Samenvatting Recht van de Europese Unie
Auteur: Lennart Zwiers
Instelling: Rijksuniversiteit Groningen
Collegejaar: 2020/2021
Opleiding: Rechtsgeleerdheid, pre-master
Inhoud
Instellingen van de Europese Unie (artikel 13 VEU) ........................................................................... 2
Vrij verkeer van goederen (artikel 26-37 VWEU)................................................................................ 6
Stappenplan vrij verkeer van goederen: artikel 34 VWEU .............................................................. 7
Vrij verkeer van diensten (artikel 56 t/m 62 VWEU) .......................................................................... 8
Stappenplan vrij verkeer van diensten: artikel 56 VWEU ............................................................... 8
Vrij verkeer van kapitaal (artikel 63 t/m 66 VWEU) ........................................................................... 9
Stappenplan vrij verkeer van kapitaal: artikel 63 VWEU .............................................................. 10
Vrij verkeer van personen (artikel 45 t/m 55 VWEU) ....................................................................... 10
Stappenplan vrij verkeer van werknemers: artikel 45 VWEU ....................................................... 10
Burgerschap van de Unie (artikel 20 en 21 VWEU) ........................................................................... 12
Stappenplan Unieburgerschap: artikel 20 VWEU ......................................................................... 13
Algemeen stappenplan beperkingen van vrij verkeer .................................................................. 14
Mededingingsrecht (artikel 101 en 102 VWEU)................................................................................ 15
Stappenplan kartelvorming: artikel 101 VWEU ............................................................................ 17
Stappenplan machtspositie: artikel 102 VWEU ............................................................................ 20
Besluitvorming & bevoegdheid ........................................................................................................ 20
Fundamentele rechten ..................................................................................................................... 22
Effecten in de nationale rechtsorde ................................................................................................. 23
Stappenplan effecten in de nationale rechtsorde ........................................................................ 24
Rechtsbescherming .......................................................................................................................... 25
Stappenplan prejudiciëlevraagprocedure: artikel 267 VWEU....................................................... 25
Stappenplan verdragsinbreukprocedure: artikel 258 VWEU ........................................................ 26
Stappenplan nietigheid: artikel 263 VWEU................................................................................... 27
,Instellingen van de Europese Unie (artikel 13 VEU)
Het Europees Parlement
De volksvertegenwoordiging in het proces van Europese wetgeving en bestuur. De Europese
Raad en de Raad vertegenwoordigen vooral de lidstaten, terwijl het Parlement vooral het
volk vertegenwoordigt.
Samenstelling artikel 14 lid 2 VEU
Taken en bevoegdheden artikel 14 lid 1 VEU
o Wetgevende taak
De specifieke wetgevingsbevoegdheden zijn afhankelijk van het onderwerp
en met name van de van toepassing zijnde rechtsgrondslag die bepalend is
voor de besluitvormingsprocedure. Bij de algemene bevoegdheid voor de
instelling en de werking van de interne markt is de gewone
wetgevingsprocedure van toepassing (artikel 114 lid 1 VWEU). Deze
procedure is geregeld in artikel 294 VWEU. Bij deze procedure heeft het
Parlement amendementsrecht en kan het besluiten blokkeren. Op enkele
terreinen heeft het Parlement slechts een raadgevende bevoegdheid, zoals
op het gebied van harmonisatie van belastingen (artikel 113 VWEU). Op het
gebied van handelsakkoorden tussen de Unie en derdelanden en op het
gebied van het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid tot een
operationeel optreden van de Unie in een internationale situatie, heeft het
Parlement helemaal geen formele bevoegdheden (artikel 207 VWEU en
artikel 28 VEU). Tevens heeft het parlement soms een goedkeuringsrecht,
zoals bij het toetreden van de nieuwe lidstaten tot de Unie (artikel 49 VEU)
en terugtrekking uit de Unie (artikel 50 VEU).
o Controlerende taak
De controlerende bevoegdheden hebben vooral betrekking op de
Commissie. De Commissie is verantwoording schuldig aan het Parlement
(artikel 17 lid 8 VEU). Ter bevestiging van deze relatie moeten leden van de
Commissie vooraf goedgekeurd worden door het Parlement (artikel 17 lid 7
VEU). Ook kan het Parlement volgens artikel 234 VWEU de Commissie als
collectief naar huis sturen als er een motie van afkeuring is aangenomen.
Ook kan het Parlement een enquêtecommissie instellen (artikel 226 VWEU),
stelt het Parlement een ombudsman aan (artikel 228 VWEU) en heeft het
Parlement de bevoegdheid om vragen te stellen aan de Commissie, die de
Commissie moet beantwoorden.
o Budgethoudertaak
Het Parlement stelt aan het einde van ieder jaar samen met de Raad de
begroting van de Unie voor het volgende begrotingsjaar vast (artikel 314
VWEU). Dat doet zij op basis van een door de Commissie opgestelde
ontwerpbegroting.
De Europese Raad
De Europese Raad neemt een centrale plaats in het politieke leven van de Europese Unie in,
ondanks het feit dat de Europese Raad geen wetgevende rol heeft.
Samenstelling artikel 15 VEU
Taken en bevoegdheden artikel 15, 22, 26, 17 lid 7 VEU en artikel 68 en 83 VWEU
De Raad van de Europese Unie
Details van de werking van de Raad zijn geregeld in het werkingsverdrag, het EU-verdrag en
het Reglement van orde van de Raad. De Raad heeft in tegenstelling tot de Europese Raad
wel een wetgevende bevoegdheid.
, Samenstelling artikel 16 VEU
Taken De Raad oefent samen met het Europees Parlement de wetgevings- en
begrotingstaak uit. Daarnaast heeft het beleidsbepalende en coördinerende taken. De Raad
is de wetgevende macht, maar ook gedeeltelijk uitvoerend, omdat zij het beleid van de Unie
uitvoert.
De Europese Commissie
De Europese Commissie vertegenwoordigt het algemeen belang van de Unie. Artikel 245
VWEU bevestigt dit en voegt eraan toe dat deze onafhankelijkheid van de lidstaten ook door
de lidstaten geëerbiedigd moet worden en de Commissieleden niet trachten te beïnvloeden.
Samenstelling artikel 17 VEU
Taken en bevoegdheden de Commissie vervult verschillende taken en functies binnen de
Europese Unie. Artikel 17 lid 1 VEU geeft een globale omschrijving van deze taken en
functies. Haar taak is onder andere ten aanzien van externe vertegenwoordiging van de Unie
en haar controlerende taak inzake toepassing en naleving op de uitvoering van EU-besluiten
door lidstaten. Deze laatste taak wordt ook nader omschreven in artikel 258 VWEU. De
Commissie heeft een grote rol in het voorbereiden en uitvoeren van EU-besluiten. De
Commissie draagt echter slechts zorg voor de uitvoering van EU-besluiten, voor zover dit niet
door de lidstaten zelf kan worden uitgevoerd (artikel 291 VWEU).
Het Hof van Justitie van de Europese Unie
Het Hof van Justitie heeft een belangrijke bijdrage aan de Europese rechtsvorming. Dit komt
voornamelijk doordat het uitleggingsvragen moet beantwoorden in het kader van de
prejudiciële procedure.
Samenstelling artikel 19 lid 2 VEU en artikel 252 VWEU
Taken artikel 19 lid 1 VEU bepaalt dat het Hof van Justitie e eerbiediging verzekert van het
recht bij de uitlegging en toepassing van de Verdragen. Het Hof doet als enige instelling van
het Hof van Justitie uitspraken in prejudiciële procedures (artikel 267 VWEU) en
verdragsinbreukprocedures (artikel 258 VWEU).
Rechtsbeginselen
Van Gend & Loos: de Europese rechtsorde heeft een zekere autonomie ten opzichte van
lidstaten en het algemene internationale recht door de rechtstreekse werking die haar
verdragen hebben.
o Verticale situaties: hierbij wordt een beroep gedaan op het Unierecht ten opzichte
van een overheidsinstelling van een lidstaat.
o Horizontale situaties: hierbij gaat het om het inroepen van het Unierecht tussen
particulieren onderling. De werking van Unierecht ligt in deze situaties minder voor
de hand, maar is niet uitgesloten. Horizontale werking is geaccepteerd ten aanzien
van artikel 18, 45, 49, 101, 102 en 251 VWEU.
o Omgekeerde verticale werking: hierbij doet de overheid een beroep op een Europese
norm ten opzichte van een burger. Het problematische hieraan is dat het in strijd kan
zijn met het rechtszekerheidsbeginsel.
Costa/ENEL: het Unierecht heeft voorrang boven nationaal recht van de lidstaten. Het
Verdrag van Lissabon bevestigt deze rechtspraak.
Subsidiariteitsbeginsel: de Unie mag pas bevoegdheden uitvoeren als de doelstellingen van
het optreden niet op lager niveau kunnen worden verwezenlijkt. Het subsidiariteitsbeginsel
heeft een dubbele toets:
o De doelstellingen van het optreden moe niet voldoende door de lidstaten kunnen
verwezenlijkt; en
o Daarom beter door de Unie kunnen worden bereikt.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lennartzwiers97. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,39. Je zit daarna nergens aan vast.
