk.
§2.2 De markt van verzekeraars
Verzekeringen worden aangeboden door verzekeringsmaatschappijen, kortweg
verzekeraars. De markt van verzekeraars is een heterogeen oligopolie of er is
sprake van monopolistische concurrentie. Dit hangt af van het type verzekering. Zo
zijn er weinig zorgverzekeraars en veel autoverzekeraars.
Een verzekeraar biedt alleen verzekeringen aan waar hij geen verlies op lijdt. De
totale opbrengst (TO) moet dus ten minste even groot zijn als zijn totale kosten.
TO = premie x aantal verzekeringnemers. Voor de totale kosten geldt
TK = verwachte schade (risico) per verzekeringnemer x aantal verzekeringnemers
Om geen verlies te lijden moet voor de verzekeraar dus gelden dat TO ≥ TK. Hieruit
is af te leiden dat de premie groter moet zijn dan het risico per verzekeringnemer.
Wel moet er rekening gehouden worden met het feit dat er naast het risico per
verzekeringnemer er ook nog andere kosten zijn, denk hierbij aan loonkosten en
huurkosten.
§2.3 Averechtse selectie en moral hazard
Een verzekeraar weet alleen de gemiddelde kans op een schade. Deze gemiddelde
kans is gebaseerd op het gedrag van heel veel consumenten. Deze kans zegt dus
niet veel over één verzekeringnemer. De verzekeraar heeft op deze manier een
informatieachterstand. Er is daarbij sprake van informatieasymmetrie. De
verzekeringnemer weet namelijk ongeveer hoe groot de kans op bijvoorbeeld een
diefstal is bij hemzelf, de verzekeraar weet dit niet. Door deze asymmetrische
informatie ontstaan er twee problemen voor de verzekeraar.
Als eerste averechtse selectie. Hierbij zullen alleen mensen die van zichzelf weten
dat ze een groot risico lopen een verzekering afsluiten. Daarnaast zal er moral
hazard ontstaan. Hierbij zullen mensen die zich hebben laten verzekeren de neiging
hebben zich roekelozer te gedragen. Deze twee problemen zullen bij de verzekeraar
tot een verlies lijden. Het gemiddelde risico stijgt en dus zal de premie verhoogd
moeten worden om de kosten van de verzekeraar te kunnen dekken.
§2.4 Informatie, premiedifferentiatie en eigen risico
Wanneer de premie wordt verhoogd zal de vraag naar verzekeringen dalen. In plaats
van de premie te verhogen is het dus beter om averechtse selectie en moral hazard
te verminderen. Hiervoor zijn vier mogelijkheden:
1. Verminderen informatieachterstand. De problemen komen door een
informatieachterstand van de verzekeraar. Een verzekeraar kan dus om meer
informatie vragen voordat ze iemand verzekeren.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper TaraAileen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
