Samenvatting
Samenvatting Feniks overzicht geschiedenis hoofdstuk 9
een samenvatting van feniks, overzicht geschiedenis van hoofdstuk 9 en van de historische context het hoofdstuk over Duitsland.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Tijdvak 9 (tijd van wereldoorlogen)1900-1950, moderne tijd
9.1 De Eerste Wereldoorlog:
Aan het begin van de twintigste eeuw liepen de spanningen tussen de Europese
landen steeds hoger op. Oorzaken waren het felle nationalisme en de rivaliteit op
economisch en koloniaal gebied. Landen gingen politiek-militaire
bondgenootschappen sluiten en er ontstond een wapenwedloop tussen de
verschillende machtsblokken. De aanslag op de Oostenrijkse kroonprins ontketende
een oorlog van wereldomvang tussen de Centralen en de Geallieerden. Er ontstond
later een loopgravenoorlog. Ook nieuwe wapens zorgde voor slachtingen onder de
soldaten. In 1918 eindigde de oorlog. De verliezers kregen zware straffen. Dit
werden een oorzaak van de economische crises en de Tweede Wereldoorlog.
De negentiende eeuw was een van de vreedzaamste periodes. Zowel in aantal als in
omvang bleven oorlogen beperkt. In deze eeuw waren er vijf grote Europese staten:
Groot-Brittannië, Frankrijk, Oostenrijk-Hongarije, Rusland en Pruisen. Vanaf 1871
zou Pruisen Duitsland worden. Er werden voortdurend wisselende
bondgenootschappen gesloten. De Verenigde Staten voerden een politiek van
isolationisme: zij wilden zich niet met de internationale politiek bemoeien. De
opkomst voor Duitsland zorgde voor een verstoring van het machtsevenwicht. Aan
het einde van de 19de eeuw maakte de economie in Duitsland een groeispurt. De
economische achterstand op Groot-Brittannië veranderde in een voorsprong. De
producten in Duitsland waren goedkoper (fabrieken) en van betere kwaliteit. De
Britten wilden weer de grootste worden. In 1887 kwam een wet dat artikelen van een
merkteken moesten worden voorzien met het land van herkomst.
In 1887 waren de Duitsers al een paar jaar lang bezig te infiltreren in koloniale
gebieden in Afrika en Azië. Na het aantreden van keizer Wilhelm II eiste Duitsland
zijn ‘plaats onder de zon’ nadrukkelijk op. De keizer, kleinzoon van Wilhelm I, zag
zichzelf als de heerser bij de gratie Gods, die aan niemand verantwoording schuldig
was.
Rond 1900 raakte het Europese machtsevenwicht uit balans. Er werden
bondgenootschappen gevormd tussen landen, waardoor er twee min of meer even
sterke machtsblokken ontstonden:
1. Duitsland, Oostenrijk-Hongarije en Italië werkten sinds 1882 samen in de
Driebond. Ze spraken af om hun internationale politiek op elkaar af te stemmen en
beloofden elkaar bij conflicten te steunen.
2. Groot-Brittannië en Frankrijk voelden zich bedreigd door Duitsland. Dit vooral door
de Duitse economie. Door de bouw van een grote en moderne oorlogsvloot
bedreigde de Britse overheersende positie op de wereldzeeën. Duitsland wilden zo
een wereldrijk opbouwen. De Duitsers droegen bij aan de wapenwedloop: hun
vlootbouwprogramma lokte een reactie van de kant van de Britten uit. Toen ook de
Britten hun vloot uitbreidden, gingen andere landen dit ook doen. De Fransen zaten
bovendien vol wrok: ze voelden het verliezen van de Frans-Duitse oorlog als een
vernedering, en wilden wraak. Frankrijk en Rusland trokken eerst gezamenlijk op.
Later kwam ook Groot-Brittannië hierbij.
, Op 28 juni 1914 bezochten de Oostenrijkse kroonprins Franz Ferdinand en zijn
vrouw Sophie Chotek, de stad Sarajevo. Een lid van de groep Servische
nationalisten die streefde naar aansluiting van Bosnië bij Servië pleegde een
moordaanslag op het kroonprinselijk paar.
Op 28 juli verklaarde Oostenrijk-Hongarije de oorlog aan Servië en op 1 augustus
verklaarde Duitsland de oorlog aan Rusland. Door bondgenootschappen raakten
veel landen hierbij betrokken. De Centralen (Duitsland en Oostenrijk-Hongarije)
wilden eerst Frankrijk verslaan en daarna zich tegen Rusland verzetten. Zo zou een
twee fronten oorlog voorkomen worden.
Op 4 augustus trokken de Duitse legers het neutrale België binnen om via dat land
Frankrijk in het noorden te kunnen binnenvallen. De opmars door België verliep snel
en gewelddadig. Begin september waren de Duitsers al in Frankrijk, maar de
geallieerde legers van Frankrijk en Groot-Brittannië slaagden erin de Duitse opmars
tot stilstand te brengen. Soldaten van beide partijen groeven zich letterlijk in. Nieuwe
wapens waren onder meer het machinegeweer en de vlammenwerper. Ook
experimenteerde ze met gifgas. In de Eerste Wereldoorlog vonden de eerste
luchtgevechten plaats en voerden vliegtuigen ook bombardementen uit.
In 1918 sloten Duitsland en Oostenrijk-Hongarije met Rusland een wapenstilstand.
Duitsers konden nu alle soldaten inzetten in het westen. De Verenigde Staten kwam
helpen. Door de inzet van tanks bezorgde de Geallieerden uiteindelijk de
overwinning. Op 11 november 1918 tekenden de Duitsers een verklaring waarin ze
de nederlaag erkenden.
De oorlogshandelingen hadden de wereldeconomie verstoord. Er was gebrek aan
alles. Er heerste ook nog een griepgolf. Onder deze omstandigheden kwamen de
overwinnaars in 1919 naar Parijs om over een vredesregeling te onderhandelen. Met
de verliezers werden verschillende afzonderlijke vredesverdragen gesloten. Het
bekendst daarvan is het Verdrag van Versailles. In dit vredesverdrag werd van alles
over Duitsland vastgelegd. Duitsland werd enorm gestraft.
Duitsland moest in het westen, noorden en oosten grote gebieden afstaan en raakte
alle koloniën kwijt. Ze moesten hun oorlogsvloot aan Groot-Brittannië afstaan. En
hun luchtmacht opheffen. In het westen mochten geen kazernes en wapendepots
staan. Ook moest Duitsland 132 miljard goudmarken opbrengen. De Amerikaanse
president zorgde voor de oprichting van een Volkenbond. Dit was de voorloper van
de Verenigde Naties. Zo was er vrede, veiligheid en een democratie.
9.2 De economische wereldcrisis:
Door de opkomst van de industrie waren de economieën van de westerse landen en
hun koloniën met elkaar verweven geraakt. De Verenigde Staten, die lange tijd
buiten de oorlog bleven, werden op economisch gebied belangrijk. Ze leende geld
aan de Geallieerden en verhoogde de productie van de eigen landbouw en industrie.
Na de Eerste Wereldoorlog herstelden de Europese economieën zich, maar het
productieniveau in de Verenigde Staten werd niet verlaagd. De klap kwam in oktober
1929. Aandelen bleken niks meer waard en de wereldeconomie belandde in de
crisis. De werkloosheid was ook nog eens erg groot.
Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:
Bewezen kwaliteit door reviews
Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!
In een paar klikken geregeld
Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.
Direct to-the-point
Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper chayennebos. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,69. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 69052 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen