HC 1: Persoonlijkheid
Persoonlijkheid 1
Ieder mens is uniek (Zimbardo)
Persoonlijkheid = psychologische kernmerken van hele persoon
En ook: processen (o.a. wisselwerking met omgeving)
o Nature (aangeboren) vs. Nurture (opvoeding)
o Karaktertheorieën (beschrijving van persoonlijkheid o.b.v. karakter kenmerken) vs.
Procestheorieën (geen karakter, maar de manier waarop iemand met zijn omgeving
omgaat)
Persoonlijkheid 2
Definitie: een dynamisch en georganiseerd geheel van karakteristieken (voelen, denken en doen)
(Rigter, 2017).
Theorieën over persoonlijkheid
Karaktertheorie
o Zoals dispositionele theorieën
Psychodynamische theorieën
o V.b. Freud
Procestheorieën
o V.b. Humanistische theorie: Maslow
Sociaal cognitieve theorie
o V.b. Bandura
Dispotisionele theorie:
Betreft theorieën over persoonlijkheid o.b.v. temperament, karaktertrek, persoonlijkheidstype
Big five:
5 basistrekken = trekdimensies
o Extraversie, vriendelijkheid, zorgvuldigheid, emotionele stabiliteit, openheid of
intellect
o Elke dimensie heeft een tegenhanger!
B.v. zwijgzaam je bent open of juist heel gesloten
Introvert of extravert
Jung:
o Aandacht intern gericht of naar buiten(intro)/op anderen(extro)?
o Tegengestelde neigingen in de persoonlijkheid
Temperament
Bepaalt niet hoe ontwikkeling verder verloopt
Ontwikkeling ook bepaald door opvoeders/anderen
Van belang kan zijn: opvoeders adviseren (Rigter, 2017)
, Temperament kind: 3 typen
Makkelijk kind 40%
o Rustig, slaapt goed, makkelijk logeren
Moeilijk kind 10%
o Houdt van vaste patronen, van slag als anders, slechte eter
Kind dat langzaam op gang komt 15%
o Past zich gaandeweg aan bij verandering, gematigd
Restcategorie 35%
o Ook grote categorie, past niet in één van de bovenstaande categorieën
Benadering volgens Freud
Freud werkte zijn psychodynamische
theorie uit. Wordt weergegeven als
ijsberg. Het accent valt op dat het
grootte deel van de persoonlijkheid
waarvan je niet bewust bent. De
belangrijkste drie persoonlijkheid:
Het EGO
Het ID
Het Superego
Psychosesksuele fasen
Kind gaat door reeks psychoseksuele fasen (orale, anale, fallische, latentie, genitale)
Als gevolg van seksuele en agressieve driften
Elke fase: erotisch genot
o Fixatie: stagnatie (kind blijft zitten in zijn ontwikkeling) in psychologische
ontwikkeling verklaring voor verslaving?
Ego-afweermechanismen (Freud)
Vooral onbewuste strategie om conflict/situatie niet aan te gaan
Hoezo verslaafd? Ik?? (Ontkenning)
Ach iedereen drinkt wel eens wat (rationalisatie)
,Wat zie je?
Met wat je ziet, geef je info over jezelf!
Met Rorschachtest probeer je dichterbij de motieven,
gevoelens van iemand te komen en je kan iemand vragen om
te verwoorden wat je in deze afbeelding ziet. Wat je zegt, zegt
iets over je wensen, motieven of gedachten waarvan je niet
bewust van bent.
Je wil wat bereiken … mens wil ‘groeien’
Gezonde persoonlijkheid centraal
Zelfactualisatie van belang
Maslow Pyramide, in de zelfontwikkeling (zelfactualisatie) is de basis gevormd door lichamelijke behoeften. Als
die vervuld zijn kun je verder gaan in de volgende level van de pyramide, zoals veiligheid en zekerheid en tot
zekere moment de top bereiken van zelfrealisatie.
Carls Rogers
Humanistische theorie
Mens is volledig functionerend persoon
Met zelfbeeld dat beïnvloed wordt door ervaringen
o Zelfbeeld kan in gevaar komen
Sociaal cognitieve theorie Bandura
We leren ‘sociaal’
Observationeel leren
Je leert door te kijken wat er met anderen gebeurt
Rolmodellen
Je denkt na, cognitie is belangrijk
Je leert ook van slechte voorbeelden (zie het experiment van Zimbardo:
https://www.youtube.com/watch?v=sZwfNs1pqG0) -> mensen zijn geneigd om slechte
voorbeelden van anderen over te nemen
, HC 2: Leren en leermodelen
Boek: hoofdstuk 3
Wat is leren?
Een blijvende verandering in gedrag of mentale processen als gevolg van een bepaalde ervaring
(Zimbardo).
Verschillende benaderingen van leren worden hieronder beschreven
Waar leer je voor een tentamen?
Het gaar hier om, heb je leren omgaan met de prikkels die je tijdens het leren om je heen
plaatsvinden? Hoor je de prikkels nog? Of heb je geleerd om de prikkels niet te reageren (habituatie),
dat betekent hoor je het geluid van je telefoon nog? Of ben je juist zo aan het concentreren dat je je
telefoon kunt negeren.
Jaar 1: sociaal emotionele ontwikkeling deel van leerproces
Hechting:
aangeboren (nature)
aangeleerd (nurture)
Responsiviteit
Veilige en onveilige hechting
Ontwikkeling in fasen
John Bowlby
Het is wat de kinderen na de geboorte mee maken.
Hechting is nageboren verschijnsel (nature) en het is
ook zeker aangeleerd verschijnsel (nurture).
Aangeleerd door de responsiviteit van de opvoeder,
als het goed verloopt dan krijg je een veilige
hechting, als het niet goed loopt vormt dat onveilige
hechting.
Klassieke conditionering 1
Klassiek conditioneren (Pavlov):