Samenvatting
Samenvatting Nectar VWO6 Hoofdstuk 22
samenvatting Nectar VWO6 Hoofdstuk 22
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
BIOLOGIEHOOFDSTUK 22.1
Wolharige mammoet
● Bevroren resten met vlees, huid, haren of uitwerpselen leveren info op
● grote slagtanden, korte gespierde nek, kleine oren, korte achterpoten en dikke vacht
● vrouwen vormen kuddes met hun jongen onder leiding van matriarch (ouder vrouw)
● mannen leven solitair
● eten veel
● opwarming aarde: flessenhalseffect→ 3 populaties over, ieder met uniek stukje
mtDNA (cirkelvormige mitochondriaal-DNA)
● aan het einde van de laatste ijstijd verdrongen de Amerikaanse mammoeten de
andere groepen.
Stambomen en cladogrammen
● verwantschap
● DNA, morfologische kenmerken
● clade: bv slurfdragers + gemeenschappelijke voorouder
Door de basenvolgorde te bepalen van gevonden DNA-fragmenten en de gegevens aan
elkaar te koppelen is het mtDNA vastgesteld (info enzymen bij aerobe dissimilatie).
Probleem
● DNA vergaat snel
● mammoet-DNA is vermengd met DNA van micro-organismen die op en in het dier
leefden
Oplossing
● DNA uit haren halen
○ keratine rond haarcellen vormt een ondoordringbare laag voor
micro-organismen
MC1R is een membraaneiwit, dat MSH bindt. Dit hormoon zet huidcellen en haarcellen aan
tot vorming van eumelanine (donker pigment). Mammoeten met twee werkzame allelen
hadden zwart haar, met één werkzame bruin en zonder werkzame blond.
Eiwit onderzoek
● niet elk verschil in basen leidt tot andere aminozuren door bv wiebelbasen
● daarom is aminozuursamenstelling genoteerd
● veel diersoorten hebben vrijwel gelijke eiwitten met vaak dezelfde functie bv transport
in cel: rab-eiwitten (in zoogdieren)
HOOFDSTUK 22.2
Gebit mammoet
● slagtanden (uitgegroeide snijtanden)
, ○ groeien vanuit de pulpaholte (waarin zenuwen en bloedvaten lopen) door het
afzetten van kegeltjes tandbeen aan de slagtand
○ groeiringen: sterke groei in zomer levert een lichte band op met veel
tandbeen; langzame groei in herfst en winter levert een donkere band
○ Met een microscoop zijn week- en daggroeilijnen waar te nemen
○ m.b.v. chemische samenstelling en grootte van ringen bepalen: leeftijd,
honger, dorst, ziekte, overvloed voedsel
○ snijpatronen: mammoeten woelen met slagtanden planten los of schuren
langs bomen
● kiezen
○ per kaakhelft één kies actief in gebruik bij het kauwen
○ achter actieve kiezen ontstaan nieuwe kiezen die versleten kiezen naar voren
wegduwen
○ gedurende het leven max 5 keer oude kiezen verwisselen
○ als de laatste ontwikkelde actieve kiezen versleten zijn door constante
kauwbewegingen, is het kauwen onmogelijk→ mammoet sterft
○ opgebouwd uit platen of lamellen die 2 mm boven het tandbeen uitstaken
■ lamellen bestonden uit tandbeen dat omgeven was door een laag
email (hardste product dat een lichaam kan produceren). De lamellen
waren aan de onderkant met elkaar verbonden, tussen de lamellen
bevond zich tandcement.
○ spijkerharde glazuurplaten vormen het kauwoppervlak van een kies
○ elk nieuwe kies is groter en heeft meer lamellen dan de vorige
Skeletdelen mammoet
● heupbeen
○ wel geboortekanaal→ vrouwtje
● opperarmbeen geeft informatie over de schofthoogte, het gewicht en de leeftijd
Kerntemperatuur van wolharige mammoet constant, warmteverlies beperken
● geen direct contact met koud wind
○ lange dikke dekharen met daaronder een wollige vacht (hield isolerende
luchtlaag vast)
○ kleine oren bedekt met haren
● bult achterop de kop met reservevoedsel
● relatief korte poten
● onderhuidse vet gaf extra isolatie
● warme-isolerend vetkussen onder voetzolen
● slagtanden om sneeuw weg te vegen om bij planten te komen
● slagaderlijk bloed dat naar de poten stroomde, verwarmde het terugstromende,
afgekoelde, aderlijke bloed. Door dit tegenstroomprincipe bleven de voeten koud en
was er weinig warmtegeleiding naar de koude bodem.
Problemen mammoeten
● Deoxygenatie van HbO2, is een endotherm proces: hoe lager de temperatuur, des te
steviger de binding met O2 en dus des te minder O2-afgifte.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper manyuiwu. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53068 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen