100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na betaling Zowel online als in PDF Je zit nergens aan vast
logo-home
Samenvatting Nectar VWO6 Hoofdstuk 18 €3,99
In winkelwagen

Samenvatting

Samenvatting Nectar VWO6 Hoofdstuk 18

 17 keer bekeken  0 keer verkocht

samenvatting Nectar VWO6 Hoofdstuk 18

Voorbeeld 2 van de 5  pagina's

  • Nee
  • Hoofdstuk 18
  • 15 januari 2021
  • 5
  • 2019/2020
  • Samenvatting
book image

Titel boek:

Auteur(s):

  • Uitgave:
  • ISBN:
  • Druk:
Alle documenten voor dit vak (5580)
avatar-seller
manyuiwu
BIOLOGIE
HOOFDSTUK 18.1
Noordelijk halfrond
● meer land en planten
● CO2-gehalte daalt in zomer
Zuidelijk halfrond
● minder planten
● CO2-gehalte stijgt in de winter
Metingen in luchtbelletjes in het poolijs laten zien dat het CO2-gehalte sterk gestegen is
sinds de industriële revolutie.

Broeikasgas​= gas dat warmtestraling (vooral teruggekaatste zonne-energie) van de aarde
vasthoudt.
Broeikaseffect​= dampkring werkt als een kas door CO2 en andere gassen en zonnewarmte
blijft voor een deel in de atmosfeer achter.
● temperatuur van aarde gemiddeld 15 graden
Versterkt broeikaseffect​= meer dan normaal vasthouden van warmte door atmosfeer
● hoger temperatuur
○ landijs smelt en oceaanwater zet uit→ stijging zeespiegel→ overstroming
○ meer verdamping→ meer regen
○ ontdooien van permafrostlaag
■ extra organische stof voor reducenten
■ moerasgas in permafrostlaag komt vrij
● planten en dieren, aangepast aan koele streken, sterven of trekken naar noorden
Klimaatveranderingen leiden tot veranderingen in ecosystemen en hun bewoners
● voedselproductie: gedroogde gebieden, overstroomde gebieden

Moerasgas
● borrelt uit sloten en plassen
● bestaat vooral uit methaan
○ houdt warmte 25 keer beter vast dan CO2
● ontstaat uit organisch materiaal onder anaerobe omstandigheden
● in de toendra ontstaan plassen→ reducenten breken de ontdooide organische stof
af. Diffusie van O2 in het water verloopt trager dan verbruik→ water zuurstofloos→
anorganische bacteriën breken de organische stof af, daarbij ontstaat moerasgas
● een deel van de CH4 oxideert in de atmosfeer tot CO2
Micro-organismen in de pens van herkauwers produceren veel CH4 en CO2

Archaeabacteriën
● o.a ​methaanbacteriën
● enkelvoudig celmembraan
● leven in extreme omstandigheden: koud, hoge zoutconcentratie in laagje water
boven permafrost

, Snelle koolstofkringloop​ (max paar honderd jaar) ​T93F
● Planten nemen CO2 op en vormen organische stoffen, waarvan consumenten leven
● Bij de dissimilatie verdwijnt CO2 uit planten
● Via dieren komen organische stoffen in de rest van de voedselketen
● Dieren verbruiken organische stoffen en ademen CO2 uit
● Reducenten zetten ​detritus​ (dode resten en uitwerpselen) om in o.a. CO2
● Organische stoffen als hout blijven in planten achter
● Ethanol gemaakt uit biomassa als brandstof

Onderwater
● CO2 lost in water op als HCO3-. Waterplanten en algen nemen deze stof op en
maken organische stoffen
● Afbraak van organisch materiaal is slecht op de bodem. Met algen die zakken naar
beneden verdwijnt een deel van koolstof uit de atmosfeer

Langzame koolstofkringloop
● Zeedieren nemen HCO3- op en maken kalk (CaCO3) voor hun schelpen
● Schelpen spoelen op het strand. Door verwering van de schelp komt CO2 weer vrij
● Onder druk veranderen organische resten in steenkool, gas en olie en schelpen
veranderen in kalksteen
● Via fossiele brandstoffen komt CO2 in de atmosfeer



HOOFDSTUK 18.2
Stikstofbinding​ / ​stikstoffixatie​ ​T93G
● stikstofbindende bacteriën​ in bodem, water of knollen koppelen N2 uit de lucht aan
organische stoffen
● Mutualisme
○ In knollen bindt het pigment leghemoglobine O2. Onder anaerobe
omstandigheden werkt nitrogenase van bacteriën optimaal: N2 wordt
omgezet in NH4+, waarmee de bacteriën aminozuren maken vanuit de
koolhydraten​ van planten.
○ gastheerplant krijgt ​NH4+​ en ​aminozuren​ terug
Groenbemesting​: na afbraak van dode planten komen stikstofverbindingen in de bodem.

Eutrofiëring van oppervlaktewater
1. Uitspoeling​ van zouten meegevoerd met bodemwater
2. Algenbloei: oppervlak van sloot raakt bedekt
3. gebrek aan licht→ waterplanten sterven
4. dode organismen zakken naar beneden
5. Reducenten breken ze af m.b.v O2 uit het water
6. O2-gehalte daalt (​hypoxie​= zuurstofarme omstandigheden). Bovenste laag water
mengt niet goed met diepere water
7. aantal en soorten waterdieren en waterplanten daalt in de bodem

Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:

Verzekerd van kwaliteit door reviews

Verzekerd van kwaliteit door reviews

Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!

Snel en makkelijk kopen

Snel en makkelijk kopen

Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.

Focus op de essentie

Focus op de essentie

Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper manyuiwu. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 53068 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen
€3,99
  • (0)
In winkelwagen
Toegevoegd