Paragraaf 1
Late middeleeuwen: sociaaleconomische veranderingen
- Achtergrond: eerste helft middeleeuwen
Autarkische samenleving
Nauwelijks steden
Weinig handel
- Tweede helft middeleeuwen Kenmerkende aspecten:
Toename handel en nijverheid - 4.1
Ontstaan steden - 4.2
Toename macht burgerij
- 4.3
Steden krijgen privileges
-
Late middeleeuwen: politieke veranderingen
- Achtergrond: eerste helft middeleeuwen
Door feodale stelsel verbrokkelde rijken
Macht vorsten afgenomen
- Tweede helft middeleeuwen
Macht vorsten neemt toe
Centralisatiepolitiek (1 eenheid)
Staatsvorming
De Nederlanden
- De Nederlanden: zelfstandige gewesten
- Economische centra:
Vlaanderen
Holland
Brabant
- Verstedelijkte gebieden
Brugge
Gent
Antwerpen
- In 15e eeuw meeste gewesten onder Bourgondiërs
- Centralisatiepolitiek:
Grote Raad
Rekenkamer
Staten-Generaal = algemene vergadering drie standen
- In 16e eeuw onder Habsburgers
Het rijk van Karel V
- 1515-1555 regeringsjaren
- Heer der Nederlanden, koning van Spanje, keizer van Duitsland
Beleid van Karel V: de collaterale raden
- Zie katern blz. 8
1. Raad van State: advies over ‘de belangrijkste zaken en al wat de stand van zaken, de
regering, de veiligheid en de verdediging van de lage landen betrof’
2. Geheime Raad: wetten opstellen + toezicht gewestelijke / stedelijke besturen
, 3. Raad van Financiën: voorbereiding bedes (belastingverzoek koning) + innen van belastingen +
controle lagere financiële organen
- Is centralisatie!
- Karel V is dus modern
Schema bestuur Karel V / Filips II
- Zie pp = belangrijk!
Reformatie bedreigt eenheid!
- Zie katern blz. 5-7
- Luther begint Reformatie
Splitsing in kerk bedreigt eenheid rijk
- Karel V roept Luther naar Rijksdag in Worms (1521) (Verplicht voorbeeld!)
Luther geeft niet toe vogelvrij verklaard
Scheuring van de kerk definitief
- Karel V gaat godsdienst politiek voeren
In Duitsland oorlog: katholieke vorsten <-> protestantse vorsten
1555: Vrede van Augsburg ‘wiens gebied, diens godsdienst’ = vorst bepaalt de
godsdienst en niet de bevolking. Gold alleen voor Duitsland!
Reformatie en vervolging in de Nederlanden
- Zie katern blz. 5-7
- In Nederlanden vooral Calvijn invloed
- Verschil opvatting Luther en Calvijn over recht van opstand
Volk heeft geen recht van opstand, autoriteit hoger
Volk heeft o.l.v. lagere overheden wel recht van opstand als de koning tegen de Gods
geboden ingaat
- 1522: Karel richt eigen inquisitie op: kettervervolging
- 1523: Hendrik Vos / Johan van den Essen verbrand in Brussel
- Honderden verbrand
- 1550: ‘Bloedplakkaat’ blz. 9 (Verplicht voorbeeld!)
- Beleid van Karel v
Centralisatie
Godsdienstpolitiek
Verband = eenheid
Verzet tegen het beleid opd. 7
- Steden en gewesten:
Aantasting privileges door centralisatie (particularisme) + godsdienstpolitiek
- Adel:
Afname invloed in bestuur: ‘noblesse d’épée’ vervangen door ‘noblesse de robe’ +
godsdienstpolitiek
- Protestanten
Filips II
- 1555: Filips II volgt vader op
- Overtuigd katholiek
- Zet beleid van Karel V voort
- Escorial
1566: het Smeekschrift (bron pp)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper anne-mariemussche. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,39. Je zit daarna nergens aan vast.
