Samenvatting van het boek psychiatrie een inleiding 9e editie. Geschikt voor het tweede jaar social work van het saxion. Bevat de hoofdstukken 5 t/m 10 + 14, inclusief aantekeningen van de hoorcolleges. Van hoofdstuk 9 omvat de samenvatting alleen het deel dat over eetstoornissen gaat.
Inhoud
5. Angststoornissen en obsessieve-compulsieve stoornis......................................................................4
5. 2 Angststoornissen.........................................................................................................................4
5.3 Paniekstoornissen.........................................................................................................................4
5.3.1 Theoretische perspectieven paniekstoornissen.........................................................................4
5.3.2 Behandeling van paniekstoornissen..........................................................................................5
5.4 Fobische stoornissen....................................................................................................................5
5.4.2 Theoretische perspectieven fobieën:........................................................................................5
5.4.3 Behandeling van fobieën...........................................................................................................6
5.5 Obsessief compulsieve stoornis:...................................................................................................6
5.5.2 Theoretische perspectieven obsessief compulsieve stoornissen...............................................7
5.5.3 Behandeling van OCD................................................................................................................7
5.5.4 Verstoorde lichaamsbeleving....................................................................................................7
5.5.5 Verzamelstoornis.......................................................................................................................7
5.5.6 Oorzaken verzamelstoornis.......................................................................................................7
5.5.7 Behandeling van een verzamelstoornis.....................................................................................7
5.6 Gegeneraliseerde-angststoornis...................................................................................................7
5.6.1 Theoretische perspectieven gegeneraliseerde-angststoornis...................................................8
5.6.2 Behandeling van gegeneraliseerde-angststoornis.....................................................................8
6. Dissociatieve stoornissen, somatisch-symptoomstoornis en verwante stoornissen, en psychische
factoren die somatische aandoeningen beïnvloeden.............................................................................8
6.2 Dissociatieve stoornissen..............................................................................................................8
6.2.1 Dissociatieve identiteitsstoornis................................................................................................8
6.2.3 Dissociatieve amnesie................................................................................................................8
6.2.3 Depersonalisatie/derealisatiestoornis.......................................................................................9
6.2.4 Cultuurgebonden dissociatieve syndromen..............................................................................9
6.2.5 Theoretische perspectieven dissociatieve stoornissen..............................................................9
6.2.6 Behandeling van dissociatieve stoornissen..............................................................................10
6.3.1 Somatisch-symptoomstoornis.................................................................................................10
6.3.2 Ziekteangststoornis.................................................................................................................10
6.3.3 Conversiestoornis....................................................................................................................10
6.3.4 Nagebootste stoornis..............................................................................................................10
6.3.5 Theoretische perspectieven.....................................................................................................11
6.3.6 Behandeling van somatisch-symptoomstoornis en verwante stoornissen..............................11
, 6.4 De invloed van psychische factoren op de fysieke gezondheid..................................................11
6.4.2 Hoofdpijn.................................................................................................................................11
6.4.3 hart- en vaatziekten.................................................................................................................11
6.4.4 Kanker......................................................................................................................................11
7. Stemmingsstoornissen en zelfmoord...............................................................................................12
7.2 typen stemmingsstoornissen......................................................................................................12
7.2.1 Depressie.................................................................................................................................12
7.2.2 Persisterende depressieve stoornis.........................................................................................13
7.2.3 Premenstruele stemmingsstoornis..........................................................................................13
7.2.4 Bipolaire stoornis.....................................................................................................................13
7.2.5 Cyclothyme stoornis................................................................................................................13
7.3.1 Stress en stemmingsstoornissen..............................................................................................13
7.3.2 Biologische factoren................................................................................................................13
7.3.3 Biochemische factoren............................................................................................................13
7.3.4 Psychodynamische theorieën..................................................................................................14
7.3.5 Humanistische theorieën.........................................................................................................14
7.3.6 Leertheorieën..........................................................................................................................14
7.3.7 Cognitieve theorieën...............................................................................................................14
7.4 Behandeling van stemmingsstoornissen.....................................................................................15
7.4.1 Psychodynamische therapie....................................................................................................15
7.4.2 Gedragstherapie......................................................................................................................15
7.4.3 Cognitieve gedragstherapie.....................................................................................................15
7.4.4 Biomedische behandelingen....................................................................................................15
7.5 Zelfmoord...................................................................................................................................15
8. Middel gerelateerde en verslavingsstoornissen...............................................................................15
8.2 Aan middelen en verslaving gerelateerde stoornissen...............................................................15
8.3 Gebruik en misbruik....................................................................................................................16
8.4 Verslavende middelen................................................................................................................16
8.4.1 Dempende middelen...............................................................................................................16
8.4.2 Stimulantia...............................................................................................................................16
8.4.3 Hallucinogene middelen..........................................................................................................17
8.5 Theoretische perspectieven........................................................................................................17
8.5.1 Biologische perspectieven.......................................................................................................17
8.5.2 Leerperspectieven...................................................................................................................17
8.5.3 Cognitieve perspectieven........................................................................................................17
8.5.4 Psychodynamische perspectieven...........................................................................................17
, 8.5.5 Sociaal-culturele perspectieven...............................................................................................17
8.6 Behandeling van middel gerelateerde stoornissen.....................................................................17
8.6.2 Niet-professionele supportgroepen.........................................................................................18
8.6.3 Intramurale behandeling.........................................................................................................18
8.6.4 Psychodynamische therapie....................................................................................................18
8.6.5 Gedragstherapie......................................................................................................................18
9 Voedings-en eetstoornissen en slaap-waakstoornissen....................................................................18
9.1.1 Kenmerken van eetstoornissen...............................................................................................18
9.2 Anorexia nervosa........................................................................................................................18
9.3 Boulimia nervosa........................................................................................................................18
9.4 Factoren die bijdragen tot het ontstaan van voedings-en eetstoornissen.................................18
9.6 Eetbuistoornis.............................................................................................................................19
9.7 Obesitas......................................................................................................................................19
10. Genderdysforie en seksualiteitsstoornis.........................................................................................19
10.2 Genderdysforie.........................................................................................................................19
10.3 Seksuele disfuncties..................................................................................................................19
10.3.1 Typen seksuele disfuncties....................................................................................................19
10.3.2 Ontstaan van seksuele disfuncties.........................................................................................20
10.3 Behandeling van seksuele disfuncties.......................................................................................20
10.4 Parafilie en parafile stoornissen...............................................................................................20
10.4.1 Exhibitionisme en exhibitiestoornis.......................................................................................20
10.4.2 Fetisjisme, fetisjismestoornis en transvestiestoornis............................................................20
10.4.3 Voyeurisme en voyeurismestoornis.......................................................................................20
10.4.4 Frotteurisme en frotteurismestoornis...................................................................................20
10.4.5 Seksueel masochisme en seksueel masochismestoornis.......................................................20
10.4.6 Seksueel sadisme en seksueel-sadismestoornis....................................................................20
10.4.7 Pedofilie en pedofiele stoornis..............................................................................................21
10.4.10 Behandeling van parafiele stoornissen................................................................................21
14. Cognitieve stoornissen en stoornissen die samenhangen met ouder worden...............................21
14.1 Neurocognitieve stoornis..........................................................................................................21
14.2 Delirium....................................................................................................................................21
14.3 Uitgebreide neurocognitieve stoornis......................................................................................21
14.4 Beperkte neurocognitieve stoornis...........................................................................................21
14.4.1 Subtypen van uitgebreide en beperkte neurocognitieve stoornissen...................................21
,5. Angststoornissen en obsessieve-compulsieve stoornis
5. 2 Angststoornissen
Angststoornis: een ongepaste angstreactie.
Angst: normale respons op waargenomen dreiging.
Er zijn verschillende symptomen die kenmerkend zijn voor angst:
- Fysieke kenmerken: het lichaam bereid zich voor op de dreiging en dit uit zich fysiek. Bijv.:
hevig zweten, snelle hartslag of misselijkheid.
- Gedragskenmerken: vermijdend gedrag of vastklampen en afhankelijkheid. Veiligheid
zoeken bij anderen of juist de dreiging uit de weg gaan.
- Cognitieve kenmerken: storende gedachten en angst voor verlies van de controle. Denken
dat alles uit de hand zal lopen.
Daarnaast zijn er verschillende soorten angststoornissen:
- Angststoornis door een middel: verschillende middelen zoals drugs of alcohol kunnen ervoor
zorgen dat men dingen ziet die onverklaarbaar zijn wat angst opwekt.
- Angststoornis door een somatische aandoening: aandoening in het lichaam dat als bijgevolg
heeft dat je een stoornis ontwikkeld. Bijv.: men heeft een aandoening aan de schildklier en
dit heeft tot gevolg dat men extra angstig is om dood te gaan.
- Seperatieangststoornis: de angst om van iemand te scheiden. Bijv.: niet weg willen van je
ouders.
- Selectief mutisme: de angst om (in het openbaar) te spreken.
5.3 Paniekstoornissen
Paniekstoornis: terugkerende paniekaanvallen, spontaan en zonder aanleiding. Minstens een maand
lang aanhoudende angst. Een paniekstoornis begint vaak aan het einde van de puberteit tot en met
halverwege de 30 jaar. Circa 4% van de bevolking krijgt te maken met een paniekstoornis.
Voor de diagnose paniekstoornis moet men aan twee kenmerken voldoen:
1. Aanhoudende angst voor een volgende aanval of bezorgdheid over de gevolgen van een
aanval.
2. Significante aanpassingen in het gedrag, zoals het beperken van activiteiten uit angst voor
een aanval.
Paniekaanval: Hevige en plotselinge golf van angst of onbehagen, symptomen lijken op een
somatische aandoening (hartaanval). Het moet echter wel uitgesloten worden dat men echt niks
mankeert aan het hart. Circa 10% van de bevolking heeft wel eens een paniekaanval gehad.
5.3.1 Theoretische perspectieven paniekstoornissen
Er zijn een aantal mogelijke oorzaken en perspectieven op het ontstaan van paniekstoornissen. Zo
komen paniekstoornissen voort uit een combinatie van biologische factoren, fysiologische reacties en
cognitieve factoren:
- Biologische factoren: genen kunnen een rol spelen bij aanleg of kwetsbaarheid voor het
ontstaan van paniekaanvallen.
- Fysiologische factoren: een verhoogde activiteit van de arousal, (centrale en autonome
zenuwstelsel), zorgt ervoor dat het lichaam de verhoogde activiteit gaat zien als een reactie
op een bedreigende situatie en veroorzaakt een fight- or flight reactie.
- Cognitieve factoren: lichamelijke signalen worden door de hersens verkeerd
geïnterpreteerd. Bijv.: hartkloppingen worden door de hersens geïnterpreteerd als naderend
onheil, deze interpretatie zorgt ervoor dat er doemgedachtes ontstaan die een paniekaanval
kunnen veroorzaken.
, 5.3.2 Behandeling van paniekstoornissen
Behandeling: medicatie en cognitieve gedragstherapie.
5.4 Fobische stoornissen
Fobie: een buitengewone, ongegronde vrees voor iets.
Er zijn 3 typen fobieën:
1. Specifieke fobie: de angst voor een specifiek object of situatie. De angst staat niet in
verhouding tot het werkelijke gevaar wat het object of de situatie kan opleveren.
2. Sociale angststoornis: de angst voor sociale interacties of situaties. De angst is vaak zo
ernstig dat zij de meeste sociale situaties uit de weg gaan en als ze dit niet doen ervaren zij
klachten. Men is zo bang voor het oordeel van anderen dat deze hierdoor een extreme angst
ervaart om afgewezen te worden.
3. Agorafobie: de angst voor open of openbare ruimtes.
Sommige mensen hebben ook een paniekstoornis met agorafobie: de angst om een paniekstoornis
te krijgen en vermijd daardoor plekken waar een paniekstoornis zich heeft voorgedaan of voor zou
kunnen doen.
5.4.2 Theoretische perspectieven fobieën:
Er zijn verschillende mogelijke oorzaken en perspectieven voor het ontstaan van fobieën:
- Psychodynamisch perspectief: volgens dit perspectief is angst een signaal dat er gevaarlijke
impulsen (van seksuele of moordlustige aard) het bewuste denken proberen binnen te
dringen.
- Leerperspectief: het leerperspectief komt met het tweefactorenmodel. Dit model stelt dat
fobieën zijn ontstaan door zowel klassieke als operante conditionering. Dat wil zeggen dat
voorheen neutrale objecten of situaties het vermogen hebben ontwikkeld om angst op te
wekken doordat deze gekoppeld worden aan een onaangename stimuli. Bijv.: een kind
schrikt van een blaffende hond en kan hierdoor een fobie voor honden ontwikkelen.
- Biologisch perspectief: genetische factoren kunnen een rol spelen in de gevoeligheid voor
het ontstaan van bepaalde stoornissen. Bij sommige mensen is de amygdala (kern van
neuronen die de emotionele gevoelens regelt), gevoeliger voor prikkels dan bij andere
mensen. Dit kan ervoor zorgen dat deze mensen eerder een fobie ontwikkelen dan anderen.
- Cognitief perspectief: dit perspectief gaat ervan uit dat mensen overgevoeligheid hebben
ontwikkeld voor bedreigende cues en gevaar hierdoor overschatten. Dit roept irrationele
gedachtes op.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper kirstenv2020. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
